Trước sự tiến công của Ukraina, các lực lượng Nga tại đây đang chuẩn bị cho trận chiến lớn vốn đã được dự báo trong nhiều tháng.

Cả Nga và Ukraina đều chú ý tới những gì xảy ra ở Kherson, thủ phủ vùng duy nhất mà các lực lượng Nga giành được kể từ khi xung đột bắt đầu vào tháng 2 năm nay. Quốc kỳ Nga đã bị hạ xuống khỏi các tòa nhà hành chính, các trạm kiểm soát quân sự bị bỏ hoang, phần lớn dân cư và chính quyền thân Nga đã rời đi, các dịch vụ thiết yếu ngừng hoạt động.

Tuy nhiên, cho tới nay, chưa có dấu hiệu nào cho thấy quân đội Nga sẽ từ bỏ Kherson, New York Times lưu ý. Các lực lượng Kiev cho hay, Nga đã tích lũy được khoảng 40.000 quân ở thành phố miền nam Ukraina này. 

Chiến sự đang diễn ra dữ dội ở phía bắc và phía tây của vùng Kherson rộng lớn và khi từ từ tấn công vào thành phố, các lực lượng Ukraina thông báo đã giành được hơn 100 thị trấn và làng mạc ở phía tây sông Dnipro. 

Tuy nhiên, có những diễn biến gần đây thúc đẩy suy đoán về tình hình thực tại và những diễn biến tiếp theo. Một cuộc rút lui của Nga? Một cuộc chiến khốc liệt để giành quyền kiểm soát thành phố? Một cuộc rút lui của Nga để đánh lừa các lực lượng Ukraina vào bẫy?

Tình hình tại Kherson

Những người còn lại ở Kherson cho hay, nguồn cung cấp điện và nước uống không chỉ bị cắt ở thành phố Kherson mà còn tại các thị trấn và làng mạc dọc theo bờ tây của Dnipro.

Truyền thông nhà nước Nga cho biết, các cuộc pháo kích của Ukraina đã làm hư hỏng các đường dây điện. Trong khi đó, Yaroslav Yanushevych, người đứng đầu cơ quan quản lý quân sự vùng Kherson của Ukraina cáo buộc các lực lượng Nga đặt mìn quanh các tháp nước ở Beryslav - thị trấn cách thành phố Kherson chưa đầy 80km và nằm ngay phía bắc của một con đập quan trọng gần tiền tuyến của cuộc giao tranh.

Khoảng 250.000 người sống trong thành phố Kherson trước chiến sự. Các nhà hoạt động Ukraina ước tính, 30.000 đến 60.000 người vẫn còn ở lại thành phố nhưng không thể biết các ước tính này chính xác đến mức độ nào. 

Tháng trước, chính quyền thân Nga ở Kherson đã lệnh sơ tán dân thường từ phía tây sông. Hàng nghìn người đã được đưa về phía đông, tới lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát chắc chắn hơn, đồng thời chặn các tuyến đường vào các khu vực do Ukraina kiểm soát. 

Bàn đạp Kherson

Khi các lực lượng Nga tràn qua cầu Antonivsky bắc qua sông Dnipro vào tháng 3 và tiến vào thành phố Kherson - một cảng lớn và từng là trung tâm đóng tàu -  đánh dấu thành công lớn nhất của Nga trong những ngày đầu xung đột. Nga hy vọng dùng vùng Kherson rộng lớn hơn làm bàn đạp để tiến xa hơn về phía tây, tới thành phố cảng Odesa, nhưng nỗ lực đó chưa đạt được như dự kiến. 

Nếu các lực lượng của Nga bị đẩy lùi qua sông Dnipro, đây sẽ là  đòn giáng mang tính thực tế và biểu tượng sâu sắc với Điện Kremlin và tham vọng kiểm soát toàn bộ phía nam Ukraina. 

Thành phố Kherson và vùng nông thôn xung quanh là chỗ đứng duy nhất còn lại của các lực lượng Nga ở phía tây sông Dnipr.

Sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014, Ukraina đã ngắt dòng con kênh từ Dnipro, nguồn cung cấp nước ngọt chính cho Crimea. Xung đột Nga - Ukraina đầu năm nay đã giúp Nga nối lại dòng kênh nhưng nếu để mất Kherson, người Ukraina có thể tiếp tục ngăn dòng chảy lần nữa. 

Ukraina cô lập lực lượng Nga ở Kherson

Kể từ cuối mùa hè, các lực lượng Ukraina được trang bị pháo tầm xa của phương Tây đã tiến hành một chiến dịch kiên quyết nhằm cô lập lực lượng Nga ở phía tây sông, bắn phá các cây cầu mà Mátxcơva sử dụng để tiếp tế và củng cố lực lượng. Đồng thời, quân đội Ukraina tiến công mạnh mẽ vào các vị trí của Nga.

Người Nga đã dựa vào những chiếc cầu phao và tàu thuyền để vượt sông nhưng cũng gặp phải sự bắn phá. Tuyến đường vượt sông duy nhất mà Nga còn kiểm soát là đập Kakhovka, cách thành phố Kherson gần 50km về phía đông bắc.

Nga và Ukraina đều cáo buộc lẫn nhau về kế hoạch phá hoại con đập - điều có thể gây ra hậu quả thảm khốc. Phần lớn địa hình ở hạ lưu, bao gồm các phần của thành phố Kherson, có thể bị ngập lụt. Đập bị bắn phá có thể làm giảm mực nước của hồ chứa, nguồn cung cấp nước làm mát quan trọng cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia - một trong những nhà máy lớn nhất Châu Âu.

Những cánh đồng rộng lớn của vùng Kherson, với các kênh thủy lợi chằng chịt, tạo nên những vị trí phòng thủ tuyệt vời, đã làm chậm lại việc tiếp cận của các lực lượng Ukraina. Cùng với đó, thời tiết mùa thu khiến mặt đất ở khu vực này trở nên lầy lội. Các nhà phân tích cho hay, Nga đã điều động các binh sĩ dày dạn nhất đến khu vực và dự trữ đạn dược cũng như các nguồn cung cấp khác ở đó.

Tín hiệu từ 2 phía về trận quyết chiến ở Kherson

Quân đội Ukraina nói rằng, dù các trạm kiểm soát đã rút đi nhưng không có bằng chứng nào về việc Nga rút quân. Cả Nga và Ukraina đều đã đưa ra các tuyên bố công khai báo hiệu một trận chiến phía trước.

Các chuyên gia quân sự nhận định, nếu Nga chọn bảo vệ thành phố, đây có thể là một trận chiến đẫm máu. Các lực lượng Ukraina vẫn còn cách xa địa giới của thành phố và được cho là đang đối mặt với sự kháng cự gay gắt.

Cuối tuần qua, một lãnh đạo thân Nga ở Kherson cho biết, Ukraina đang triển khai hàng loạt pháo, máy bay và trực thăng để chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo của cuộc tấn công vào khu vực. Các quan chức hàng đầu Kiev nhận định, Mátxcơva có thể đang giả rút khỏi Kherson để người Ukraina bước vào cuộc chiến giành thành phố.