Đường ống dẫn dầu Đông Phi

SCMP đưa tin, theo Bộ Năng lượng Uganda, Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc (Exim) và “một số ngân hàng Trung Quốc khác” sẽ đảm bảo khoản cho vay 3 tỉ USD để xây dựng đường ống dẫn dầu Đông Phi (EACOP).

“Một phần số tiền sẽ đến từ Ngân hàng Exim của Trung Quốc” - Bộ trưởng Năng lượng Uganda Ruth Nankabirwa cho biết.

Thông báo này đã chấm dứt suy đoán rằng dự án sẽ bị đình trệ sau khi hàng chục ngân hàng và các công ty bảo hiểm từ chối tham gia tài trợ.

Uganda và Tanzania có kế hoạch xây dựng đường ống dài 1.445 km để vận chuyển dầu thô từ hai mỏ dầu tại hồ Albert ở tây bắc Uganda đến cảng Tanga ở Tanzania trên Ấn Độ Dương. Đường ống dự kiến ​vận chuyển 216.000 thùng dầu mỗi ngày cho các thị trường quốc tế.

Nguồn tài chính cho dự án được phân chia với tỉ lệ vay và vốn chủ sở hữu là 60-40, nghĩa là đi vay 3 tỉ USD và các cổ đông góp 2 tỉ USD vốn cổ phần.

Tập đoàn Dầu khí TotalEnergies của Pháp sở hữu cổ phần lớn nhất trong dự án với tỉ lệ 62%, trong khi Công ty Dầu khí Quốc gia Uganda và Tập đoàn Phát triển Dầu khí Tanzania mỗi bên nắm giữ 15%. Tập đoàn Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) sở hữu 8% còn lại của dự án.

Ngoài các ngân hàng chính của Trung Quốc, Ngân hàng Xuất nhập khẩu Châu Phi (Afreximbank) và Ngân hàng Phát triển Hồi giáo của Saudi Arabia đã đồng ý cho vay tổng cộng 300 triệu USD.

Uganda ước tính có khoảng 6,5 tỉ thùng dầu thô - tương đương với 1,4 tỉ thùng dầu có thể thu hồi được.

Đình trệ dự án

Kể từ khi các mỏ dầu khả thi về mặt thương mại được phát hiện vào năm 2006 trên bờ hồ Albert, sát biên giới Cộng hòa Dân chủ Congo, việc sản xuất đã bị đình trệ do những bất đồng, vấn đề tài trợ và những khó khăn về cơ sở hạ tầng.

Năm 2020, Tullow Oil, có trụ sở chính tại London, Anh, đã bán cổ phần của mình trong dự án cho TotalEnergies.

Nhưng dự án đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các nhà vận động nhân quyền và các nhóm môi trường. Họ cho rằng các mỏ dầu và đường ống dẫn dầu đe dọa hệ sinh thái mong manh của khu vực và sinh kế của hàng nghìn người dân.

Năm ngoái, vấn đề này đã được đưa ra bàn tại Nghị viện Châu Âu và các nghị sĩ đã thông qua nghị quyết kêu gọi dừng dự án vì những lo ngại về môi trường và nhân quyền.

Tuy nhiên, Đại sứ Trung Quốc tại Uganda Zhang Lihong cho biết EU “không nên viện cớ các vấn đề về môi trường và nhân quyền để ngăn cản sự phát triển” của các dự án.

Theo #StopEACOP - chiến dịch phản đối xây dựng đường ống - 25 ngân hàng lớn bao gồm Barclays, Credit Suisse, Citi, HSBC, Deutsche Bank, Morgan Stanley và JP Morgan Chase, cùng 23 công ty tái bảo hiểm đã loại trừ việc ủng hộ đường ống.

Đầu tháng này, Ngân hàng Standard Chartered từ chối tài trợ cho dự án, tuyên bố “không liên quan đến việc tài trợ cho EACOP”.

Đáp lại, chính phủ Uganda cho biết dự án sẽ được tiến hành bất kể điều gì. “Tôi tin tưởng rằng chúng tôi sẽ nhận được tài trợ. Chúng tôi đang tiến hành kế hoạch của mình vì đây không phải là một dự án bị bỏ dở” - Bộ trưởng Nankabirwa cho biết hôm 9.5 tại Hội nghị Dầu khí Đông Phi lần thứ 10 ở Kampala. “Điều tốt là chúng tôi đang làm việc với các công ty dầu khí - Total và CNOOC - và chúng tôi đảm bảo rằng các vấn đề môi trường đã được xem xét”, ông Nankabirwa nói thêm.

Vai trò của Trung Quốc

Venu Narla, nhà phân tích cao cấp về dầu khí tại GlobalData, cho biết, quyết định không tài trợ cho dự án EACOP của Ngân hàng Standard Chartered hoặc bất kỳ nhà tài chính tiềm năng nào khác của châu Âu dường như không có bất kỳ tác động đáng kể nào đến nguồn tài chính của dự án.

Các ngân hàng sẽ bảo đảm chi phí vay của dự án, 40% còn lại sẽ được tài trợ bởi các cổ đông góp vốn. Các ngân hàng Trung Quốc là những nhà đầu tư chính trong dự án EACOP.

TotalEnergies gần đây đã ký một thỏa thuận với China Petroleum Pipeline Engineering, một công ty con của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC), để xây dựng và cung cấp đường ống. 

Tháng 2 năm nay, Công ty Xây dựng và Kỹ thuật Dầu khí Trung Quốc ký thỏa thuận với TotalEnergies để xây dựng các cơ sở tại Tilenga.

Ngân hàng Standard của Nam Phi và Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC) đang đóng vai trò cố vấn tài chính và đứng đầu các công ty thu xếp cho EACOP vay. ICBC sở hữu 20% cổ phần của Standard Bank, ngân hàng lớn nhất Nam Phi.

Brendon Cannon, một học giả chuyên nghiên cứu về an ninh và địa chính trị tại Đại học Khalifa ở Abu Dhabi, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, cho biết ông không mong đợi bất kỳ khoản tài trợ nào từ châu Âu ngoài số tiền mà TotalEnergies đã huy động được. 

Ông cũng không mong đợi bất kỳ khoản tài trợ nào từ Nhật Bản vì chính phủ Nhật Bản sẽ không hỗ trợ bất kỳ dự án hydrocarbon mới nào.

“Nhưng Trung Quốc luôn tham gia vào dự án này với tư cách là một đối tác quan trọng và dầu thô luôn được xuất khẩu sang Trung Quốc. Trung Quốc một lần nữa trở thành người chơi không thể thiếu ở Đông Phi - ngay cả khi phương Tây và Nhật Bản chỉ trích vai trò của Bắc Kinh ở đó” - ông Cannon nói.