Ăn gì cũng không thiếu khô tết

Tết, bà con ở miền Tây Nam bộ hay dùng các loại cá khô, tôm khô đãi khách hoặc làm quà biếu. Có lẽ là xuất phát từ khái niệm “khô ráo” là niềm mong ước của nhiều người miền Tây vì đây là vùng sông nước, năm nào cũng có lũ.

Trước Tết là thời gian gắn liền với mùa thu hoạch. Nông dân vừa thu hoạch lúa vừa làm các món ăn hay dùng trong ngày Tết và không bao giờ thiếu được món khô. Ngày Tết có rất nhiều món ăn ngon nhưng các loại khô thường được lựa chọn nhiều vì món nhắm này không ngán và lại dễ ăn.

Khô vừa làm quà biếu, làm món ăn ngày Tết thêm phong phú mà còn là nét văn hóa độc đáo trong đời sống người miền tây nói chung người Kiên Giang nói riêng.

Đến các sạp khô tại các chợ ở trung tâm thành phố Rạch Giá hay các chợ ở những vùng quê vào những ngày giáp Tết, đều thấy tràn ngập các loại khô. Nào là sặc rằn, khô cá lóc, cá cơm, khô mực hay tôm khô... Dù là khô đồng hay khô biển thì đều hấp dẫn người mua vì sự thơm ngon đặc trưng.

Chị Phạm Tuyết Mai, ngụ huyện Vĩnh Thuận cho biết: “Năm nào gần tết nhà tôi cũng tự làm khô để ăn, để tặng cho bạn bè. Năm nay gia đình có nhiều việc bận không tự làm được nhưng ra các chợ hay nhà người quen mua ăn vẫn ngon và đảm bảo. Làm gì làm không thể thiếu món khô ăn kèm thêm dưa chua”.

Mùa tết là mùa của khô

Dạo 1 vòng quanh trung tâm thương mại 30.4 thành phố Rạch Giá, các sạp khô tất bật đóng gói hàng cho khách. Chị Trần Kim Duyên, chủ 1 sạp khô cho biết: “Các mặt hàng khô ngày tết được mọi người lựa chọn mua rất nhiều. Mua ăn hay làm quà tặng thì đều dễ dàng vì ở đây có rất nhiều loại khô đồng, khô biển. Khô lấy hàng từ các làng nghề, các cơ sở sản xuất cũng có nhãn hiệu đầy đủ và an toàn. Mùa nào không biết chứ mùa Tết là mùa của khô”.

Những tháng cuối năm cũng là thời gian sôi động nhất của các làng nghề, các cơ sở chế biến khô hay thậm chí là những gia đình tự xẻ khô ở Kiên Giang. Khác hẳn với các món khô đồng thì khô biển có hương vị đặc trưng của biển, không thể lẫn vào đâu được.

Đến thăm gia đình bà Nguyễn Thị Mai ở xã Lại Sơn, huyện Kiên Hải ai cũng sẽ cảm nhận được ngay hương vị của khô. Cái nắng, cái gió, sóng biển và những con cá tươi xanh được chế biến thành khô luôn là 1 khung cảnh tạo sự hấp dẫn cho mọi người.

Huyện Kiên Hải có nhiều xã đảo chế biến khô, trong đó Lại Sơn là điểm có nhiều người làm khô với số lượng lớn. Gia đình bà Mai đã làm khô gần 30 năm nay, mỗi loại khô đều có cách tẩm ướp và phơi khác nhau. Các mùa trong năm tùy theo loại cá đánh được sẽ chế biến món khô đó.

Bà Mai chia sẻ: "Riêng mùa Tết này gia đình tôi đã làm khoảng 3 tấn cá. Từ khô cá ngát, cá mối, cá nhòng hay tôm khô, mực khô, khô cá xanh xương mỗi loại có bí quyết riêng để tạo hương vị thơm ngon, đặc trưng không lẫn vào đâu được".

Khô biển khác hẳn các loại khô đồng: Cá biển được rửa sạch, ngâm ướp muối, gia vị cộng với cái nắng miền biển tạo cho con cá khô 1 hương vị đậm đà mà việc sấy trong các lò sấy không bao giờ có được.

Mùa Tết là mùa khô và cũng là mùa đem lại thu nhập cho những người làm nghề khô.

Chị Lê Thị Tẻm, người làm khô đồng ở huyện Vĩnh Thuận chia sẻ: “Bà con mình làm nghề khô này nhờ vào mùa Tết là chủ yếu. Làm từ mờ sáng cho tới tận tối, cực nhưng vui. Khô Tết mang đến thu nhập cao cho chúng tôi nên ai cũng cố gắng làm để kiếm tiền ăn tết cho sung túc”.

Làm khô không chỉ tạo công ăn việc làm cho bà con mà còn là nghề truyền thống họ đã gắn bó từ lâu. Những người dân làm khô họ không chỉ kinh doanh, buôn bán mà chính họ cũng đang góp phần giữ gìn và phát triển tên tuổi cho đặc sản của vùng đất Kiên Giang.