Hoạt động, thu nhập đa dạng
Trong đêm khuya, trên một cây cầu ở miền nam Trung Quốc, khoảng 20 livestreamer - người thực hiện công việc phát sóng trực tiếp (livestream) - đang hát ngâm nga và trò chuyện qua micrô, những chiếc đèn vòng giống nhau của họ đặt cách nhau vài mét tạo thành hàng ánh sáng nổi bật.
Các livestreamer tập trung tại những địa điểm như thế này ở thành phố Quế Lâm trong hầu hết các buổi tối với hy vọng tạo điểm nhấn thu hút người dùng dừng lại trong loạt video phát trực tiếp trên Douyin - phiên bản TikTok của Trung Quốc.
Trong những phần phát trực tiếp này, người xem có thể quyên góp cho livestreamer họ yêu thích.
"Có quá nhiều livestreamer trong nhà. Vì tôi tương đối bình thường và không có bất kỳ kỹ năng nào, nên tôi phát trực tiếp bên ngoài để thu hút "người qua đường" trực tuyến" - Qiao Ya, cho biết.
Qiao 27 tuổi thường hát và nói về cuộc sống hàng ngày cho bất kỳ ai tình cờ xem kênh của cô từ 21h đến 3h sáng.
Thời tiết có thể khắc nghiệt - khi AFP đến khảo sát vào tuần này, nhiệt độ xuống gần 0 độ C - và các livestreamer cuộn trong chăn dày và mang theo máy sưởi nhỏ.
“Người xem có thể cảm thấy nếu chúng tôi ở ngoài trời hoặc chỉ có một mình vào đêm khuya thì rất khó khăn nên họ có thể sẽ tử tế hơn với chúng tôi” - Qiao Ya nói.
Giống như hầu hết các livestreamer Douyin, Qiao Ya đã ký hợp đồng với một công ty quản lý livestreamer.
Phát trực tiếp trên các ứng dụng như Douyin là một cách kiếm tiền phổ biến ở Trung Quốc. Ứng dụng Douyin có 600 triệu người dùng vào năm 2020.
Các hoạt động phát trực tiếp mà livestreamer thực hiện rất đa dạng, bán hàng, trình diễn mẹo vặt cuộc sống, ca hát, nhảy múa cho đến trò chuyện với người xem.
Một số livestreamer - như "vua son môi" Li Jiaqi - đã trở thành người nổi tiếng trong lĩnh vực thương mại điện tử, kiếm được hàng triệu USD tiền chứng thực và phí quảng cáo thông qua nền tảng này.
Nhưng với những livestreamer thức đêm làm việc ở trên cầu tại Quế Lâm, thu nhập của họ ít hơn nhiều.
Người xem có thể mua những món quà ảo với nhiều mức giá khác nhau - được thể hiện bằng các biểu tượng cảm xúc như xe đua, tên lửa và củ cà rốt - và tặng chúng cho livestreamer. Sau đó, livestreamer sẽ chuyển đổi quà tặng này thành tiền.
Thu nhập duy nhất của Qiao đến từ các khoản đóng góp trong các buổi phát trực tiếp của cô.
Vào những ngày tốt lành, Qiao kiếm được tới 600 nhân dân tệ (87 USD) sau 8 giờ phát trực tiếp. Nhưng vào những ngày xấu, số tiền nữ livestreamer này kiếm được có thể chưa tới 10 nhân dân tệ (1,5 USD).
Công ty cắt 10% doanh thu của Qiao để phục vụ thiết bị và quản lý sự hiện diện trên mạng xã hội của cô. Douyin lấy thêm 50%, khiến nữ livestreamer chỉ còn lại 40% những gì cô kiếm được.
Công ty mẹ của Douyin, ByteDance, cũng sở hữu TikTok, đã báo cáo doanh thu 18,3 tỉ USD trong quý đầu tiên của năm 2022.
Nghề tay trái
Hầu hết những livestreamer trên cầu mà AFP tới khảo sát ngày 20.2 là phụ nữ trẻ.
Với thợ xăm lông mày Zhang Xiaoxiao, các chương trình phát trực tiếp là nguồn thu nhập thêm.
Cô cho biết, đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nặng nề đến nghề nghiệp chính của cô khi các thẩm mỹ viện bị tê liệt do các quy định ngăn ngừa dịch bệnh.
"Áp lực rất lớn và công việc kinh doanh ảm đạm... Nếu không vì thế, tôi không nghĩ mình sẽ làm livestreamer. Tôi thực sự thích ca hát và nhảy múa, vì vậy tôi nghĩ mình sẽ biến nó thành một công việc phụ, để có thể làm điều gì đó mà mình thích" - Zhang, 36 tuổi, giải thích.
Tháng 10 năm ngoái, Douyin có cảnh báo chống rối loạn công cộng do phát trực tiếp ngoài trời gây ra. Zhang cho biết, đôi khi những người đi bộ qua cầu tỏ ý giận giữ với các livestreamer.
"Một số người nhìn chúng tôi với vẻ kỳ thị. Họ hỏi "Tại sao cô không tìm một công việc bình thường?". Vì vậy, chúng tôi chọn nơi xa dân cư, cố gắng không làm phiền mọi người và nơi đó rất an toàn" - cô nói.
Công ty quản lý cũng cử một số nam giới, làm trợ lý và vệ sĩ cho các livestreamer.
Một số trợ lý, vệ sĩ nói với AFP rằng, thỉnh thoảng họ cũng phải đưa những người say rượu đi hoặc chặn những người xem trực tuyến có hành vi không phù hợp.
Bất chấp rủi ro, những khoản quyên góp lớn đã giúp những livestreamer như Qiao quay trở lại.
"Một người đàn ông lướt qua buổi livestream bên lề đường của tôi lúc 2h20 sáng và cảm thấy rất xúc động. Tôi rất vui vì được về nhà sớm vào tối hôm đó.
Phát trực tiếp thực ra rất đơn giản, nó giống như kết bạn vậy" - Qiao cho hay. Người đàn ông giấu tên đã quyên góp cho cô 3.000 nhân dân tệ (435 USD).