Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học ở Trung Quốc và Mỹ, nhiệt độ đại dương tăng cao đã khiến các cơn bão mạnh xuất hiện trung bình sớm hơn khoảng hai tuần so với 40 năm trước, khiến chúng có nhiều khả năng trùng với lượng mưa cực lớn vào mùa hè.
Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng những cơn bão dữ dội kết hợp với lượng mưa lớn có thể gây ra tác động tàn khốc, đồng thời khuyến nghị kế hoạch thích ứng để bảo vệ những người có nguy cơ cao bị thiệt hại do bão nhiệt đới.
Nhóm tác giả từ Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh, Đại học Khoa học và Công nghệ phương Nam ở Thâm Quyến, Đại học Hải dương Trung Quốc ở Thanh Đảo và Đại học Hawaii ở Manoa đã công bố kết quả nghiên cứu trên tạp chí Nature vào tuần trước.
Phân tích dữ liệu vệ tinh của nhóm nghiên cứu từ năm 1981 đến năm 2017 cho thấy các cơn bão nhiệt đới dữ dội, với tốc độ gió tối đa lớn hơn 203 km/h, đã xảy ra sớm hơn ở cả bán cầu Bắc và Nam. Trong mỗi thập kỷ kể từ những năm 1980, những cơn bão này đã dịch chuyển sớm hơn trung bình 3,7 ngày ở Bắc bán cầu và sớm hơn 3,2 ngày ở Nam bán cầu.
Theo nghiên cứu, sự thay đổi chỉ đáng chú ý đối với những cơn bão mạnh chứ không phải những cơn bão ít nghiêm trọng hơn.
Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng khí thải nhà kính đã khiến nhiệt độ nước biển tăng sớm hơn, dẫn đến sự xuất hiện sớm hơn của các cơn bão nhiệt đới dữ dội.
“Những phát hiện của chúng tôi có ý nghĩa trực tiếp liên quan đến việc quản lý rủi ro thảm họa do bão nhiệt đới trong điều kiện khí hậu ấm lên” - các nhà nghiên cứu viết.
Nhóm tác giả lưu ý, xu hướng xuất hiện các cơn bão nhiệt đới dữ dội trước đó thể hiện rõ nhất ở phía tây Bắc Thái Bình Dương - khu vực trên thế giới có nhiều hoạt động bão nhiệt đới nhất.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét miền nam Trung Quốc, nơi các đợt mưa cực đoan thường đạt đỉnh điểm lần 1 vào tháng 6 do hệ thống gió mùa mùa hè và đạt đỉnh điểm lần 2 vào tháng 10 do bão đổ bộ.
Tuy nhiên, có sự gia tăng rõ ràng theo thời gian về lượng mưa cực lớn giữa hai đỉnh từ tháng 7 đến tháng 9, nguyên nhân được cho là do lượng mưa từ các cơn bão dữ dội xảy ra sớm.
Các nhà nghiên cứu quan sát thấy xu hướng tương tự ở Vịnh Mexico, một khu vực khác bị ảnh hưởng nặng nề bởi bão nhiệt đới.
Song Fengfei - tác giả của bài báo và là giáo sư tại Đại học Hải dương Trung Quốc và Phòng thí nghiệm Lao Sơn - cho biết biến đổi khí hậu khiến đại dương trở nên ấm hơn vào mùa hè, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơn bão hình thành sớm hơn đỉnh điểm điển hình của bão vào mùa thu.
Song cho biết: “Khi bão xảy ra cùng lúc với lượng mưa gió mùa, thiệt hại về người và môi trường là không tương xứng và có sức tàn phá nặng nề hơn”.
Ông cho biết nhóm sẽ tiếp tục phân tích mối quan hệ giữa hiện tượng nóng lên toàn cầu và bão, bao gồm điều tra xem biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng như thế nào đến tính chất theo mùa của các cơn bão trong tương lai, đồng thời đánh giá tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan chồng chéo.