Cảm hứng từ truyện Kiều

Ngày 22.12 tại không gian mở rộng của Nhà hàng Madame Lân, thành phố Đà Nẵng, Quỹ Phù Sa Art Foundation khai mạc triển lãm “Trong ngọc trắng ngà”, giới thiệu 35 tác phẩm đến từ 14 danh họa đại diện cho thầy và trò Trường Mỹ thuật Đông Dương (1924-1945) nhân cột mốc 100 năm thành lập trường.

Theo ông Ace Lê, giám tuyển triển lãm và Giám đốc Sáng lập Lân Tinh Foundation, chủ đề của triển lãm lấy cảm hứng từ một tứ thơ kinh điển trong truyện Kiều: "Buồng the phải buổi thong dong/Thang lan rũ bức trướng hồng tẩm hoa/ Rõ ràng trong ngọc trắng ngà/ Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên".

Mạch triển lãm xoay quanh hai tuyến nội dung song song, đó là hình tượng người con gái Việt Nam và hình ảnh miền đất Đông Dương, dưới lăng kính hội họa giao thoa Á- Âu độc đáo.

35 tác phẩm của "Trong ngọc trắng ngà" được sắp xếp thành 5 cụm chính. 4 mảng tường dài giới thiệu các nhóm giảng viên-sinh viên theo những bộ môn giảng dạy chính trong Trường Mỹ thuật Đông Dương: Đi từ nhóm dessin (Nguyễn Nam Sơn, Tô Ngọc Vân, Lương Xuân Nhị); nhóm sơn dầu (Joseph Inguimberty, Trịnh Hữu Ngọc); tới nhóm sơn mài (Alix Aymé, Phạm Hậu) và nhóm đa phương tiện gồm khắc gỗ, lụa và sơn dầu (Trần Văn Cẩn, Nguyễn Tường Lân, Tôn Thất Đào, Hoàng Tích Chù).

Cụm thứ 5 là ốc đảo ở giữa phòng, giới thiệu nhóm họa sỹ đã di cư sang Pháp, nhưng vẫn thực hành từ xa với lụa, sơn dầu và điêu khắc (Lê Phổ, Vũ Cao Đàm, Jean Volang).

"Trong 20 năm hoạt động, mặc dù sử dụng giáo trình hội họa châu Âu, tập thể thầy và trò Trường Mỹ thuật Đông Dương đã cùng mày mò, khám phá những góc nhìn mới bằng việc bản địa hóa chủ đề sáng tác – dù là chân dung hay phong cảnh – và đưa chúng vào những chất liệu truyền thống mang đậm hồn cốt Việt.

Sự hội ngộ ấy đã kết tinh nên những viên ngọc văn hóa độc đáo trong dòng chảy mỹ thuật Đông Dương, cũng là điểm khởi nguồn cho mỹ thuật hiện đại Việt Nam", giám tuyển Ace Lê nói.

Đề tài mang đậm hồn cốt Việt

Bà Lê Hoàng Nam Phương, Giám đốc Sáng lập Phù Sa Art Foundation, chia sẻ: “Đây là sự kiện chính thức ra mắt Phù Sa Art Foundation, giới thiệu một phần trong bộ sưu tập gia đình tôi. Sau gần hai thập kỷ song hành với nghệ thuật, chúng tôi muốn góp phần tiếp nối và lan tỏa đam mê này với cộng đồng.

Chúng tôi hy vọng triển lãm này sẽ đem đến một góc nhìn mới về giai đoạn văn hóa-nghệ thuật Đông Dương, được kể qua lăng kính của những học giả Việt”.

Đây là lần đầu tiên, những tác phẩm mỹ thuật Đông Dương ra mắt công chúng Đà Nẵng. Và giám tuyến Ace Lê lý giải nguyên nhân: “Tính cho đến thời điểm hiện tại, hầu hết các sự kiện mỹ thuật Đông Dương lớn đều diễn ra tại hai đầu cầu Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Với “Trong ngọc trắng ngà”, ban tổ chức hy vọng sẽ đem một làn gió mới tới cho cộng đồng yêu nghệ thuật tại Đà Nẵng bằng những tác phẩm quý hiếm lần đầu tiên được ra mắt công chúng.

Từ Nguyễn Nam Sơn và Lê Phổ đến Nguyễn Tường Lân và Trần Văn Cẩn, 14 danh họa được lựa chọn để đại diện cho tập thể Trường Mỹ thuật Đông Dương, với kỹ thuật sáng tác hàn lâm Tây phương kết hợp với chất liệu và đề tài mang đậm hồn cốt Việt.

Sự hội ngộ ấy đã kết tinh nên ngôn ngữ giao thoa Á-Âu độc đáo, là điểm khởi nguồn cho mỹ thuật hiện đại Việt Nam”.

Phù Sa Art Foundation là một quỹ nghệ thuật tư nhân được thành lập năm 2023 với mục tiêu gìn giữ và lan tỏa những tác phẩm mỹ thuật Việt Nam, từ Đông Dương đến hậu kháng chiến.

Với chặng đường gần hai thập kỷ sưu tập nghệ thuật, đội ngũ Phù Sa Art Foundation mong muốn góp phần củng cố định vị nghệ thuật Việt Nam trong dòng chảy lịch sử mỹ thuật khu vực và quốc tế, đem lại tiếng nói có trọng lượng từ nhà sưu tập và thực hành bản địa.