Hướng đến mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực người học

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã công bố dự thảo phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 xin ý kiến góp ý rộng rãi. Đáng chú ý, theo Bộ GDĐT, để phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018, ngân hàng câu hỏi thi cho tất cả các môn phải được làm mới hoàn toàn theo định hướng đánh giá năng lực. Điểm này cũng được nhiều giáo viên quan tâm và góp ý.

Theo cô Phạm Thị Nữ - giáo viên Trường THPT Trần Kỳ Phong (Quảng Ngãi), để đúng với tinh thần phát triển năng lực của người học cần tăng thêm các câu hỏi vận dụng trong đề thi tốt nghiệp THPT. Đó là những dạng câu hỏi học sinh có thể vận dụng các kỹ năng xử lý thông tin, tư duy, suy luận để tìm đáp án đúng. Nội dung câu hỏi cần hướng đến sự sáng tạo chứ không bó hẹp trong sách vở.

Đồng quan điểm, thầy Nguyễn Duy Khánh – giáo viên tại Hệ thống giáo dục trực tuyến Mclass (Hà Nội) cho rằng, cần đa dạng hoá câu hỏi thay vì việc lựa chọn đáp án A,B,C,D như hiện nay. Có thể khai thác các dạng câu hỏi liên quan tới kênh hình, bảng biểu, phân tích số liệu…

Theo thầy Khánh, cần tăng thêm các câu hỏi vận dụng nhưng không phải tính chất máy móc mà mang tính thời sự. Điều này đánh giá sự hiểu biết của học sinh qua các vấn đề trong nước và quốc tế, tăng cường những câu hỏi trải nghiệm thực tế để đề thi có tính thời sự và mới lạ. Điều này giúp phân loại học sinh chính xác, đánh giá đúng được phẩm chất năng lực của người học, từ đó là căn cứ cho các trường đại học xét tuyển.

Tăng bao nhiêu là hợp lý?

Thầy Nguyễn Duy Khánh cho hay, hiện nay tỉ lệ câu hỏi vận dụng và vận dụng cao chiếm 25%, việc tăng như thế nào là phụ thuộc vào ý nghĩa của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là gì, mục đích ra sao, hình thức tổ chức thi cụ thể như thế nào?

Nếu kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 chỉ là hình thức xét tốt nghiệp thì Bộ GDĐT có phương án để đề thi dừng ở mục đích này. Nếu sử dụng kết quả kỳ thi để xét tuyển đại học cần có mức độ phân hoá rõ ràng cho học sinh.

Bên cạnh đó, kỳ thi riêng của các trường đại học ngày càng mở rộng, chắc chắn các trường top đầu sẽ có phương án tổ chức kỳ thi riêng trong những năm tới. 

Cô Nguyễn Thị Mai Loan – giáo viên Trường THPT Chuyên Bắc Ninh cho rằng, hiện tại các địa phương và trường đang sử dụng những bộ sách khác nhau. Việc ra đề thi phải có sự giao thoa giữa các bộ sách để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho học sinh, bên cạnh đó cần sớm có lộ trình, tránh những thay đổi quá lớn và quá cận về mặt thời gian.

Vị giáo viên nêu quan điểm, với tinh thần phát triển năng lực, phẩm chất người học, việc ra đề các câu hỏi vận dụng và vận dụng cao dưới hình thức trắc nghiệm là không còn phù hợp. Cần có phương án hợp lý để phát huy được sự sáng tạo của học sinh và phù hợp với định hướng phát triển của chương trình mới.

“Ví dụ một câu hỏi về môn Lịch sử - “Khó khăn lớn nhất của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 là gì?” thì câu trả lời là “Ngoại xâm và nội phản”.

Tuy nhiên học sinh có thể cho rằng “nạn đói” là khó khăn lớn nhất và đưa ra những lập luận để chứng minh điều đó là đúng. Đáp án đề mở đồng nghĩa với việc câu trả lời mở và công tác chấm thi linh hoạt, hình thức thi tự luận sẽ là phù hợp nhất” - cô Loan nói.