Qua 2 con phố, dừng lại ở quán cà phê mới mở, vắng lặng và không gian, bài trí rất dịu dàng. Cô nhân viên miệng cười và mắt cũng cười, im lặng lắc nhẹ đầu khi khách hỏi. Hiểu ý mới nhìn menu và chỉ cho cô món đồ chọn, cô thoăn thoắt gõ vào máy giơ cho khách xem “Đợi tý!”. Ra ngồi ngoài cửa, anh nhân viên trông xe bảo: quán mới mở được 10 ngày, khách chỉ đông tầm chiều tối, khổ mấy cô gái xinh đẹp thế mà…

Cà phê cùng ly sữa nhỏ kế bên và cốc nước lọc đá được đặt gọn trong khay tạo nên một bố cục thật đẹp. Thưởng thức ly cà phê và ngẫm nghĩ câu nói của danh hào Balzac mà chả thấy một “đạo quân” chữ nghĩa nào đâu, hay bởi tại mùa thu.

Rời quán, đến thăm một nghệ sĩ nhiếp ảnh sắp mở triển lãm cá nhân lần thứ hai sau 27 năm. Mắt ông giờ đã không còn nhìn thấy gì, hướng ra cửa sổ chỉ thấy luồng trăng trắng, còn trong nhà là tối. May là có hai cô cháu (ngoài xã hội) mê ảnh, vừa học nghề vừa trợ giúp ông. Nhưng ông vẫn yêu nghề lắm, không nhìn được nhưng ông vẫn hình dung, tưởng tượng ra hình ảnh trong đầu và nhờ hai cô cháu cùng hoàn thành tác phẩm.

Tự nhiên 10h nắng nhẹ và lúc này thu mới thật là thu. Nhớ lại ba tháng trước, cũng ngày này đang lăn lộn chụp ảnh trong một khu ổ chuột ở một đất nước xa xôi. Hôm đó, mưa tầm tã và theo từng cơn, thành thử người và máy đều ướt hơn chuột. Vào nhà bà lão xăm mặt, nay sống một mình, ăn uống đạm bạc nhưng bao giờ bữa ăn cũng có mấy lát cà chua đỏ. Ở đất nước này, tục xăm mặt có từ xa xưa, để những người đàn bà xinh đẹp chạy trốn khỏi việc bị bắt làm nàng hầu đưa vào cung vua. Từ năm 1960, tục lệ này bị bãi bỏ và những phụ nữ xăm mặt còn lại giờ đều đã trên 70 tuổi.

Những lát cà chua đỏ và nụ cười móm mém của bà khi nhắc lại thời thiếu nữ xưa, tự nhiên làm căn nhà tối sáng lên và tự nhiên tôi nhìn thấy ảnh bà ngày xưa với hình cây Thánh giá treo trên tường.