Từ trước tháng 6, Trung Quốc đã phải đối mặt với nhiệt độ nóng bức ngột ngạt ở Thượng Hải và nhu cầu điện lên cao từ Quảng Đông đến Hải Nam.

Thời tiết khắc nghiệt được dự báo tạo ra thử thách mới với lưới điện chỉ vài tháng sau khi các đợt nắng nóng và hạn hán làm giảm năng suất thủy điện và gây ra tình trạng thiếu điện trên diện rộng.

Tin tốt là Trung Quốc đã chuẩn bị tốt hơn nhiều quốc gia khác, theo một báo cáo từ Lantau Group.

Bài học rút ra từ Trung Quốc sẽ rất quan trọng với các nhà điều hành lưới điện trên toàn thế giới khi Trái đất đang nóng lên khiến các sự kiện khí hậu hiếm gặp trở nên phổ biến hơn khiến các nhà điều hành lưới điện cần lập kế hoạch ứng phó nhiều hơn.

Vào mùa hè năm 2022, đợt hạn hán tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ đã làm khô cạn một phần sông Dương Tử - con sông dài nhất ở Trung Quốc - làm giảm lượng điện mà các con đập hùng vĩ của Trung Quốc có thể sản xuất được.

Đồng thời, nắng nóng kéo dài khiến nhu cầu sử dụng máy điều hòa tăng cao. 

Những yếu tố này buộc các quan chức phải đóng cửa các nhà máy trong nhiều tuần ở tỉnh Tứ Xuyên và các hoạt động công nghiệp  bị hạn chế trong nhiều tháng ở Vân Nam. Tứ Xuyên và Vân Nam là hai khu vực ở Trung Quốc phụ thuộc vào thủy điện.

Theo chuyên gia Mike Thomas và David Fishman của Lantau Group, phản ứng đã được các địa phương của Trung Quốc triển khai rất nhanh. 

Cuối năm 2022, Tứ Xuyên tuyên bố sẽ xây dựng loạt nhà máy điện mới chạy bằng khí đốt và nhiều đường dây truyền tải hơn kết nối tỉnh phía nam Trung Quốc với các lưới điện lân cận.

Tại Quảng Đông - nơi phụ thuộc vào thủy điện nhập từ Vân Nam - các quan chức đã bất ngờ phê duyệt những nhà máy nhiệt điện than mới có công suất 17 gigawatt. Đây là một phần của kế hoạch xây dựng quy mô lớn trên toàn quốc.

“Liệu cách tiếp cận của Trung Quốc với việc bảo vệ mạng lưới của họ khỏi những gián đoạn trong tương lai để phát điện có thành công hay không? Chúng tôi nghĩ là có” - ông Thomas và ông Fishman viết trong báo cáo. 

Ở những nơi khác trên thế giới, không quá nhiều cách tiếp cận tương tự trong vấn đề này do tính tới hiệu quả và chi phí.  Ông Thomas và ông Fishman chỉ ra, lưới điện ở California và Texas xảy ra tình trạng thiếu điện trong những năm gần đây do nhu cầu ngày càng tăng và thời tiết khắc nghiệt.

Tuy nhiên, cả 2 bang của Mỹ đều không tạo ra những thay đổi lớn trong cách mô hình hóa các rủi ro thời tiết trong tương lai cũng như trong nhu cầu cung cấp đáng tin cậy hơn.

Nếu phải chi nhiều tiền hơn cho khả năng phục hồi lưới điện, ngay cả khi có nguy cơ dư thừa, thì vẫn sẽ ít tốn kém hơn nhiều so với việc mất điện hoặc chịu gián đoạn bởi đợt hạn hán kéo dài không lường trước được làm phá hủy một nửa mạng lưới thủy điện, các chuyên gia lưu ý. 

Điều đó không có nghĩa là hạ thấp những vấn đề mà Trung Quốc phải đối mặt. Theo Citigroup, thủy điện có thể sẽ lại gặp thách thức trong năm nay khi có 90% khả năng xảy ra hiện tượng thời tiết El Nino trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 7 và dẫn tới những đợt nắng nóng khác. Ngân hàng này đã hạ bậc xếp hạng của China Yangtze Power trong tuần này do việc sử dụng thủy điện yếu hơn và giả định lượng mưa thấp sẽ kéo dài.

Theo báo cáo của Shanghai Securities News ngày 31.5, các thành phố ở miền đông Trung Quốc có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu điện trong giờ cao điểm vào mùa hè này, trong khi các khu vực miền trung và miền nam cũng có thể bị thiếu điện.