Chính phủ Anh cảnh báo, tình trạng thiếu hụt có thể kéo dài 1 tháng, do thời tiết xấu ở Tây Ban Nha và Bắc Phi - CNN đưa tin.
Ngày 22.2, Tesco - siêu thị lớn nhất của Vương quốc Anh - xác nhận đã tạm thời giới hạn số lượng cà chua, ớt và dưa chuột xuống còn ba gói cho mỗi khách hàng.
Chuỗi siêu thị Asda cũng đang tạm thời hạn chế mua một số mặt hàng ở mức ba gói cho mỗi khách hàng, gồm cà chua, ớt, dưa chuột và rau diếp.
Trong khi đó siêu thị Morrisons giới hạn hai gói cho mỗi khách hàng đối với cà chua, ớt, dưa chuột và rau diếp. Và Aldi - chuỗi siêu thị giá rẻ của Đức - thông báo cũng sẽ áp dụng giới hạn ba gói cho mỗi người đối với ớt, dưa chuột và cà chua tại các cửa hàng ở Anh.
“Các nhà cung cấp đang tích cực làm việc với các siêu thị, đó là những gì chúng tôi được thông báo. Tình trạng khan hiếm có thể kéo dài tối đa 4 tuần” - Thérèse Coffey, Bộ trưởng Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn Vương quốc Anh, phát biểu trước quốc hội hôm 23.2.
Asda, Morrisons và Aldi lần lượt là chuỗi siêu thị lớn thứ ba, thứ tư và thứ năm của Anh, theo dữ liệu thị phần từ Kantar.
Người dân Anh đang phải vật lộn với việc giá cả tiêu dùng tăng kỷ lục, dẫn đến cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ.
Theo Công ty tư vấn nhãn hiệu và phân tích dữ liệu Kantar, trong 4 tuần tính đến ngày 22.1, lạm phát giá lương thực đạt 16,7%. Đây là mức cao nhất kể từ khi công ty dữ liệu bắt đầu thống kê vào năm 2008.
Minette Batters, Chủ tịch Hiệp hội Nông dân Quốc gia Anh (NFU), đại diện cho hơn 46.000 doanh nghiệp nông nghiệp và đang phát triển, nói với BBC: “Chúng ta càng phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt, thì lạm phát lương thực càng tăng”.
Người phát ngôn của Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn Vương quốc Anh (Defra) cho biết trong một tuyên bố hôm 22.2: “Chúng tôi hiểu những lo ngại của công chúng xung quanh việc cung cấp rau tươi.
Tuy nhiên, Vương quốc Anh có chuỗi cung ứng thực phẩm có khả năng phục hồi cao và được trang bị tốt để đối phó với sự gián đoạn”.
Nhập khẩu giảm
Asda và Morrisons chỉ ra thời tiết xấu ở các vùng trồng trọt chính là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu hụt rau quả.
Andrew Woods tại Công ty dữ liệu hàng hóa Mintec cho biết, thời tiết nóng hơn trung bình ở Tây Ban Nha và Morocco vào mùa thu năm ngoái, kết hợp với đợt lạnh kéo dài trong hai tuần qua, đã ảnh hưởng đến sản xuất. Vụ mùa cà chua ở miền nam Tây Ban Nha đã giảm 20% so với một năm trước.
Sản lượng thu hoạch kém hơn là vấn đề đối với các nhà bán lẻ ở Vương quốc Anh, vốn phụ thuộc vào hàng nhập khẩu để bán hàng vào thời điểm này trong năm.
Theo Hiệp hội bán lẻ Anh (BRC), các siêu thị ở Anh nhập khẩu 95% cà chua và 90% rau diếp vào tháng 12 và thường nhập khẩu tỉ lệ tương tự vào tháng 3.
James Bailey, Giám đốc điều hành của siêu thị Waitrose, cho biết, tuyết và mưa đá ở Tây Ban Nha, cũng như mưa đá ở các vùng phía bắc Châu Phi, đã làm hỏng số lượng lớn các loại cây trồng chính.
BRC dự kiến tình trạng gián đoạn hiện tại sẽ kéo dài vài tuần trước khi các sản phẩm trồng trong nước đến đợt thu hoạch.
Giá đầu vào tăng vọt
NFU cho biết, chi phí đầu vào cao đã góp phần gây ra tình trạng thiếu trái cây và rau quả, cũng như làm giảm sản lượng trên toàn lĩnh vực nông nghiệp.
Tình trạng thiếu lao động và giá năng lượng tăng cao đang ảnh hưởng đến ngành chăn nuôi gia cầm, vốn đang lao đao vì dịch cúm gia cầm, cũng như các doanh nghiệp làm vườn và trang trại nuôi lợn.
Giá khí đốt tăng vọt sau xung đột Nga - Ukraina. Mặc dù giá khí đốt đã giảm trở lại trong những tuần gần đây, nhưng vẫn cao gấp ba lần mức trung bình trong lịch sử, trong khi chi phí phân bón tăng 169% kể từ năm 2019.
Theo NFU, sản lượng cà chua và dưa chuột dự kiến sẽ giảm xuống mức thấp nhất kể từ khi liên minh bắt đầu lưu giữ hồ sơ vào năm 1985, do chi phí đầu vào giảm.
Lỗi do Brexit?
Châu Âu cũng phải vật lộn với nhiều vấn đề tương tự trong những tháng gần đây.
Trên khắp Châu Âu, nguồn cung cà chua được báo cáo là khan hiếm và người trồng tiếp tục vật lộn với chi phí phân bón, năng lượng và lao động cao hơn.
Tuy nhiên, hiện tại, có rất ít dấu hiệu - trong các báo cáo trên phương tiện truyền thông đại chúng hoặc trên mạng xã hội - cho thấy các nhà bán lẻ ở các quốc gia khác đang hạn chế bán hàng.
Nhưng Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn Vương quốc Anh cho biết trong tuyên bố hôm 22.2 rằng, “sự gián đoạn tương tự cũng đang xảy ra ở các quốc gia khác” và họ đang giúp đỡ những người trồng trọt ở Vương quốc Anh bằng cách mở rộng chương trình thị thực cho lao động thời vụ để lấp đầy khoảng trống lao động.
Các siêu thị ở Vương quốc Anh không coi Brexit là một lý do cho cuộc khủng hoảng nguồn cung. Nhưng NFU và một số nhóm chiến dịch lập luận, Brexit đã làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu lao động.