Mã QR cho phép khách hàng thanh toán bằng cách quét mã qua điện thoại di động. Tính năng này nhanh chóng, dễ dàng và rẻ với người bán hàng - đăng ký mã QR riêng có chi phí chưa đến 2 USD - giúp tính năng này được áp dụng rộng rãi tại các quầy hàng satay và người bán hàng rong warung ở Indonesia. Nhờ đó, tiền mặt ít xuất hiện hơn và một số cửa hàng hoàn toàn không chấp nhận tiền mặt.
Sự tiếp thu mã QR, theo Bloomberg, đang mở đường cho Indonesia thu được hàng tỉ USD từ hoạt động kinh tế phi chính thức vốn không bị tính thuế và không được đưa vào số liệu thống kê do phụ thuộc của những người kinh doanh nhỏ vào tiền mặt.
Hơn 22 triệu người bán hàng đã đăng ký QR và tổng số dự kiến tăng gấp đôi trong năm nay lên 45 triệu. Con số này tương đương khoảng một nửa số địa điểm chấp nhận thanh toán Visa trên toàn cầu.
Widodo, 47 tuổi - người bán “rujak buah” hay salad trái cây phủ đường thốt nốt trên những con đường phía sau khu thương mại của Jakarta - cho biết: “Tôi đăng ký QR vì khách hàng liên tục yêu cầu". Widodo nhận được mã QR vào tháng Giêng năm nay, sau 25 năm chỉ chấp nhận tiền mặt. Hiện, 1/3 doanh thu hàng ngày của người bán rujak buah này là qua thanh toán QR.
Widodo thấy thanh toán QR thuận tiện hơn, không chỉ cho khách hàng mà cho chính anh. Khi khách hàng sử dụng tiền điện tử để giao dịch, đôi tay của anh được giải phóng khỏi việc đưa hóa đơn và trả tiền lẻ. Thay vào đó, anh tập trung vào cắt xoài và dứa để phục vụ khách.
Những người bán hàng như Widodo đang giúp Indonesia dễ dàng đưa hoạt động kinh doanh nhỏ của mình - chiếm hơn 60% sản lượng quốc gia - vào nền kinh tế chính thức và nằm trong tầm kiểm soát của cơ quan thuế.
Chính quyền khu vực là một trong những bên được hưởng lợi sớm nhất khi doanh thu tăng 11% mỗi năm nhờ QR giúp các hộ kinh doanh nộp thuế.
Đại dịch đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi toàn cầu sang tài chính kỹ thuật số. Ở Indonesia, tháng 1.2020, trước khi COVID-19 thúc đẩy phong tỏa trên toàn thế giới, Ngân hàng Indonesia yêu cầu các dịch vụ thanh toán kỹ thuật số sử dụng mã QR được tiêu chuẩn hóa gọi là QRIS để đảm bảo tất cả các ngân hàng và ví điện tử đều có thể tương tác với nhau. Khách hàng có thể sử dụng ứng dụng GoPay để nạp tiền vào ví điện tử Bank Mandiri hoặc thanh toán tại gian hàng GoFood bằng tài khoản OVO của họ.
“Indonesia là một trong số ít quốc gia hành động sớm và dứt khoát khi bắt buộc sử dụng hệ thống thanh toán QR thống nhất. Việc tiêu chuẩn hóa giúp QR trở nên thuận tiện hơn cho người tiêu dùng và rẻ hơn cho người bán, thúc đẩy việc áp dụng nhanh hơn" - Davids Tjhin - Giám đốc điều hành và đối tác của Boston Consulting Group ở Jakarta - cho biết.
Indonesia hiện là quốc gia dẫn trước khá xa ở Đông Nam Á trong sử dụng ví điện tử và thanh toán QR. Giá trị của các giao dịch QR đã tăng theo cấp số nhân, đạt 98,5 nghìn tỉ rupiah (6,5 tỉ USD) vào năm ngoái và dự kiến đạt được sự thúc đẩy hơn nữa khi ngân hàng trung ương tăng gấp đôi giới hạn giao dịch lên 10 triệu rupiah (668 USD).
“Đã qua rồi thời người bán cần phải có thiết bị đầu cuối điểm bán hàng - thứ rất tốn kém. Ngày nay, chỉ với một máy in và tệp hình ảnh, họ có thể chấp nhận thanh toán bằng QR" - Budi Gandasoebrata - giám đốc điều hành của GoTo Financial, công ty giám sát ví điện tử GoPay được sử dụng rộng rãi nhất ở Indonesia - cho hay.
Dân số trẻ và việc sử dụng điện thoại di động phổ biến ở Indonesia giúp QR trở thành bàn đạp hoàn hảo để bỏ tiền mặt lại phía sau, ít nhất là ở các thành phố lớn.
Được biết, tại Indonesia, các quan chức ngân hàng trung ương phải lái xe tải bọc thép trong nhiều ngày để tới các đảo cực đông để phân phối tiền mặt.
Năm nay, ngân hàng trung ương Indonesia sẽ phát khoảng 3 nghìn tỉ rupiah (khoảng 200 triệu USD) tiền mới cho 85 hòn đảo để người dân giao dịch.
Ngân hàng mong đợi việc sử dụng QR rộng rãi hơn sẽ giúp giảm nhu cầu các chuyến chuyển tiền mặt mệt mỏi của họ.