Đất dịch chuyển xa nhau 5-7m

Hai vết đứt gãy rõ ràng trong trận động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ - Syria hiện kéo dài hàng trăm km, trong đó đất di chuyển tới 7m theo 2 hướng ngược nhau, theo Reuters.

Ngay cả ở mũi phía nam của vết đứt gãy lớn hơn, cách tâm chấn ban đầu của trận động đất mạnh 7,8 độ richter khoảng 150km, làng Tepehan, tỉnh Hatay, đã ghi nhận những vết nứt bất thường ở bề mặt. Cảnh quay ngày 10.2 bằng máy bay không người lái ghi nhận những vết nứt cắt ngang một khu rừng ô liu trong làng.

"Vào khoảng 4h20 sáng, chúng tôi thức dậy vì một tiếng động. Với sự hoảng loạn ban đầu, không ai biết liệu chúng tôi có thể rời khỏi nhà hay liệu có thể sống sót hay không. Chúng tôi mất hy vọng" - cư dân địa phương Mehmet Temizkan chia sẻ. 

“Đây là những trận động đất rất lớn và mạnh, phá vỡ toàn bộ bề mặt trên một chuỗi dài các đoạn đứt gãy. Điều này tạo ra rung chuyển cực kỳ mạnh trên một khu vực rất rộng lớn, tấn công nhiều thành phố và đô thị đông đúc.

Chiều dài đứt gãy và cường độ của trận động đất 7,8 độ richter tương tự như trận động đất năm 1906 đã tàn phá San Francisco" - Eric Fielding, nhà địa vật lý tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA, cho biết. 

Theo dữ liệu do chuyên gia  Chris Milliner của Viện Công nghệ California cung cấp, đất ở hai bên của vết đứt gãy di chuyển theo hướng ngược lại và ở một số địa điểm đất di chuyển cách điểm xuất phát tới 7m.

Cụ thể, trận động đất chính gây ra một vết nứt dài với độ dịch chuyển lên tới 7m. Vết đứt gãy ngắn hơn từ dư chấn 7,5 độ richter khiến đất bị dịch chuyển tới 5m ở nhiều điểm. 

Mối nguy cho khu vực đông dân cư

Theo Reuters, các thị trấn nhỏ hơn nằm ngay phía trên đường đứt gãy trải qua một số rung chuyển nghiêm trọng. Một phân tích của Reuters về ước tính dân số cho thấy, các khu dân cư được xây dựng gần vùng đứt gãy có xu hướng có dân số cao hơn.

Tuy nhiên, nhiều trường hợp tử vong và sập nhà xảy ra ở các thành phố lớn cách xa vùng đứt gãy. 

Hình ảnh vệ tinh cho thấy rõ sự dịch chuyển bề mặt. Độ chính xác của hình ảnh này cho phép các chuyên gia theo dõi chuyển động của đất.

Hình ảnh từ Planet Labs chỉ ra, vết đứt gãy trên bề mặt chạy thẳng qua giữa một ngôi làng gần Nurdagi, Thổ Nhĩ Kỳ, với mặt đất rõ ràng bị dịch chuyển sang 2 bên tới vài mét.

Một hình ảnh khác cho thấy vết nứt dài và chuyển động bề mặt gần làng Tevekkeli lân cận, nằm trên đường đứt gãy phía nam Kahramanmaras.

Toàn bộ làng dường như đã dịch chuyển vài mét và các vết nứt cắt qua những cánh đồng và đường mòn.

Các trận động đất đã mở ra 2 vết nứt lớn trên bề mặt Trái đất, vết nứt dài hơn kéo dài khoảng 300km qua miền nam Thổ Nhĩ Kỳ.

Roger Musson, nhà nghiên cứu danh dự tại Cơ quan Khảo sát Địa chất Anh, cho biết, một trận động đất ở quy mô như động đất Thổ Nhĩ Kỳ khiến đường đứt gãy xảy ra trên một phạm vi khá dài. Vết nứt do động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ có thể so sánh với chiều dài của Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc hoặc Bồ Đào Nha.

Giáo sư Tim Wright, người đứng đầu Trung tâm Quan sát & Lập mô hình Động đất, Núi lửa & Kiến tạo (COMET) của Vương quốc Anh, chia sẻ: “Để xảy ra sự cố kéo dài như thế này ở một khu vực đông dân cư là điều kinh khủng". 

Các chuyên gia nhận định, các đứt gãy bề mặt cung cấp nguồn dữ liệu quý giá để hiểu được quá trình dẫn tới sự kiện thảm khốc này và cuối cùng là cứu sống nhiều sinh mạng. 

“Các nhà khoa học trên khắp thế giới đang sử dụng những loại dữ liệu này để xây dựng "mô hình nguồn" của sự kiện. Về lâu dài, hiểu biết chi tiết về mọi trận động đất giúp chúng tôi chuẩn bị cho các sự kiện trong tương lai ở các khu vực khác nhau" - giáo sư Wright nói.

Theo ông, những mô hình nguồn đang được xây dựng có thể dự đoán cách các cấu trúc hoạt động trong động đất và cách chúng ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng quan trọng như cầu và đường sá.