Đường ống Baltic Pipe
Theo Reuters, đường ống Baltic Pipe bắt đầu vận chuyển khí đốt đến Ba Lan vào đầu tháng 10, vài ngày sau khi các vụ nổ làm hư hại Nord Stream 1 và Nord Stream 2 - tuyến đường cung cấp khí đốt lớn nhất của Nga tới Châu Âu.
Đường ống dài 900 km bơm khí đốt từ Na Uy đến Đan Mạch và qua Biển Baltic đến Ba Lan. Nó cũng cho phép khí đốt từ Ba Lan chảy sang Đan Mạch.
Baltic Pipe là dự án hợp tác giữa nhà điều hành hệ thống truyền tải điện và khí đốt của Đan Mạch Energinet và GAZ-SYSTEM của Ba Lan. Đường ống có khả năng vận chuyển 10 tỉ mét khối khí đốt mỗi năm đến Ba Lan và 3 tỉ mét khối từ Ba Lan đến Đan Mạch.
Các kế hoạch xây dựng đường ống đã mất gần hai thập kỷ mới có kết quả. Năm 2016, các nhà khai thác đường ống của Đan Mạch và Ba Lan ký biên bản ghi nhớ về việc xây dựng Baltic Pipe.
Tại sao Baltic Pipe quan trọng?
Khi mùa đông đang đến gần và nguồn cung cấp khí đốt của Nga mà Châu Âu phụ thuộc trong nhiều thập kỷ phần lớn bị ngưng trệ, Châu Âu cần khẩn cấp các giải pháp thay thế.
Cao ủy EU về năng lượng Kadri Simson cho biết, đường ống Baltic rất quan trọng đối với an ninh nguồn cung của Châu Âu.
Cùng với nguồn cung cấp khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), Baltic Pipe là trọng tâm trong kế hoạch cắt giảm khí đốt Nga và trở nên độc lập hơn về năng lượng của Ba Lan.
Warsaw đã tăng cường các nỗ lực được lên kế hoạch từ lâu sau chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraina. Xung đột giữa Mátxcơva và Kiev dẫn đến bế tắc về năng lượng khi phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt mà Nga cho rằng đã làm gián đoạn nguồn cung cấp năng lượng.
Vào tháng 4, tập đoàn dầu khí Nga Gazprom dừng giao hàng cho Ba Lan, với lý do Warsaw từ chối thanh toán bằng đồng rúp.
Năng lực cung cấp khí đốt của Baltic Pipe kém xa so với công suất hàng năm của Nord Stream 1 của Gazprom là 55 tỉ mét khối và nhập khẩu 155 tỉ mét khối của EU từ Nga vào năm ngoái.
Tuy nhiên, đóng góp của Baltic Pipe là rất quan trọng khi nguồn cung của Gazprom qua Nord Stream giảm xuống 0.
Các mối lo ngại an ninh
Baltic Pipe đi qua các đường ống Nord Stream bị hư hại xung quanh đảo Bornholm, ngoài khơi Đan Mạch.
Thủ tướng Ba Lan đã nâng mức độ an ninh của đất nước đối với cơ sở hạ tầng năng lượng bên ngoài biên giới.
Một cuộc điều tra hiện trường vụ án đối với đường ống dẫn khí Nord Stream 1 và Nord Stream 2 đã tìm thấy bằng chứng về các vụ nổ, củng cố nghi ngờ về "vụ phá hoại tổng thể" - Cơ quan An ninh Thụy Điển cho biết hôm 6.10.
Khởi đầu tạo sự khác biệt
Khoảng 5,6 triệu mét khối khí đốt đang được vận chuyển hàng ngày qua Baltic Pipe trong tuần vừa rồi, tương đương 20% công suất đường ống 27,4 triệu mét khối khí mỗi ngày và đáp ứng khoảng 15% nhu cầu hiện tại của Ba Lan.
Nguồn cung mới sẽ giúp đáp ứng nhu cầu cao điểm vào mùa đông. Mức sử dụng hàng ngày của Ba Lan có thể cao nhất là 60 triệu mét khối/ngày khi nhiệt độ xuống dưới 0 độ C và cao nhất là 80 triệu mét khối khi nhiệt độ xuống -15 độ C hoặc thấp hơn.
Gazprom chỉ cung cấp hơn 40 triệu mét khối/ngày qua Ukraina - một trong hai tuyến đường vẫn đang hoạt động để cung cấp khí đốt của Nga cho Châu Âu.
Công suất của Baltic Pipe có thể sẽ tiếp tục ở mức thấp cho đến cuối tháng 11 sau khi lo ngại về tác động đối với loài chuột được bảo vệ và các loài dơi khiến công việc xây dựng đường ống ở Đan Mạch bị tạm dừng vào năm ngoái.
Công suất đầy đủ của Baltic Pipe tương đương với một nửa mức tiêu thụ khí đốt của Ba Lan năm 2021, khoảng 20 tỉ mét khối. Nhu cầu năm nay dự kiến sẽ giảm xuống 18 tỉ mét khối do giá cao.
Công ty khí đốt hàng đầu của Ba Lan PGNiG đã đăng ký trước khoảng 80% công suất của đường ống và cho biết sẽ vận chuyển 6,5 tỉ mét khối vào năm 2023 và 7,7 tỉ mét khối vào năm 2024.
Phần lớn số khí đốt này sẽ đến từ hoạt động sản xuất của PGNiG trên thềm lục địa Na Uy và hợp đồng 10 năm với Equinor được ký kết vài ngày trước khi đường ống đi vào hoạt động.
Giá khí đốt trong ngày trên sàn giao dịch hàng hóa TGE có trụ sở tại Warsaw đã giảm từ 193 euro/ megawatt-giờ vào ngày 30.9 xuống 111 euro vào ngày 6.10 - tuần đầu tiên Baltic Pipe hoạt động.