Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tuyên bố, binh sĩ Ukraina và các thành viên của tiểu đoàn Azov - những người ẩn náu tại nhà máy thép Azovstal ở Mariupol trong nhiều tuần - đã đầu hàng lực lượng Nga theo lệnh của Kiev.
“Những người này đã nhận được tín hiệu từ quân đội Ukraina rằng họ có mọi quyền ra ngoài và cứu lấy tính mạng của mình” - Tổng thống Zelensky nói với kênh truyền hình Ukraina 24 hôm 20.5.
Cùng ngày 20.5, Nga tuyên bố giải phóng hoàn toàn nhà máy thép Azovstal, cho biết hơn 2.400 binh sĩ Ukraina, bao gồm cả chỉ huy, đã đầu hàng trong tuần.
Theo phía Nga, các binh sĩ bị thương đang được điều trị tại bệnh viện, trong khi những người còn lại được cho là đã được đưa đến các cơ sở giam giữ ở Donbass.
Trong cuộc bao vây nhà máy thép, Mátxcơva khẳng định rằng những người bên trong đã chịu tổn thất nặng nề, thiếu đồ ăn, nước uống và muốn đầu hàng, nhưng không thể thực hiện được nếu không có sự chấp thuận của chính phủ Ukraina, vì sợ rằng họ có thể bị đưa ra tòa. Nhưng Kiev đã miễn cưỡng đưa ra mệnh lệnh cần thiết.
Tổng thống Zelensky tuyên bố, các cơ quan tình báo Ukraina đã giám sát “việc rút quân khỏi Azovstal, chuẩn bị cho đối thoại, trao đổi…”.
“Chúng tôi sẽ đưa họ về nhà” - ông Zelensky nói về những chiến binh đã đầu hàng. Tuy nhiên, ông cho biết điều này phần lớn phụ thuộc vào việc Liên Hợp Quốc, Hội Chữ Thập Đỏ và Nga có tuân thủ các cam kết hay không.
Mặc dù Kiev trước đó nói không giúp những người bên trong Azovstal bằng các biện pháp quân sự, song ông Zelensky cho biết đã đàm phán với các đối tác nước ngoài để cung cấp vũ khí nhằm giúp lực lượng Ukraina tiếp cận nhà máy thép.
Theo ông Zelensky, nhiều phi công Ukraina cũng thiệt mạng khi cố gắng tìm đường tới Azovstal trong kế hoạch vận chuyển thuốc và thực phẩm đến nhà máy.
“Rất nhiều điều đã xảy ra mà không ai trong chúng tôi có thể bình luận chính thức. Các hành lang trên không đến Azovstal rất thiếu vì lực lượng phòng không mạnh của Nga” - nhà lãnh đạo Ukraina tiết lộ.
Mariupol đã chứng kiến cuộc giao tranh nặng nề nhất kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự ở Ukraina vào cuối tháng 2, hứng chịu sự tàn phá lớn. Mátxcơva tuyên bố đánh chiếm thành phố cảng chiến lược cách đây một tháng.
Azovstal vẫn là thành trì cuối cùng của quân kháng chiến Ukraina trong khu vực, nhưng nhà máy thép và mạng lưới ngầm khổng lồ của nó giờ cũng đã nằm trong tầm kiểm soát của Nga.
Trong khi đó, Tổng thống Zelensky tuyên bố, quy mô quân đội Ukraina hiện nay lớn gấp gần 6 lần so với lúc bắt đầu cuộc xung đột giữa Kiev và Mátxcơva.
Ông Zelensky nói với đài truyền hình Ukraina 24: “Chúng tôi hiện có 700.000 quân, trong khi chỉ có khoảng 120.000 quân sẵn sàng chiến đấu ở Ukraina lúc bắt đầu chiến dịch quân sự của Nga vào cuối tháng 2”.
Tổng thống lưu ý, ông đã ra lệnh vào đầu năm 2022 để tăng số lượng binh sĩ thêm 100.000 người "bất kể có tiền hay không”. Nhưng ông thừa nhận rằng ngay cả những con số đó cũng không đủ để ngăn chặn quân đội Nga.
Tổng thống Zelensky đã ra lệnh tổng động viên sau khi bắt đầu cuộc xung đột, nói rằng tất cả nam giới từ 18 đến 60 tuổi nên ở lại trong nước và chiến đấu.
Đầu tuần qua, một đạo luật đã được trình lên Quốc hội Ukraina trong đó đề xuất tước quyền công dân của những nam giới bỏ trốn và không trở về nước trong vòng 30 ngày.