Nguy cơ hạn hán

Mỗi ngày, nông dân Raghbir Singh lo lắng nhìn cánh đồng lúa mì đang chín của mình ở bang Haryana, miền bắc Ấn Độ. Ông lo lắng bởi đợt nắng nóng trái mùa đang đe dọa vụ thu hoạch của ông trong năm thứ 2 liên tiếp, theo SCMP. 

“Chúng tôi đang cầu mong nhiệt độ sẽ không tăng cao trước khi thu hoạch. Đó là thảm họa với chúng tôi vào năm ngoái" - ông Singh cho biết.

Những nông dân như ông Singh không phải là những người duy nhất phải chịu đựng những biến động thời tiết chưa từng có - hậu quả của biến đổi khí hậu. 

Năm ngoái, Ấn Độ áp đặt lệnh cấm xuất khẩu lúa mì sau khi mùa hè đến quá sớm ảnh hưởng tới sản lượng của nước này, làm tiêu tan hy vọng của một số quốc gia đang dựa vào nguồn cung từ Ấn Độ sau khi xung đột Nga - Ukraina ảnh hưởng tới các chuyến hàng.

Ấn Độ đối mặt với nhiều bất ổn liên quan đến thời tiết. Cơ quan khí tượng nước này cảnh báo, nhiệt độ cao hơn có thể ảnh hưởng đến vụ lúa mì ở các bang Punjab và Haryana - 2 bang sản xuất lúa mì lớn. 

Mùa mưa từ tháng 6 đến tháng 9 rất quan trọng với sản xuất lúa gạo ở Ấn Độ và khả năng lượng mưa ít hơn đe dọa vụ này, từ đó có thể ảnh hưởng đến sản lượng của một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.

Theo tổ chức tư vấn Climate Trends, có 60% khả năng xảy ra hạn hán ở Ấn Độ trong năm nay do hiện tượng El Nino làm nóng Thái Bình Dương. Ấn Độ có 30% khả năng đón lượng mưa dưới mức bình thường và chỉ 10% khả năng có lượng mưa bình thường.

“Nếu trạng thái El Nino xuất hiện vào mùa hè, thì nhiều khả năng chúng ta sẽ chứng kiến ít mưa" - Raghu Murtugudde, giáo sư danh dự tại Đại học Maryland, Mỹ, cho hay. 

Đây sẽ là tin xấu với Ấn Độ vì mùa mưa mang đến hơn 70% lượng mưa hàng năm của tiểu lục địa và tác động của nó kéo dài suốt cả năm. 

Tháng 1.2023, lạm phát bán lẻ của Ấn Độ tăng lên mức cao nhất trong 3 tháng là 6,5% do giá thực phẩm tăng bất ngờ, chủ yếu là ngũ cốc.

Sujon Hajra - nhà kinh tế trưởng tại Anand Rathi Securities - cho hay: “Một khi giá tăng thì sẽ tiếp tục tăng trong một thời gian". Thông thường, lạm phát thực phẩm giảm nhẹ vào đầu năm, nhưng giá ngũ cốc và gia vị đã vượt mức dự đoán, ông nói thêm.

“Rất có khả năng chính phủ Ấn Độ sẽ giữ nguyên lệnh cấm xuất khẩu lúa mì. Sau cùng, họ sẽ phải kiểm soát giá cả trong nước” - ông Hajra nói.

Các nhà phân tích nhận định, Ấn Độ rất dễ chịu ảnh hưởng của thời tiết thất thường vì 1/3 diện tích sản xuất lúa mì của nước này dễ chịu khả năng tác động của nhiệt độ cao và 65% diện tích đất nông nghiệp của nước này phụ thuộc vào mưa.

Ấn Độ khó có nguy cơ thiếu lương thực vì nước này duy trì lượng dự trữ ngũ cốc lớn và có đủ dự trữ ngoại hối. Tuy nhiên, sản lượng thấp hơn có thể làm trầm trọng thêm vấn đề giá cả và trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng lương thực ở các nước láng giềng nhỏ hơn.

Hiệu ứng dây chuyền

Nam Á là một trong những nơi có số lượng người suy dinh dưỡng cao nhất thế giới. Tình trạng mùa vụ khó khăn liên quan đến thời tiết ở Ấn Độ đặt ra những rủi ro mới cho khu vực, theo SCMP. 

Bangladesh và Nepal đang vật lộn với giá lương thực tăng cao, trong khi Sri Lanka vẫn dễ bị tổn thương sau những biến động chính trường.

Pakistan đang trải qua cuộc khủng hoảng tương tự như Sri Lanka khi người dân buộc phải xếp hàng cả ngày chỉ để lấy một túi bột mì. Nguồn cung cấp ngũ cốc của Pakistan cạn kiệt sau trận lũ lụt nhấn chìm 1/3 đất nước vào năm ngoái. 

“Bất kỳ sự sụt giảm nào trong sản xuất lương thực ở Ấn Độ đều ảnh hưởng đến các nước lân cận, đặc biệt là Bangladesh, Nepal và Sri Lanka.

Năm ngoái, diện tích gieo mạ đã giảm 4% và điều này phải được coi là một phần của xu hướng khí hậu lớn hơn" - Madan Sabnavis, nhà kinh tế trưởng tại Ngân hàng Baroda, một trong những ngân hàng khu vực công lớn nhất Ấn Độ, cho biết. 

Các nhà phân tích chỉ ra, Ấn Độ đã thực hiện các bước để đưa ra các loại cây trồng có khả năng chống chịu khí hậu, nhưng sản xuất nông nghiệp của nước này, nơi sử dụng gần một nửa lượng lao động, chưa được bảo vệ khỏi các cú sốc thời tiết.

“Những gì Ấn Độ đã làm là quá ít và quá muộn. Chúng ta phải đẩy mạnh nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu. Việc Trung Quốc mở cửa trở lại có nghĩa là nhu cầu thực phẩm sẽ tăng vọt và giá cả sẽ tăng cao hơn trên toàn cầu" -  Biraj Patnaik, chuyên gia về quyền lương thực ở Nam Á, cho hay.