Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Mỹ dự kiến cho phép miễn trừ tạm thời hết hiệu lực sau hạn chót ngày 25.5, những nguồn tin nắm rõ vấn đề tiết lộ với Bloomberg.
Việc miễn trừ, được ban hành ngay sau khi Mỹ áp dụng các biện pháp trừng phạt Nga về chiến sự Ukraina vào tháng Hai, đã cho Mátxcơva khả năng thanh toán, giúp Nga tránh vỡ nợ.
Việc Mỹ kết thúc miễn trừ cho Nga có thể là giới hạn cuối cùng trong vấn đề nợ của Nga sau gần 3 tháng chiến sự Ukraina. Đến nay, Nga đã xoay xở để thanh toán được tất cả các khoản nợ với chủ nợ, lách qua hàng loạt các biện pháp trừng phạt khiến một số phương thức thanh toán bị ngăn chặn.
Việc thanh toán của Nga bao gồm khoản thanh toán kịp thời trước hạn chót vào đầu tháng 5 giúp Nga khai thác đồng USD dự trữ để trả nợ. Hiện chưa rõ Nga đã vượt qua các biện pháp trừng phạt của Mỹ như thế nào để sử dụng được khoản dự trữ ngoại tệ này cho thanh toán nợ.
Một số quan chức Bộ Tài chính Mỹ nhận định riêng rằng, việc cho phép Nga trả nợ sẽ làm tiêu hao hơn nữa ngân sách của Nga và chuyển hướng các nguồn lực khỏi vũ khí và các hoạt động quân sự ở Ukraina. Tuy nhiên, chính quyền ông Joe Biden quyết định không gia hạn việc miễn trừ nhằm duy trì sức ép tài chính với Mátxcơva, các nguồn tin chỉ ra.
Một nguồn tin khác nói rằng, Bộ Tài Chính Mỹ vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng.
Bloomberg chỉ ra, bất kỳ tác động nào đến tài chính Nga từ các khoản thanh toán cho các chủ nợ đều bị ảnh hưởng bởi số tiền mà Nga thu được hàng tuần qua xuất khẩu dầu mỏ, khí đốt và các mặt hàng khác.
“Đó là một việc thú vị. Động thái này sẽ khiến Nga trở thành “một bên mắc nợ khao khát trả, nhưng không được trả” - chuyên gia Matthew Vogel tại FIM Partners, Anh, nhận định.
Các khoản trả nợ tiếp theo của Mátxcơva đến hạn vào ngày 27.5 cho trái phiếu nước ngoài đáo hạn năm 2026 và 2036. Trái phiếu năm 2026 là đồng USD nhưng được phép thanh toán bằng euro, franc Thụy Sĩ hoặc đồng bảng Anh, cũng như thanh toán lãi suất bằng USD cho các tài khoản ở Thụy Sĩ, Vương quốc Anh hoặc Liên minh Châu Âu.
Trái phiếu năm 2036 bằng đồng euro có một điều khoản bổ sung cho phép thanh toán bằng đồng rúp.
Tuy nhiên, do quyết định của Mỹ ngăn chặn các nhà đầu tư Mỹ nhận tiền từ Mátxcơva, những điều khoản đó có thể không đủ để Nga lách qua những biện pháp trừng phạt mạnh mẽ.
Nếu Nga thực sự tìm ra cách để né trừng phạt và thanh toán lần này, lần thanh toán nợ tiếp theo sẽ diễn ra ngày 24.6 với quy định thanh toán bằng USD khi lãi suất với trái phiếu năm 2028 đến hạn.
Nhìn chung, Nga đang có 490 triệu USD tiền thanh toán trái phiếu bằng ngoại tệ cho các chủ nợ trước cuối tháng 6.
Carlos de Sousa, một nhà đầu tư tại Vontobel Asset Management ở Zurich, cho biết, đây tiếp tục là kịch bản cơ bản cho một vụ vỡ nợ và bà không biết tại sao Mỹ lại có động thái như vậy. "Nợ chính phủ Nga rất thấp, họ vẫn có nguồn lực và một số tiền đang chảy vào. Vì vậy, để họ tiếp tục trả các khoản nợ không phải là quá sức. Chính phủ Nga chỉ muốn giữ danh tiếng" - bà nói.