Thông tin học phí có cũng như không

Học phí là một trong những yếu tố quan trọng để thí sinh đưa ra quyết định chọn ngành, chọn trường đại học tương lai. Bởi thực tế cho thấy, không ít em đỗ đại học nhưng không thể đáp ứng tài chính nên bỏ ngang; hoặc cật lực đi làm thêm để kiếm tiền nhưng bỏ bê việc học rồi lại "còng lưng" học lại.

Theo các chuyên gia tuyển sinh, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là thí sinh không tìm hiểu mức học phí, các trường đại học không công khai rõ ràng, minh bạch với người học, thậm chí thông tin có cũng như không.

Theo Khoản 4 Điều 13 Nghị định 81/2021/NĐ-CP, cơ sở giáo dục trước khi tuyển sinh hoặc xét tuyển phải công bố, công khai mức thu học phí, chi phí đào tạo cho từng năm học, cấp học đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, lộ trình tăng học phí (nếu có) cho từng năm học và dự kiến cho cả khóa học đối với giáo dục đại học.

Thế nhưng, dù đã công bố đề án tuyển sinh 2023 dài 78 trang, Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội chỉ ghi: "Học phí dự kiến với sinh viên chính quy; lộ trình tăng học phí tối đa cho từng năm (nếu có) là thực hiện theo Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27 tháng 8 năm 2021 của Chính phủ Quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo".

Chưa kể, Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội đã công bố danh sách thí sinh đăng ký xét tuyển bằng kết quả học tập bậc THPT (xét học bạ) năm 2023, trong đó có 315 thí sinh đăng ký xét tuyển (tính đến 19h ngày 5.5.2023).

Bản thân người học và phụ huynh cũng không rõ học phí dự kiến và lộ trình tăng học phí theo Nghị định số 81/2021/NĐ-CP là bao nhiêu, cao hay thấp, đắt hay rẻ?

Khó đủ thứ, vướng đủ điều

Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động về vấn đề nhà trường chưa thông tin rõ ràng về học phí năm học 2023 - 2024, PGS.TS.KTS Lê Quân - Hiệu trưởng Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội - nói: "Hiện tại, các trường công lập không dám công bố học phí và lộ trình tăng học phí. Nếu bây giờ công bố xong lại yêu cầu trả lại như năm trước thì làm thế nào? Năm trước, chúng tôi đã phải trả lại hàng nghìn hóa đơn học phí cho sinh viên".

Trước đó, Chính phủ ban hành Nghị định số 81/2021/NĐ-CP trong bối cảnh cả nước gặp đại dịch COVID-19. Vừa ban hành xong, Chính phủ phải yêu cầu các trường không được tăng học phí để chia sẻ gánh nặng với người học. 

Đến năm học 2022 - 2023, ngay từ đầu năm học, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) Nguyễn Kim Sơn đã thông tin về việc Bộ GDĐT đề nghị Chính phủ có văn bản yêu cầu các trường đại học không tăng học phí để chia sẻ gánh nặng với người dân. Tuy nhiên, rất lâu sau đó không có văn bản chỉ đạo nên các trường thu học phí theo lộ trình tăng của Nghị định 81. Đến ngày 20.12.2022, Chính phủ mới ban hành Nghị quyết số 165/NQ-CP, yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học công lập giữ ổn định mức thu năm học này bằng với năm học 2021 - 2022.

Sau đó, Bộ GDĐT đề nghị các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục chuyên nghiệp, giáo dục phổ thông và mầm non đã công bố mức học phí cao hơn quy định trên phải điều chỉnh, công khai mức học phí đã điều chỉnh. Nếu trường đã thu học phí năm học 2022-2023 cao hơn năm học trước đó thì phải hoàn trả phần chênh lệch cho học sinh hoặc giảm trừ vào kỳ thi học phí tiếp theo.

Theo PGS.TS.KTS Lê Quân, để gỡ khó cho các trường trong năm học 2023-2024, Bộ GDĐT phải thông báo có thu học phí theo Nghị định 81 của Chính phủ hay không?

"Tình hình của các trường công lập hiện tại rất khó. Chúng tôi là đơn vị phụ thuộc, chưa biết chỉ đạo về vấn đề này thế nào. Năm ngoái đã khó như vậy, năm nay có thu theo lộ trình tăng học phí hay không, Bộ GDĐT phải thông báo hoặc có ý kiến" - Hiệu trưởng Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội nêu quan điểm.