Trên khắp Châu Âu, hàng trăm địa điểm đang ghi nhận thời tiết mùa đông ấm áp kỷ lục. Các điểm trượt tuyết đóng cửa vì không có tuyết, trong khi đây thường là thời điểm đông người đi trượt tuyết nhất trong năm. Theo đài truyền hình Czech, một số cây thậm chí đã bắt đầu ra hoa. Tại Thụy Sĩ, Cơ quan Khí tượng và Khí hậu đã đưa ra cảnh báo phấn hoa do cây phỉ nở hoa sớm.
Mùa đông ấm áp trong lịch sử đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về hành động nhanh chóng chống lại biến đổi khí hậu, nhưng nó cũng có một tác động khác là gần như loại bỏ bất kỳ đòn bẩy nào mà Nga có đối với Liên minh Châu Âu (EU).
Nga và EU đã sử dụng việc xuất nhập khẩu năng lượng là vũ khí trong trận chiến ý chí gay gắt kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina. Cho đến gần đây, EU nhập khẩu gần một nửa nguồn cung khí đốt từ Nga, khiến nhu cầu năng lượng của Châu Âu trở thành một thành phần quan trọng đối với sự thịnh vượng kinh tế của Nga, đồng thời khiến EU dễ bị tổn thương trước những thay đổi chính sách ở Mátxcơva.
Do sự cân bằng mong manh này, EU đã cố gắng trấn áp cuộc chiến của Nga ở Ukraina bằng cách áp đặt các vòng trừng phạt năng lượng ngày càng tăng đối với Mátxcơva, trong khi Nga đổ lỗi cho EU tự làm gián đoạn dòng khí đốt tới khối này.
Điều đó đã tạo ra một cuộc khủng hoảng năng lượng chưa từng có ở Châu Âu, vẽ lại các quy tắc địa chính trị toàn cầu, với một bước ngoặt không thể đoán trước như hiện tại.
Mùa đông năm nay được cho là khắc nghiệt. Các cuộc chiến khí đốt giữa Nga và Châu Âu được cho là gây ra tình trạng mất điện, bất ổn kinh tế, căng thẳng của các chính phủ và bất ổn dân sự. Chỉ riêng ở Vương quốc Anh, 26 triệu người được dự đoán sẽ rơi vào tình trạng thiếu năng lượng trong những tháng mùa đông, trong khi Anh khá giả so với nhiều quốc gia Châu Âu suy thoái kinh tế khác.
Tuy nhiên, thay vào đó, giá khí đốt tương lai hiện đang giảm mạnh, nhu cầu thấp và Châu Âu đã tìm cách xây dựng lại kho dự trữ của mình. Thời tiết cũng đang ủng hộ Châu Âu, làm giảm nhu cầu khí đốt hơn nữa bằng cách thúc đẩy sản xuất điện gió.
Tất cả những điều này có nghĩa là các thị trường năng lượng đã có một cơ hội bất ngờ để bình thường hóa, tạo ra một đòn bẩy hiệu quả đối với chiến lược thời chiến của Nga.
Nga đã tính đến nguồn thu từ giá năng lượng tăng chóng mặt trong những tháng mùa đông để tài trợ cho cuộc chiến tốn kém ở Ukraina. Dự tính đó dường như không thành công. Tháng trước, doanh thu xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga giảm 17%, xuống mức thấp nhất kể từ trước khi chiến sự bắt đầu. Vòng trừng phạt gần đây nhất của EU cũng đã đạt được mục tiêu: Kể từ tháng 12, doanh thu xuất khẩu năng lượng ròng của Nga giảm 160 triệu euro (172 triệu USD) mỗi ngày.
“Thời tiết mùa xuân Châu Âu là mùa đông bất mãn của ông Putin” - một tiêu đề bài báo gần đây của tờ Washington Post viết.
Georg Zachmann - chuyên gia cao cấp tại tổ chức nghiên cứu chính sách Bruegel có trụ sở tại Brussels - cho rằng Nga chắc chắn đã hy vọng Châu Âu ở bờ vực, nhưng điều đó đã không xảy ra.
Mặc dù nhiệt độ ấm lên là một xu hướng đáng lo ngại trong dài hạn, nhưng chúng lại là một điều may mắn khó tin đối với người Châu Âu trong ngắn hạn. Tuy nhiên, mùa đông vẫn chưa kết thúc và các chuyên gia cảnh báo rằng các nhà lãnh đạo Châu Âu không nên "đếm cua trong lỗ". Một đợt lạnh kéo dài có thể đẩy EU trở lại thảm họa. Và ngay cả khi thời tiết ấm áp, những vấn đề cơ bản tạo ra cuộc khủng hoảng vẫn không thay đổi.
"Mặc dù nó sẽ giúp các chính phủ có nhiều không gian tài chính hơn trong nửa đầu năm nay, nhưng việc giải quyết các vấn đề năng lượng của Châu Âu sẽ cần hành động phối hợp trong vài năm. Không ai nên tin rằng điều này đã kết thúc" - Eurointelligence lưu ý.
Tuy nhiên, một báo cáo mới từ Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA) cho thấy việc tiếp tục tăng cường các biện pháp trừng phạt năng lượng đối với Nga sẽ là một chiến lược thành công.
Báo cáo của CREA cho hay: “Lợi nhuận ngắn hạn của Nga do giá nhiên liệu hóa thạch cao ngất ngưởng vào năm 2022 đang bắt đầu cạn kiệt. Do đó, việc cắt giảm thêm doanh thu của Điện Kremlin sẽ làm suy yếu đáng kể khả năng của đất nước trong việc tiếp tục tấn công và giúp đưa chiến sự Ukraina đến hồi kết”.