Nỗi ấm ức Táo Quân

Hiếm chương trình truyền hình nào có sức hút như Táo Quân. Việc dư luận tranh cãi, khen chê nảy lửa sau mỗi đêm giao thừa xoay quanh Táo Quân cũng cho thấy độ “hot” của chương trình này.

Táo Quân với số phận đặc biệt đã mang theo nhiều sứ mệnh đặc biệt. Với 20 năm lên sóng, chuyện khen – chê ở Táo Quân cũng trở thành những giai thoại ly kỳ.

Có lần, nhắc đến những khen chê của khán giả dành cho Táo Quân, NSƯT Chí Trung (Táo Giao thông) nói: “Sẽ có năm Táo Quân làm tốt, sẽ có năm không tốt như kỳ vọng, chúng tôi chấp nhận khen – chê. Nhưng nhiều khán giả, họ chửi bới, chê bai từ khi chương trình chưa hết. Có người chỉ đợi hết giờ lên sóng là chê. Chỉ chê thôi đã đành, còn xúc phạm chúng tôi đủ điều... Đôi khi tôi nghĩ, không ai dễ bị xúc phạm như nghệ sĩ, ai đi qua cũng có thể buông một câu mắng nhiếc, dù chẳng vì lý do gì. Ngay cả khi họ chưa xem, vẫn có thể nói sao chương trình năm nay nhạt thế, nhảm thế, thậm chí là... ngu thế”.

Sòng phẳng nhìn nhận, Táo Quân là chương trình được chờ đợi. Độ hot của chương trình đến từ việc, Táo Quân mang những câu chuyện nóng ở các bộ ban ngành, của các “tư lệnh ngành” ra để trào phúng, đả kích, châm biếm.

Kịch bản Táo Quân chọn góc đứng về phía số đông, đứng về phía những mong cầu của người dân để phản ánh. Bởi thế, từ một chương trình hài kịch cuối năm, Táo Quân trở thành chương trình được kỳ vọng, chờ đón và lên sóng đã 20 năm.

Khi được kỳ vọng quá nhiều, đồng nghĩa với việc Táo Quân chịu sức ép phải đổi mới, phải có nội dung đột phá, phải gây được tiếng cười sâu xa, thâm thúy... phải khoác một chiếc áo rất rộng sau 20 năm.

Nhiều năm trở lại đây, Táo Quân sau mỗi lần lên sóng đều phải đứng giữa tâm điểm tranh cãi. Số đông cho rằng, chương trình đã cũ, dàn diễn viên cũ, những vấn đề đưa ra đã cũ, kịch bản tạo tiếng cười đã nhàm... Kéo theo đó, nhiều ý kiến chỉ trích nặng nề, chê bai quá lời, thậm chí xúc phạm ê-kíp Táo Quân đã khiến việc chê Táo Quân trở thành nỗi ấm ức, là việc khiến ê-kíp thực hiện gần như phải... chịu đựng.

Trả lời Lao Động về dư luận khen chê sau mỗi lần Táo Quân lên sóng, Tự Long nói: “Khán giả càng kỳ vọng, chờ đợi, chúng tôi càng áp lực. Sự kỳ vọng lớn còn khoác cho Táo Quân rất nhiều trách nhiệm, phải chống tham nhũng, phải đả kích thật sâu cay những vấn đề mà dư luận mong muốn... Trong khi, Táo Quân cũng giống như một bài báo, tổng kết và nhìn nhận lại, đều phải cân nhắc đến từng câu thoại. Những người làm Táo Quân cũng không đặt ra cho mình những kế hoạch quá sâu xa, chúng tôi chỉ đơn giản làm một chương trình cuối năm, đóng góp cho khán giả phút thư giãn trước thềm giao thừa”.

Việc gần như giữ nguyên những vị trí chủ chốt trong khâu sản xuất suốt 20 năm đã khiến Táo Quân đi vào những lối mòn. Ngay cả chuyện phải đứng nguyên ở vị trí cũ, nhưng liên tục bị khán giả yêu cầu phải hay hơn, phải tốt hơn... cũng là một áp lực.

Khi một phía luôn chờ đợi, đòi hỏi, một phía khác “quay cuồng” nỗ lực, tìm cách tháo gỡ, thoát khỏi bế tắc trong chính những vấn đề cũ của mình – cũng là một ấm ức khác của Táo Quân.

Cú vạ miệng của Nam Tào

Câu chuyện ngụ ngôn trên trang cá nhân của Nam Tào Xuân Bắc đang đẩy anh vào làn sóng giận dữ của dư luận, khán giả. Số đông đều cho rằng, Nam Tào mắng khán giả, mắng những ai chê bai Táo Quân thông qua câu chuyện “Cái tát của mẹ”.

Thực tế, câu chuyện của Nam Tào giống như “giọt nước làm tràn ly” đã châm ngòi cho những ấm ức bao năm của Táo Quân bùng nổ.

Nhìn nhận sòng phẳng, đã 20 năm lên sóng, nhiều năm bị chê, nhưng chưa bao giờ Nam Tào Xuân Bắc hay dàn nghệ sĩ tham gia chương trình có phát ngôn gây sốc, có “status” bóng gió, hay ngồi kể chuyện ngụ ngôn và bị phản ứng gay gắt như năm nay.

20 năm trước, dàn nghệ sĩ còn trẻ, còn có thể nóng vội, giận dữ, dễ tự ái hơn, dễ phát ngôn gây sốc hơn bây giờ. Xuân Bắc đã kể câu chuyện ngụ ngôn ở thời điểm anh đang ở độ chín cả về tuổi đời và tuổi nghề, ở thời điểm không ai ngờ nhất, khiến nhiều người ngỡ ngàng, khó tin nhất.  

Trên nhiều hội nhóm, diễn đàn, cú vạ miệng của Nam Tào Xuân Bắc đang bị đẩy đi quá xa. Nỗi ấm ức vừa bày tỏ một lần, đã khiến Xuân Bắc phải đối diện với làn sóng chỉ trích ồn ào nhất sự nghiệp.

“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, chặng đường 20 năm Táo Quân, đối diện với áp lực dư luận khen chê kéo dài, Nam Tào đang cho thấy sự đuối sức. Thế nhưng, sự ồn ào của vụ việc cũng đang cho thấy, tâm lý đám đông, sự phê bình quá khích, khen chê thiếu công tâm – có thể dẫn đến hệ lụy như thế nào.

Chí Trung miêu tả, “20 năm lên sóng, chúng tôi nhận được vô số lời khen, kèm theo ngàn vạn lời chê. Những lời chê thiện chí chúng tôi lắng nghe, nhưng ngàn vạn lời chê thiếu thiện chí, chê lấy được, chê cho hả, chê bất chấp lý lẽ đúng sai... khiến ê-kíp chạnh lòng, bởi nỗ lực của chúng tôi là có thật”.

Một lần nữa, câu chuyện phê bình văn minh và tiếp nhận phê bình một cách văn minh cũng cần được mang ra bàn lại.

Nhìn từ mặt khác của vụ việc, chính sự thiếu văn minh trong văn hóa phê bình ở một bộ phận khán giả đã châm ngòi cho sự việc trở nên ồn ào và đã bị đẩy đi quá xa.