Trung Quốc gần đây đã bắt đầu xây dựng một cơ sở quan sát hoạt động không gian sâu có độ nét cao ở thành phố Trùng Khánh phía tây nam, với các mục tiêu bao gồm tăng cường khả năng phòng thủ trước các tiểu hành tinh gần Trái đất, cũng như khả năng cảm biến cho hệ thống Trái đất - Mặt trăng.
Theo Hoàn cầu Thời báo, cơ sở quan sát mới, có tên là Mắt thần, sẽ bao gồm các radar phân tán với hơn 20 ăng-ten, mỗi ăng-ten sẽ có đường kính từ 25 đến 30 mét. Học viện Công nghệ Bắc Kinh đứng đầu dự án này.
Trung tâm sáng tạo Trùng Khánh của Học viện Công nghệ Bắc Kinh, Đài quan sát Thiên văn Quốc gia Trung Quốc thuộc Học viện Khoa học Trung Quốc, Đại học Thanh Hoa và Đại học Bắc Kinh cũng sẽ tham gia vào quá trình xây dựng Mắt thần - hệ thống radar có tầm xa nhất thế giới.
Long Teng - Chủ tịch Học viện Công nghệ Bắc Kinh, đồng thời là thành viên của Học viện Kỹ thuật Trung Quốc - cho biết hệ thống mới bao gồm nhiều ăng-ten, giống như mắt của côn trùng, đáp ứng các yêu cầu của đất nước bao gồm khả năng phòng thủ gần Trái đất và khả năng cảm biến không gian, cũng như các nghiên cứu tiên phong về khả năng sinh sống của Trái đất và sự hình thành của các tiểu hành tinh.
Chương trình Mắt thần được đưa ra sau thông báo vào tháng 4 của Trung Quốc về kế hoạch xây dựng một hệ thống giám sát và phòng thủ tiểu hành tinh gần Trái đất để đối phó với mối đe dọa từ các tiểu hành tinh tác động vào tàu vũ trụ, đồng thời góp phần bảo vệ sự an toàn của Trái đất và loài người.
Một hệ thống giám sát và cảnh báo trên mặt đất và trên không gian về các tiểu hành tinh sẽ được thiết lập, nhằm mục tiêu phân tích các tiểu hành tinh có khả năng gây ra mối đe dọa cho các hoạt động không gian của con người. Công nghệ và kỹ thuật sẽ được phát triển để loại bỏ những mối đe dọa này.
Cơ sở radar mới ở Trùng Khánh cũng sẽ hỗ trợ các sứ mệnh của Trung Quốc trong việc thăm dò lãnh thổ giữa Trái đất và Mặt trăng, bao gồm tìm kiếm mục tiêu hạ cánh thích hợp cho sứ mệnh thăm dò Thiên Vấn 2.
Zhang Rongqiao - nhà thiết kế chính của sứ mệnh thăm dò sao Hỏa Thiên Vấn 1 - tiết lộ với giới truyền thông vào tháng 5 rằng Thiên Vấn 2 đã bước vào giai đoạn nghiên cứu và phát triển nguyên mẫu, dự kiến sẽ được phóng vào năm 2025.
Thiên Vấn 2 sẽ là một sứ mệnh kéo dài một thập kỷ, trong đó tàu thăm dò sẽ thực hiện các quan sát cũng như trả lại các mẫu từ tiểu hành tinh gần Trái đất 2016HO3.
Theo ông Long, chương trình sẽ được tiến hành theo ba giai đoạn. Bốn phần của radar đường kính 16 mét sẽ được thiết lập để xác minh tính khả thi của hệ thống và thu được hình ảnh 3D của Mặt trăng.
Hiện tại, hai trong số bốn radar đã được chế tạo ở Trùng Khánh, và chúng dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào tháng 9 năm nay.
Giai đoạn thứ hai sẽ tăng số lượng ăng-ten lên hơn 20 chiếc và hình thành một hệ thống radar phân tán có độ nét cao tương đương với một hệ thống có đường kính 100 mét, cho phép thăm dò và thu được hình ảnh tiểu hành tinh cách xa hàng chục triệu km và xác minh công nghệ liên quan.
Giai đoạn thứ ba cuối cùng sẽ hiện thực hóa khả năng quan sát xa tới 150 triệu km và trở thành radar không gian sâu đầu tiên trên thế giới có khả năng thực hiện hình ảnh 3D và giám sát động cũng như quan sát chủ động các thiên thể trong toàn bộ hệ mặt trời.
"Hệ thống radar không gian sâu này chắc chắn sẽ bao phủ toàn bộ phạm vi trong hệ thống Trái đất - Mặt trăng, vì Mặt trăng chỉ cách khoảng 400.000 km. Và điều đó có nghĩa là hệ thống sẽ có thể giám sát hành trình của tàu vũ trụ và tàu vũ trụ của Trung Quốc lên Mặt trăng, là một trợ thủ đắc lực cho việc khám phá Mặt trăng của Trung Quốc" - Wang Ya'nan, tổng biên tập tạp chí Kiến thức Hàng không Vũ trụ tại Bắc Kinh, cho hay.
Các chuyên gia cho biết, khi công nghệ vũ trụ của Trung Quốc đã đạt được nhiều tiến bộ đáng chú ý bao gồm thám hiểm không gian sâu ở Mặt trăng, sao Hỏa và trong lĩnh vực chương trình không gian có người lái, Trung Quốc ngày càng đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực toàn cầu nhằm phòng thủ trước các tiểu hành tinh gần Trái đất.