Ngày 15.7, trong một động thái tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga, Mỹ trấn an các ngân hàng, công ty vận chuyển và bảo hiểm rằng, các giao dịch như vậy sẽ không vi phạm lệnh trừng phạt của Washington đối với Mátxcơva vì chiến dịch quân sự ở Ukraina.
Việc tạo điều kiện cho những mặt hàng xuất khẩu nói trên của Nga là một phần quan trọng trong nỗ lực của Liên Hợp Quốc và các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ nhằm môi giới một thỏa thuận trọn gói với Nga, cho phép các chuyến hàng ngũ cốc của Ukraina rời cảng Odessa ở Biển Đen.
Thông báo của phía Mỹ được đưa ra một ngày sau khi các quan chức Nga, Ukraina, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc gặp nhau tại Istanbul để bàn thảo việc nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc của Ukraina. Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Nga và Ukraina đã đạt thỏa thuận về xuất khẩu ngũ cốc và các bên sẽ quay lại vào tuần tới để ký kết.
“Mỹ ủng hộ mạnh mẽ các nỗ lực của Liên Hợp Quốc nhằm đưa cả ngũ cốc của Ukraina và Nga ra thị trường thế giới và giảm tác động của cuộc xung đột Nga - Ukraina đối với nguồn cung và giá lương thực toàn cầu" - Bộ Tài chính Mỹ cho hay.
Cuộc chiến ở Ukraina đã khiến giá lương thực, dầu ăn, nhiên liệu và phân bón tăng vọt, gây ra một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.
Eduard Zernin, người đứng đầu Liên minh các nhà xuất khẩu ngũ cốc Nga, mô tả động thái của Mỹ là “hành động thiện chí" và là “bước đi thực sự trong cuộc chiến chống nạn đói trên thế giới”.
Ông Zernin nói với Reuters: "Chúng tôi chân thành hy vọng rằng, các quốc gia khác có liên quan sẽ làm theo ví dụ này và đưa ra hướng dẫn và giấy phép cần thiết để loại bỏ các biện pháp trừng phạt tiềm ẩn cản trở việc cung cấp ngũ cốc cho các quốc gia có nhu cầu".
Ukraina và phương Tây cáo buộc Nga làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu và thúc đẩy lạm phát.
Kiev và các đối tác phương Tây cáo buộc Mátxcơva ngăn cản các chuyến tàu chở ngũ cốc rời cảng ở Biển Đen, góp phần khiến giá lương thực toàn cầu tăng cao.
Mátxcơva phủ nhận cáo buộc, khẳng định đã cung cấp lối đi an toàn cho các tàu vận tải và chính Ukraina ngăn các tàu dân sự rời cảng. Nga cũng nói rằng việc Kiev đặt thuỷ lôi trên biển đã tạo ra mối đe dọa đối với hàng hải trong khu vực.
Điện Kremlin cũng cho biết, các lệnh trừng phạt của phương Tây khiến Nga khó tài trợ và bảo hiểm cho các dịch vụ vận chuyển hàng hóa hàng hải của mình.
Ukraina và Nga là những nhà cung cấp lúa mì lớn trên toàn cầu, và Nga cũng là nước xuất khẩu phân bón lớn, trong khi Ukraina là nhà sản xuất ngô và dầu hướng dương quan trọng.
Bộ Tài chính Mỹ nói rõ rằng, việc bán và vận chuyển hàng hóa nông nghiệp, cũng như thuốc men và thiết bị y tế, là được phép và không vi phạm một loạt các biện pháp trừng phạt mà Washington áp đặt đối với Mátxcơva.
Mỹ cũng nhấn mạnh, không có lệnh trừng phạt nào đối với việc sản xuất, chế tạo, bán hoặc vận chuyển hàng hóa nông nghiệp của Nga, bao gồm cả phân bón và việc cung cấp bảo hiểm hoặc tái bảo hiểm cho việc vận chuyển hoặc vận chuyển các sản phẩm không bị cấm.
Khi các cuộc đàm phán do Liên Hợp Quốc dẫn đầu được tiến hành vào tháng 5 để vực dậy hoạt động xuất khẩu lương thực của Ukraina và Nga, Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Linda Thomas-Greenfield cho biết Washington đã chuẩn bị đưa ra những đảm bảo bằng văn bản cho các công ty vận chuyển và bảo hiểm liên quan đến hàng xuất khẩu của Nga.