Sau 7 thập kỷ kinh doanh, công ty cung cấp sản phẩm nghệ thuật Osaka Tsuboyone chuẩn bị đóng cửa vào tháng 3 tới. Lượng học sinh ngày càng giảm ở Nhật Bản khiến thị trường bảng màu, gọt bút chì.. và các sản phẩm khác mà doanh nghiệp này bán cho các trường học và trường cao đẳng nghệ thuật bị thu hẹp. 

Công ty nhỏ này được thành lập năm 1949 - năm Nhật Bản ghi nhận kỷ lục 2,69 triệu ca sinh trong thời kỳ bùng nổ trẻ em hậu chiến. Ước tính số ca sinh trong năm 2022 ở Nhật Bản là dưới 800.000, chưa bằng 1/3 so với mức đỉnh điểm.

Đối mặt với thực tế khắc nghiệt này, cùng với việc chi phí vật liệu nhựa tăng cao và tác động từ đại dịch COVID-19, doanh nghiệp 12 người này sẽ ngừng hoạt động từ cuối tháng 3.

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio hy vọng sẽ thay đổi xu hướng nhân khẩu học của nước này thông qua những biện pháp chưa từng có. Tuy nhiên, với dân số trong độ tuổi sinh đẻ cũng đang giảm dần, Nhật Bản đối mặt với câu hỏi cơ bản: Liệu có thể đảo ngược tình trạng suy giảm này không? Câu trả lời cũng sẽ vận dụng được cho hàng loạt các quốc gia Đông Á và Đông Nam Á đang đối mặt với xu hướng tương tự, theo Nikkei Asia. 

Nhật Bản đã đương đầu với vấn đề này trong nhiều thập kỷ, từng giải quyết và được ca ngợi về một số chính sách. Tuy nhiên, sự suy giảm đang tăng tốc. Số ca sinh ở Nhật Bản lần đầu giảm xuống dưới 1 triệu vào năm 2016. Sáu năm sau, con số này giảm xuống dưới 800.000 – sớm hơn 8 năm so với dự kiến.

Mức giảm trung bình hàng năm trong 5 năm tính đến năm 2021 là 3,65%, nhanh hơn nhiều so với mức 1,44% trong 5 năm tính đến năm 2016. Đại dịch COVID-19 dường như cũng khiến người trẻ trì hoãn kết hôn, sinh con. 

Các doanh nghiệp như Tsuboyone đối mặt với doanh số bán hàng và triển vọng tuyển dụng giảm sút do trung bình có 430 trường công lập đóng cửa vĩnh viễn mỗi năm trong suốt thập kỷ cho đến năm 2020. Thêm một xu hướng đáng lo ngại khác là một số thị trấn nông thôn của nước này không tìm đủ ứng cử viên cho các cuộc bầu cử địa phương. Với 29% dân số từ 65 tuổi trở lên, gánh nặng tài chính công ngày càng tăng trong bối cảnh kinh tế Nhật Bản tăng trưởng chậm.

Trong cuộc khảo sát năm 2021, 53% số người được hỏi cho rằng chi phí nuôi con cao, bao gồm cả giáo dục, là lý do không có hoặc có ít con hơn, theo Viện Nghiên cứu Dân số và An sinh Xã hội Quốc gia Nhật Bản. Bên cạnh đó, 40% người được hỏi cho rằng họ đã quá già để sinh thêm con.

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio cho hay, kế hoạch là tăng gấp đôi ngân sách cho các chính sách nuôi dạy trẻ em, tập trung vào 3 trụ cột: Hỗ trợ kinh tế, dịch vụ chăm sóc trẻ em và cải cách phong cách làm việc.

Trụ cột đầu tiên cho thấy sẽ có mở rộng hỗ trợ tài chính như tăng hoặc mở rộng các khoản trợ cấp cho hộ gia đình có trẻ em. Hiện tại, chính phủ Nhật Bản cung cấp 10.000-15.000 yên (75-113 USD) mỗi tháng cho mỗi trẻ em cho đến khi tốt nghiệp trung học cơ sở (15 tuổi), với một số hạn chế áp dụng với những gia đình có thu nhập cao hơn.

Theo các quan chức chính phủ Nhật Bản, trụ cột thứ hai có nghĩa là tăng cường số lượng và chất lượng chăm sóc trẻ em, bao gồm chăm sóc sau giờ học và dịch vụ dành cho trẻ bị ốm, cũng như mở rộng các dịch vụ sau sinh.

Trụ cột thứ ba có thể liên quan đến việc cải thiện hệ thống nghỉ phép của cha mẹ và các biện pháp khác nhằm tạo môi trường làm việc thuận lợi hơn cho việc sinh con.

Nhiều nơi trên thế giới, chính phủ đã giải quyết vấn đề giảm tỉ lệ sinh theo các phương pháp khác nhau với mức độ thành công cũng đa dạng. Pháp giảm thuế thu nhập của các hộ gia đình cho mọi trẻ em và người phụ thuộc.

Số liệu của Ngân hàng Thế giới chỉ ra, tỉ lệ sinh của Pháp - số con trung bình mà một phụ nữ sẽ có trong đời - đã giảm xuống khoảng 1,7 vào những năm 1990 sau đó phục hồi lên 2 vào những năm 2000. Con số này lại giảm trong đại dịch nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức 1,3 mà Nhật Bản ghi nhận năm 2022.

Hàn Quốc năm nay đã bắt đầu nâng đáng kể các ưu đãi kinh tế. Chính phủ chi trợ cấp 700.000 won (550 USD) hàng tháng cho các gia đình có con nhỏ dưới 1 tuổi và số tiền này sẽ tăng lên 1 triệu won (777,29 USD) vào năm 2024.