Theo CNA, liên minh gồm tám đảng: MFP, Pheu Thai, Prachachat, Thai Liberal Party, Thai Sang Thai, Fair, Plung Sungkom Mai và Pue Thai Rumphlang. Tám đảng này có 313 ghế trong Hạ viện gồm 500 thành viên.
Lãnh đạo MFP Pita tuyên bố ý định chung của các bên là thành lập “một chính phủ dân chủ của nhân dân”.
“Mỗi lá phiếu của người dân là tiếng nói của hy vọng, tiếng nói của sự thay đổi. Chính phủ mới sẽ thực hiện nghĩa vụ của mình một cách trung thực đối với quyền lực của người dân và là chính phủ của mọi người dân Thái Lan” - ông Pita, 42 tuổi, nói trong cuộc họp báo ngày 18.5.
“Mọi bên đều nhất trí ủng hộ lãnh đạo đảng MFP là tôi, Pita Limjaroenrat, trở thành thủ tướng thứ 30, theo đa số phiếu bầu của người dân trong cuộc tổng tuyển cử” - ứng viên Pita phát biểu.
Ông Pita cũng cho biết, liên minh đang soạn thảo biên bản ghi nhớ (MOU) để xác định hướng làm việc chung và các chương trình nghị sự chung. Biên bản ghi nhớ nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị, kinh tế và xã hội ở Thái Lan và sẽ được chia sẻ với công chúng vào ngày 22.5.
Ngày này sẽ đánh dấu kỷ niệm 9 năm cuộc đảo chính của Thủ tướng đương nhiệm Prayut Chan-o-cha, người đã nắm quyền từ chính phủ dân cử của cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra vào ngày 22.5.2014.
Ông Pita cũng tiết lộ, liên minh đang trong quá trình thành lập một ủy ban để đảm bảo quá trình chuyển giao chính phủ diễn ra suôn sẻ.
Hầu hết các đảng liên minh từng hoạt động cùng nhau trong phe đối lập khi ông Prayut lãnh đạo chính phủ.
Vị tướng về hưu trở thành thủ tướng vào năm 2014 sau cuộc đảo chính. Chính quyền của ông đã lãnh đạo Thái Lan trong gần 5 năm trước khi cuộc tổng tuyển cử được tổ chức vào năm 2019 theo hiến pháp mới do một ủy ban do quân đội chỉ định soạn thảo.
Vào thời điểm đó, ông Prayut tranh cử chức thủ tướng với tư cách ứng viên của đảng thân chính quyền quân sự Palang Pracharat.
Thủ tướng đương nhiệm đã tham gia cuộc đua bầu cử hôm 14.5, với hy vọng tiếp tục nắm quyền sau hơn 8 năm tại vị.
Kết quả sơ bộ do Ủy ban bầu cử công bố ngày 15.5 cho thấy đảng MFP dẫn đầu với 152 ghế. Ở vị trí thứ hai và thứ ba là đảng Pheu Thai và đảng Bhumjaithai, lần lượt giành được 141 ghế và 70 ghế.
Đảng Quốc gia Thái Lan Thống nhất (UTN) của Thủ tướng Prayut chịu tổn thất và đứng thứ năm với 36 ghế, theo sau đảng Palang Pracharat, đứng thứ tư với 40 ghế.
Mặc dù ông Pita và các đồng minh chiếm đa số ghế trong Hạ viện, nhưng không đủ để đảm bảo chức thủ tướng thứ 30 của Thái Lan.
Theo hiến pháp hiện hành của Thái Lan, việc lựa chọn thủ tướng có sự tham gia của cả Hạ viện gồm 500 thành viên và Thượng viện gồm 250 thành viên do quân đội bổ nhiệm.
Để trở thành thủ tướng, ông Pita cần nhận được ít nhất 376 phiếu bầu của cả Hạ viện và Thượng viện.
Đứng giữa ông Pita và chiếc ghế thủ tướng là 250 thượng nghị sĩ, những người được chính phủ quân sự của ông Prayut lựa chọn và bổ nhiệm sau cuộc đảo chính năm 2014.
Sau cuộc tổng tuyển cử năm 2019, tất cả thượng nghị sĩ, trừ Chủ tịch Thượng viện Pornpetch Wichitchonchai, đã bỏ phiếu ủng hộ ông Prayut làm thủ tướng.
Theo ông Pita, liên minh đã lên kế hoạch cho một số kịch bản có thể xảy ra trong tương lai, trong đó có cuộc bỏ phiếu bầu thủ tướng của quốc hội.
Lãnh đạo đảng MFP khẳng định lá phiếu của 313 thành viên nghị viện trong liên minh của ông là đủ để quyết định chức thủ tướng trong một hệ thống dân chủ.
Tuy nhiên, ông thừa nhận có thể có những kịch bản bất ngờ và liên minh đang làm việc để đảm bảo việc thành lập chính phủ có thể diễn ra suôn sẻ và ổn định.
Cuộc đua giành chức thủ tướng của ông Pita sẽ được xác định trong một phiên họp chung của quốc hội và ông cần sự ủng hộ của ít nhất 376 nghị sĩ.
Hiện tại, nhiều khả năng ông sẽ không nhận được sự chấp thuận của ít nhất 70 nghị sĩ của đảng Bhumjaithai - đảng giành nhiều ghế thứ 3 trong cuộc tổng tuyển cử ngày 14.5 vừa qua với 70 ghế.
Ngày 17.5, đảng này tuyên bố sẽ không ủng hộ một ứng cử viên thủ tướng có chính sách sửa đổi hoặc thậm chí bãi bỏ luật khi quân.