Đề xuất quy tắc thị trường khí đốt mới của EU
Theo Bloomberg, nhập khẩu LNG nhiều hơn từ Nga có thể không phải là điều tốt, nhưng các nhà hoạch định chính sách EU có ít lựa chọn khác.
Các quan chức của Liên minh châu Âu đang bị mắc kẹt giữa hai tình thế khó khăn: Làm thế nào để giảm bớt sự phụ thuộc vào LNG của Nga mà không làm tăng giá?
Châu Âu cần tất cả LNG mà châu lục này có thể có để lấp đầy khoảng trống do nguồn cung khí đốt qua đường ống của Nga đang cạn kiệt. Trên thực tế, EU đã tăng cường nhập khẩu LNG từ Nga hơn 30% vào năm ngoái.
Các nhà lãnh đạo EU - vốn đang phải đối mặt với hậu quả chính trị từ hoạt động thương mại đó - đang cố gắng thay đổi hướng đi.
Theo Reuters, ngày 28.3, các Bộ trưởng Năng lượng EU nhất trí tìm kiếm một lựa chọn pháp lý để ngăn chặn việc nhập khẩu LNG từ Nga bằng cách đề xuất những quy tắc thị trường khí đốt mới của khối.
Đề xuất mới cho các quốc gia thành viên một lộ trình để ngăn chặn việc nhập khẩu LNG từ Nga mà không cần phải áp đặt các biện pháp trừng phạt.
Theo đó, các quy tắc thị trường khí đốt mới của EU hướng mục tiêu giúp các chính phủ tạm thời ngăn các nhà xuất khẩu khí đốt của Nga và Belarus đấu thầu cung cấp LNG ở châu Âu.
Các quốc gia có thể áp đặt giới hạn đối với các công ty Nga trong một thời gian tạm thời, miễn là không làm gián đoạn dòng khí đốt giữa các nước EU hoặc gây nguy hiểm cho an ninh năng lượng của châu Âu.
Đề xuất mới này vẫn cần được đàm phán với Nghị viện châu Âu và có thể mất vài tháng để được thông qua.
Trong khi đó, Tây Ban Nha - khách hàng mua LNG hàng đầu - đã gửi thư tới các công ty năng lượng kêu gọi đa dạng hóa nguồn cung.
Tiến thoái lưỡng nan
Nhưng các thương nhân LNG chạy theo lợi nhuận không nản lòng bởi vẫn chưa có bất kỳ biện pháp trừng phạt hoặc thời hạn cụ thể nào cho việc dừng nhập khẩu LNG của Nga. Do đó, việc giao hàng vẫn tiếp tục mà không bị truy cứu.
EU đang ở trong một tình thế khó khăn. Tăng cường nhập khẩu LNG của Nga đi ngược lại cách tiếp cận cứng rắn của khối đối với Mátxcơva. Nhưng lệnh cấm LNG có nguy cơ dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhiên liệu và khiến giá cao hơn.
Bloomberg cho hay, trừ khi châu Âu áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với LNG của Nga - như đã làm với than và dầu - thì việc mua bán sẽ tiếp tục.
Một số công ty châu Âu, bao gồm Repsol và Enagas của Tây Ban Nha, cho biết không mua LNG của Nga. Tuy nhiên, có rất nhiều công ty khác tăng cường mua sắm để hưởng lợi từ mức giá hấp dẫn.
Tương tự như vậy, một số khách hàng châu Âu có hợp đồng LNG dài hạn mà họ không muốn phá vỡ. Tập đoàn Total của Pháp thậm chí còn có 20% cổ phần trong dự án LNG Yamal ở Nga và chưa có dấu hiệu nào cho thấy tập đoàn đang xem xét rút lui.
Nhập khẩu thêm LNG của Nga có thể là một cái nhìn tồi tệ đối với châu Âu, nhưng các nhà hoạch định chính sách có rất ít lựa chọn khác.
EU gồm 27 quốc gia đã cam kết loại bỏ khí đốt Nga để đáp trả việc Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina. Nhập khẩu khí đốt từ Nga theo đường ống của châu Âu đã giảm kể từ đó, nhưng nhập khẩu LNG lại tăng lên.
Theo phân tích của EU, khối lượng LNG của Nga tới châu Âu trong năm 2022 đã tăng lên 22 tỉ mét khối, từ mức 16 tỉ mét khối năm 2021.
Nếu được chấp thuận, đề xuất những quy tắc thị trường khí đốt mới của EU sẽ cung cấp cho các quốc gia thành viên một lộ trình để ngăn chặn việc nhập khẩu LNG của Nga mà không cần sử dụng các biện pháp trừng phạt - vốn khó bật đèn xanh hơn về mặt chính trị vì cần có sự chấp thuận nhất trí của tất cả 27 quốc gia thành viên EU.
Hungary cho biết không thể ủng hộ lập trường đàm phán về đề xuất thị trường khí đốt mới của EU, bởi đề xuất bao gồm một loạt các quy tắc mới về nhiều loại khí carbon thấp hơn.
Ủy viên Năng lượng EU Kadri Simson trong tháng này đã kêu gọi các công ty châu Âu không ký các thỏa thuận LNG mới của Nga. Bộ trưởng Năng lượng Tây Ban Nha Teresa Ribera cũng đưa ra yêu cầu tương tự đối với các công ty ở Tây Ban Nha.
Tuy nhiên, những yêu cầu như vậy không mang tính ràng buộc vì khí đốt và LNG của Nga không phải chịu lệnh trừng phạt của EU. EU hiện chỉ cấm nhập khẩu dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ từ Nga.