Sau khi Nhật Bản quyết định xả nước thải hạt nhân đã qua xử lý ra Thái Bình Dương, Trung Quốc đã cấm nhập khẩu hải sản của nước này.

Theo SCMP, động thái của Trung Quốc càng làm nổi bật mối quan hệ thương mại song phương vốn đã tồi tệ từ trước. Trung Quốc đang chứng minh có thể ít phụ thuộc vào quốc gia khác, mặc dù nuôi trồng thủy hải sản không có tầm quan trọng cao trong thương mại Trung - Nhật.

Ông Chong Jia Ian, Phó Giáo sư Khoa học Chính trị, Đại học Quốc gia Singapore, cho biết, Trung Quốc dường như không thừa nhận rằng việc xả nước thải đã được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế chứng nhận.

“Mối quan hệ thương mại - đặc biệt là thương mại hàng hóa - vẫn quan trọng. Tuy nhiên Nhật Bản đang đa dạng hóa thị trường Trung Quốc để quản lý rủi ro. Theo thời gian, có lẽ cả Trung Quốc và Nhật Bản sẽ ít quan trọng hơn với nhau” - ông Chong nói.

Theo dữ liệu của Chính phủ, mặc dù Trung Quốc là điểm đến lớn nhất của hải sản Nhật Bản nhưng quốc gia này cũng nhập các sản phẩm thủy sản từ Ecuador, Nga, Việt Nam và Ấn Độ.

Kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc và Nhật Bản đã giảm 3,7% xuống còn 357,4 tỉ USD vào năm ngoái. Từ tháng 1 đến tháng 7 năm nay, kim ngạch đã giảm 12% so với một năm trước đó, xuống còn 183,3 tỉ USD.

Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ 5 của Trung Quốc nhưng chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng nhập khẩu thủy sản của nước này.

Theo một nhân viên Cơ quan Chế biến Sản phẩm Thủy sản Trung Quốc, động thái của Bắc Kinh có thể giáng một đòn mạnh vào việc tiêu thụ hải sản rộng rãi.

“Việc Trung Quốc cấm nhập khẩu hải sản từ Nhật chắc chắn sẽ có tác động đến ngành đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Một số công ty trong nước cũng sẽ bị ảnh hưởng. Theo những gì tôi được biết, nhiều người sẽ có tâm lý không ăn hải sản, ít nhất là trong thời gian ngắn” - nhân viên giấu tên nói với SCMP.

BRIC Agricultural Information Technology, công ty có trụ sở tại Tô Châu, phía tây Thượng Hải, dự đoán động thái của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến ngành đánh bắt và nuôi trồng thủy sản.

“Mức độ sẵn lòng khi mua các sản phẩm thủy sản của người tiêu dùng có thể bị ảnh hưởng. Số lượng khách hàng tại chợ hải sản ở các thành phố ven biển cũng có thể giảm. Một khi doanh số bán các sản phẩm thuỷ hải sản sụt giảm, giá thành của chúng cũng không thể ổn định” - báo cáo của BRIC viết.

Theo số liệu hải quan, Trung Quốc đã chi gần 2 tỉ nhân dân tệ (267 triệu USD) để nhập khẩu thủy sản từ Nhật Bản trong nửa đầu năm 2023. Vào tháng 7, các lô hàng từ Nhật Bản chỉ có trị giá 235 triệu nhân dân tệ (32 triệu USD), giảm 1/3 so với tháng trước.

Người tiêu dùng ở những nơi như Hong Kong (Trung Quốc) đã tích trữ muối sau khi chính quyền phản ứng với quyết định của Nhật Bản bằng cách cấm nhập khẩu thủy sản từ 10 tỉnh. Lệnh cấm của Trung Quốc bao gồm thuỷ hải sản tươi, ướp lạnh, đông lạnh, khô cũng như các mặt hàng muối biển và rong biển.

Giáo sư Wang Yamin, Đại học Hàng hải thuộc Đại học Sơn Đông cho biết, nước thải có thể đến vùng biển Trung Quốc ở một mức độ nào đó, nhưng sẽ không đáng kể do hướng của dòng hải lưu ở Bắc Thái Bình Dương.

“Dòng hải lưu tuần hoàn trên bề mặt đại dương gần Fukushima sẽ di chuyển theo chiều kim đồng hồ và nước chảy về phía Đông Bắc, hướng tới Bắc Mỹ. Chính vì vậy nó sẽ không có tác động lớn đến Trung Quốc trong tương lai gần” - ông nói.