1 trong 5 trụ cột quan trọng

Tokyo đang có kế hoạch tăng thêm dung tích các hồ chứa hoạt động của thành phố từ mức 2,64 triệu mét khối hiện tại lên 3,6 triệu mét khối vào cuối thập kỷ này thông qua xây dựng thêm các cơ sở ngầm, các quan chức Chính quyền Thành phố Tokyo (TMG) chia sẻ với Straits Times. 

Cùng với 1,5 triệu mét khối hồ chứa khác dự kiến được xây dựng năm 2030, mục tiêu mà Tokyo hướng tới là tổng công suất 5,1 triệu mét khối, đủ cho 2.040 bể bơi cỡ Olympic.

Việc mở rộng công suất là một phần trong kế hoạch trị giá 6,6 nghìn tỉ yên (49,7 tỉ USD) nhằm tăng cường khả năng chống chịu lũ lụt của thủ đô, cùng với đó là kế hoạch nâng cao đê bao ven biển và kè sông. 

Hệ thống hiện tại gồm 28 “hồ chứa điều hòa”, có sức chứa đủ cho 1.056 hồ bơi có kích thước Olympic, bao gồm 16 hồ chứa trong lòng đất, 9 hầm ngầm và 3 đường hầm dưới lòng đất. Nhưng các nhà quy hoạch đô thị của Tokyo ngày càng lo ngại rằng mạng lưới hiện tại này không đủ mạnh để đối phó với các sự kiện thời tiết khắc nghiệt.

Ông Tetsuro Fujisaki - Giám đốc phụ trách khả năng phục hồi đô thị của TMG - cho hay, Tokyo chịu ảnh hưởng nặng nề khi cơn bão Hagibis đổ bộ trực tiếp vào tháng 10.2019, mang theo tổng lượng mưa kỷ lục là 650 mm. Hệ thống chống ngập của Tokyo khi đó đã gần tới bờ vực: Một hầm đầy 98%, trong khi một hầm khác là 91%.

“Những cơn bão và mưa lớn dự kiến ngày càng thường xuyên và nghiêm trọng hơn do biến đổi khí hậu" - ông nói, đồng thời dẫn dự báo của Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc cho thấy, nhiệt độ tăng thêm 2 độ C vào năm 2100. Điều này sẽ khiến Tokyo nhận lượng mưa gấp 1,1 lần và mực nước biển dâng thêm 60 cm. 

Tokyo đang chia sẻ kiến thức chuyên môn về sử dụng không gian ngầm để ứng phó với lũ lụt cho các thủ đô trong khu vực như Kuala Lumpur và Jakarta.

Việc củng cố các biện pháp chống ngập lụt là 1 trong 5 trụ cột của dự án phục hồi Tokyo do Thống đốc Yuriko Koike công bố vào tháng 12.2022.  

Bốn trụ cột khác của dự án, với tổng ngân sách 15 nghìn tỉ yên (113 tỉ USD) và dự kiến thực hiện vào những năm 2040, bao gồm các biện pháp chống động đất, núi lửa phun trào, gián đoạn điện và liên lạc cũng như các bệnh truyền nhiễm.

Kế hoạch mở rộng

Trong chuyến thăm gần đây đến hồ chứa điều hòa ngầm Sông Kanda/Đường vành đai số 7, ông Kimihito Mukoyama thuộc Cơ quan Xây dựng của TMG cho biết, cơ sở này đi vào hoạt động năm 1997. 

Ông so sánh hai cơn bão tháng 8.1993 và tháng 10.2004 để cho thấy vai trò của hệ thống này. Cơn bão năm 1993 có lượng mưa 288 mm, gây ngập lụt cho diện tích 85 ha, thì trận lụt từ cơn bão năm 2004 giới hạn ở mức 4 ha dù lượng mưa là 284 mm.

Các quan chức của TMG tin rằng, dù có những biện pháp nhằm giảm thiệt hại do lũ lụt nhưng gần như không thể loại bỏ hoàn toàn lũ lụt do mưa lớn bởi địa hình bê tông của thủ đô khi một số khu vực nội địa cách xa hệ thống thoát nước sông.

Thêm vào đó, trong khi các hồ chứa trong lòng đất xây dựng dễ dàng và nhanh hơn, Tokyo lại đào sâu dưới lòng đất - các hầm và đường hầm thậm chí còn sâu hơn cả các tuyến tàu điện ngầm - đặc biệt là ở 23 phường trung tâm của Tokyo.

Tại cơ sở Sông Kanda/Đường vành đai số 7, đi thang máy để đến hồ chứa ở độ sâu 42m dưới mặt đất mất 1 phút. Đường hầm dưới lòng đất - dài 4,5km và có đường kính bên trong 12,5m - được xây dựng theo 2 giai đoạn từ năm 1988 và có thể chứa khoảng 540.000 mét khối nước - đủ nước cho 216 bể bơi cỡ Olympic.

Khi nước sông có nguy cơ đạt đến mức “nguy hiểm” trong một cơn bão hoặc trận mưa lớn, các cửa vào cơ sở này sẽ mở ra để nước chảy xuống lòng đất. Lượng nước này sau đó được bơm ngược lên trên mặt đất và đổ ra sông để từ đó ra đi biển sau khi mưa tạnh và mực nước sông hạ xuống.

Việc xây dựng đang được tiến hành để liên kết hồ chứa Đường vành đai số 7 với một cơ sở khác dài 3,2 km tại sông Shirako ở phía tây bắc Tokyo thông qua đường hầm kết nối. Khi hoàn thành, toàn bộ cơ sở sẽ có chiều dài 13,1 km và có tổng dung tích 1,43 triệu mét khối. TMG đang xem xét tiếp tục mở rộng cơ sở để kết nối với các sông như Meguro ở phía đông nam.

Theo ông Mukoyama, hồ chứa Sông Kanda/Vành đai số 7 không chỉ có công dụng phòng chống lũ lụt. Trong những tháng khô hạn hơn từ tháng 12 đến tháng 5, khoảng 60.000 mét khối nước trữ trong hồ để sử dụng khẩn cấp trong trường hợp nguồn cung cấp nước bị gián đoạn bởi những thảm họa như động đất. Trong trường hợp này, máy phát điện dự phòng sẽ được sử dụng để bơm nước trở lại bề mặt để cho công chúng sử dụng.