Sự đổ bộ của các chương trình truyền hình thực tế về âm nhạc

Thập niên đầu những năm 2000, khi hai cuộc thi âm nhạc quen thuộc là “Sao Mai”, “Sao Mai điểm hẹn” ngày càng mất sức hút vì kịch bản nhàm chán, tính “drama” ít ỏi, dàn thí sinh chỉ lần lượt xếp hàng lên thi hát... cuộc đổ bộ của những chương trình truyền hình thực tế như Vietnam Idol, The Voice tạo nên sự bùng nổ về rating trên sóng truyền hình Việt.

Được mua “format” (kịch bản) sản xuất từ truyền hình thế giới, Vietnam Idol và The Voice - mang đến “cơn gió lạ” hoàn toàn mới mẻ với sự tham gia chọn lọc thí sinh mang tính cạnh tranh cao, dàn huấn luyện viên nổi tiếng, tính “đấu đá” giữa các đội.

Mùa 1 The Voice (Giọng hát Việt) có dàn huấn luyện “khủng” là Đàm Vĩnh Hưng, Hồ Ngọc Hà, Thu Minh... những cái tên “hot” bậc nhất showbiz thời điểm đó. Với kịch bản 4 huấn luyện viên “tranh nhau” thí sinh lần đầu tiên xuất hiện đã làm dậy sóng truyền hình khi Đàm Vĩnh Hưng khoe nhẫn kim cương “khủng”, Thu Minh trưng trổ kỹ năng ca hát, Hồ Ngọc Hà phô diễn tài năng vũ đạo, biến thí sinh thành ngôi sao trong chớp mắt... đã làm nên sự kịch tính, vui nhộn, đầy sức hút.

Thần tượng âm nhạc (Vietnam Idol) những mùa đầu cũng có sức hút lớn. Chương trình này xuất hiện từ năm 2007, chiếm vị trí độc tôn khi là cuộc thi âm nhạc dành cho giới trẻ quy tụ hàng nghìn thí sinh tham gia.

Lượng thí sinh đông đảo, những phần thi hài hước gây cười của dàn thí sinh “ca hát vì đam mê” ở vòng đầu trở thành sức hấp dẫn, hút rating (lượng người xem) đông đảo cho Vietnam Idol.

Nhiều thí sinh dù bị loại “từ vòng gửi xe” ở Vietnam Idol đã vụt sáng thành sao đình đám như Sơn Tùng M-TP, Isaac, Đông Nhi, sau này có Bích Phương, Trung Quân Idol... Yếu tố này càng làm nên “giá trị” cho Vietnam Idol. Với sức hút và khả năng kiếm tiền bội thu, Vietnam Idol và The Voice có thêm phiên bản “nhí”, dành cho thí sinh nhỏ tuổi.

Sức hút sụt giảm

Bình luận về các cuộc thi âm nhạc, nhạc sĩ Giáng Son cho rằng: “Hầu hết cuộc thi âm nhạc thường chỉ tạo được sức hút ở 1-2 mùa đầu, khi đó kịch bản còn có sự mới mẻ, kịch tính, càng về sau kịch bản càng nhàm, chất lượng dàn thí sinh không còn đủ sức tạo điểm nhấn. Với các gameshow ca nhạc, việc giữ chân khán giả chưa bao giờ là điều dễ dàng. Hãy nhìn gần nhất là Rap Việt, mùa 1 rất bùng nổ, nhưng mùa 2 giảm sức hút trông thấy”.

Rap Việt cùng chung số phận như The Voice, Vietnam Idol và nhiều chương trình thực tế âm nhạc khác như Ca sĩ mặt nạ, The Heroes, Sing my song... Mùa 1 có thể gây sốt, video trích đoạn từ chương trình được chia sẻ rầm rộ, nhưng mùa 2 vẫn “xịt” như thường.

Về phần mình, Vietnam Idol 2023 mới trở lại sau 7 năm với nhiều nỗ lực đổi mới đồng thời vận dụng cả “chiêu bài” gây tranh cãi như mời ca sĩ tai tiếng Jack đến hát, nhưng vẫn không thể tạo được sức hút. Suốt chặng đường phát sóng, Vietnam Idol 2023 thu hút chú ý chỉ xoay quanh những thông tin bên lề như nhan sắc Mỹ Tâm, động thái bất ngờ của dàn giám khảo khi Jack đến biểu diễn, ý định mời Hoàng Thùy Linh đến trình diễn khi nữ ca sĩ vừa vướng scandal vạ miệng...

Thông tin về dàn thí sinh gần như “chìm nghỉm”. Những tranh cãi kéo dài đến đêm chung kết, quán quân của chương trình đăng quang trong ồn ào, thiếu vắng sự bùng nổ từng có với Uyên Linh hay Quốc Thiên.

Giọng hát Việt đang dừng lại ở mùa 6 lên sóng năm 2019 - mùa giải được đánh giá màu mè, kịch bản rườm rà (do cố gắng đổi mới) nhưng vẫn chìm nghỉm. Quán quân Hoàng Đức Thịnh gần như biến mất ngay sau đêm đăng quang. Sau quãng thời gian ngừng sản xuất, Giọng hát Việt chưa cho thấy dấu hiệu trở lại.

Khán giả ngày càng khó tính và đã “nắm thóp” được những chiêu trò thu hút rating của nhà sản xuất. Cuộc đảo chiều của những chương trình thực tế về âm nhạc là điều đã được báo trước.