Nga dần cho thế giới thấy rằng quá trình phi đô la hóa đang đến gần hơn nhiều người nghĩ. Theo dữ liệu mới nhất từ Ngân hàng Trung ương Nga, Nga hiện nắm giữ lượng vàng dự trữ nhiều hơn so với USD. Đây là một lời cảnh báo đối với Mỹ rằng Nga sẵn sàng mạo hiểm phi đô la hóa nền kinh tế của mình.
Kể từ năm 2014, Nga đã giảm nắm giữ USD, thay vào đó tích lũy vàng và các loại tiền tệ không phải của Mỹ, đặc biệt là đồng Euro.
Dự trữ vàng và ngoại tệ
Tính đến ngày 28.1.2022, dự trữ ngoại hối của Nga đạt khoảng 634 tỉ USD, là mức dự trữ ngoại hối lớn thứ 4 thế giới. Trong số này, đồng Euro chiếm 33%, vàng chiếm 23%, USD chiếm 22%, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc chiếm khoảng 12%.
Dự trữ quốc tế của Nga đã đạt mức lịch sử. Nước này đang đầu tư vào các tài sản như vàng và ngoại tệ trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng bất ổn, với lạm phát tăng vọt sau đợt vay nợ toàn cầu.
Ngân hàng Trung ương Nga đặt mục tiêu cho dự trữ quốc tế là 500 tỉ USD. Điện Kremlin lần đầu vượt qua ngưỡng này vào năm 2008 với 598 tỉ USD. Dự trữ của Nga đã giảm nhiều lần trong những năm sau đó, bao gồm mức thấp nhất là 356 tỉ USD vào năm 2015 sau khi giá dầu lao dốc trong năm 2014.
Ngoài vàng và ngoại tệ, dự trữ của Nga cũng bao gồm Quyền rút vốn đặc biệt (SDR). SDR là một phương tiện thanh toán dự trữ do Quỹ Tiền tệ Quốc tế phát hành. Lượng SDR mà Nga nắm giữ đã tăng đáng kể từ 7 tỉ USD lên 24,6 tỉ USD.
Tác động đến Mỹ
Việc gia tăng chuyển hướng khỏi đồng USD là một phần của chiến lược sâu rộng hơn do Tổng thống Vladimir Putin vạch ra nhằm "phi đô la hóa nền kinh tế" để giảm bớt ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ trong bối cảnh quan hệ với Mỹ ngày càng xấu đi.
Các chính phủ dự trữ vàng để đề phòng cho một tương lai biến động, có thể do một cuộc chiến tranh thế giới khác hoặc cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Do đó, Nga đang tích trữ vàng để chuẩn bị tốt hơn và tự bảo vệ mình khỏi sự sụp đổ có thể xảy ra của đồng USD khi chi tiêu của Mỹ vượt quá tầm kiểm soát.
Để chi trả cho phản ứng COVID-19 vào năm 2020, chính phủ Mỹ đã chi 4 nghìn tỉ USD. Số tiền đó lớn hơn GDP của bất kỳ quốc gia nào ngoại trừ ba quốc gia hàng đầu: Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản.
4 nghìn tỉ USD lớn hơn GDP của 135 quốc gia thấp nhất trên toàn cầu. Nó cũng lớn hơn tổng GDP của Châu Đại Dương và Châu Phi, của cả lục địa Nam Mỹ và GDP của Trung Đông và Bắc Phi cộng lại.
Với 4 nghìn tỉ USD, Mỹ có thể xây dựng kênh đào Panama gấp 425 lần. Được điều chỉnh theo lạm phát, 4 nghìn tỉ USD bằng chi phí của tất cả các cuộc chiến tranh của Mỹ cộng lại, ngoại trừ Chiến tranh Thế giới 2.
Trong năm tài chính 2020, chính phủ Mỹ đã chi 6,55 nghìn tỉ USD và tổng doanh thu tạo ra là 3,42 nghìn tỉ USD. Như vậy, thâm hụt ngân sách của Mỹ lên tới 3,13 nghìn tỉ USD. Mức thâm hụt đó vượt qua tất cả các khoản nợ mà Mỹ phải gánh chịu từ năm 1776 đến năm 1990. Giai đoạn này bao gồm Nội chiến, Đại suy thoái, hai cuộc Thế chiến, các cuộc xung đột trong Chiến tranh Lạnh và Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất.
Lực duy nhất giữ cho đồng USD không bị sụp đổ và gây ra siêu lạm phát là nhu cầu toàn cầu của đồng tiền này. Theo IMF, khoảng 59,2% thương mại quốc tế vẫn được thực hiện bằng USD. Nhiều quốc gia mua USD để giao dịch hoặc giữ làm dự trữ.
Ngoài Nga, vào tháng 1.2021, Ủy ban Châu Âu đã đề ra 15 hành động chính mà họ có kế hoạch thực hiện để thúc đẩy đồng Euro trở thành đồng tiền dự trữ và trao đổi của thế giới, cũng như cạnh tranh với USD. Hiện 20,5% dự trữ của thế giới được tính bằng đồng Euro.
Nếu không có nhu cầu về USD từ nước ngoài, nền kinh tế Mỹ và hoạt động in tiền khổng lồ của nước này sẽ sụp đổ. Theo tờ Data Driven Investor, kỷ nguyên "đặc quyền đồng USD trở thành đồng tiền dự trữ chính của thế giới đang dần kết thúc".