Tờ SCMP dẫn lời các nhà khoa học hạt nhân Trung Quốc cho biết, các mỏ uranium khổng lồ được tìm thấy ở độ sâu mà trước đây tưởng chừng là không thể, giúp tăng tổng trữ lượng uranium ước tính của Trung Quốc gấp 10 lần, lên hơn 2 triệu tấn - đưa Trung Quốc ngang hàng với Australia, một trong những quốc gia giàu uranium nhất thế giới.
Sử dụng một số công nghệ và thiết bị tiên tiến nhất trên thế giới, các nhà địa chất học đã tăng độ sâu thăm dò lên 3.000 mét - sâu hơn 6 lần so với hầu hết các mỏ uranium của Trung Quốc.
“Dự án hàng đầu thế giới này là một bước đột phá lớn đối với đất nước chúng tôi” - Tập đoàn Hạt nhân Quốc gia Trung Quốc công bố trên tài khoản mạng xã hội WeChat.
Nhu cầu về uranium của Trung Quốc ngày càng tăng, nguồn cung điện hạt nhân của nước này tăng nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, với 7 hoặc 8 lò phản ứng hạt nhân mới được xây dựng mỗi năm.
Tuy nhiên, hầu hết các mỏ uranium ở Trung Quốc đều có quy mô nhỏ với chất lượng quặng kém, và hơn 70% nguồn cung uranium của Trung Quốc đến từ các nước như Kazakhstan, Canada và Australia. Sự phụ thuộc quá nhiều vào nguồn cung từ nước ngoài này đã khiến Bắc Kinh không khỏi lo lắng về nguy cơ an ninh.
Li Ziying, Giám đốc Viện Nghiên cứu Địa chất Uranium ở Bắc Kinh, cho biết khám phá này đã thách thức các lý thuyết chính thống về sự hình thành mỏ uranium.
Người ta thường tin rằng nguyên tố phóng xạ chỉ tập trung ở một khu vực nông, ổn định về mặt địa vật lý. Nhưng một số mỏ uranium lớn nhất được tìm thấy ở miền nam Trung Quốc trong những năm gần đây nằm dưới bề mặt hơn 1.500 mét.
Những khu vực này đã trải qua những chuyển động kiến tạo dữ dội mà theo các lý thuyết trước đây, có thể khiến quá trình hình thành quặng uranium kéo dài và phức tạp trở nên bất khả thi.
Theo các nhà chức trách hạt nhân Trung Quốc, Li và các đồng nghiệp của ông nhận thấy uranium có thể bắt nguồn thẳng từ lớp vỏ và bị mắc kẹt trong các "điểm nóng" nhỏ vài nghìn mét dưới mặt đất trong một số vụ va chạm kiến tạo lớn.
Trong một cuộc phỏng vấn với nhật báo Khoa học và Công nghệ, Li cho biết điều khó nhận biết là thường chỉ có một dấu vết nhỏ trên bề mặt của một mỏ uranium sâu. Do vậy việc xác định vị trí của mỏ cũng khó như việc tìm một chiếc đĩa CD trên diện tích 10.000 km2.
Trong một thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã phát triển công nghệ và thiết bị tiên tiến để hỗ trợ việc săn tìm uranium sâu, theo một bài báo được nhóm của Li đăng tải trên tạp chí được đánh giá ngang hàng trong nước Bulletin of Mineralogy, Petrology and Geochemistry (Bản tin Khoáng vật học, Dầu khí và Địa hóa học).
Các công nghệ và thiết bị bao gồm một cảm biến từ xa siêu nhạy trên không cho phép các nhà khoa học phát hiện một dấu vết nhiệt nhỏ do quặng phóng xạ tạo ra với độ chính xác chưa từng có trên một khu vực rộng.
Các nhà nghiên cứu Trung Quốc cũng đã phát triển một máy khoan với đầu khoan đặc biệt để lấy mẫu từ các khu vực sâu hiệu quả hơn bao giờ hết, đồng thời tăng tốc độ phân tích dữ liệu bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo.
Phát hiện này sẽ không làm thay đổi ngay lập tức sự phụ thuộc của Trung Quốc vào uranium nhập khẩu vì rất nhiều thách thức về chi phí và kỹ thuật để khai thác các mỏ, theo một nhà nghiên cứu về nhiên liệu hạt nhân tại Bắc Kinh. Nhưng về lâu dài, nó có thể sẽ có tác động sâu sắc đến vị thế của Trung Quốc trên thị trường toàn cầu.
Thông tin công khai cho thấy Trung Quốc đã thăm dò và mua các mỏ uranium ở Châu Phi, Trung Đông và Đông Âu trong những năm gần đây. Chính phủ Trung Quốc cũng đã đầu tư rất nhiều vào việc phát triển các vật liệu lọc mạnh có thể chiết xuất uranium từ nước biển.
Để nâng cao hiệu quả sử dụng nhiên liệu, các nhà chức trách hạt nhân Trung Quốc có kế hoạch xây dựng một số cơ sở tái chế chất thải hạt nhân bằng cách sử dụng các công nghệ khác nhau, bao gồm cả máy gia tốc hạt.
Ở Vũ Uy, tỉnh Cam Túc, Trung Quốc đang xây dựng một lò phản ứng muối nóng chảy thử nghiệm sử dụng thorium, một loại nhiên liệu hạt nhân mới mà Trung Quốc có nguồn cung dồi dào.