Trong khi đó, “Tro tàn rực rỡ” chỉ thu về vỏn vẹn 4,1 tỉ đồng sau khi rời rạp. Dù vậy, phim vẫn nhận sự ủng hộ tuyệt đối của giới chuyên môn cùng nhiều giải thưởng danh giá. Trước khi chiến thắng tại Cánh diều Vàng 2023, “Tro tàn rực rỡ” từng giành giải Nhất tại Liên hoan phim Ba châu lục diễn ra ở thành phố Nantes, Pháp.
Nghịch lý phim nghệ thuật thắng giải lớn nhưng “lận đận” doanh thu ngoài rạp vốn chẳng xa lạ gì với điện ảnh Việt.
Trước đó, các phim như: “Đập cánh giữa không trung”, “Bi, đừng sợ!”, “Đảo của dân ngụ cư”... từng đạt thành tích tại nhiều LHP quốc tế nhưng lại không thu hút được công chúng.
Nguyên nhân: Các phim nghệ thuật thường tập trung khai thác tính điện ảnh, duy mỹ, mang chiều sâu ngụ ý rõ ràng. Trong khi đó, thị hiếu của khán giả Việt đa phần hướng đến những bộ phim thuần giải trí, dễ xem, dễ cảm nhận...
Chẳng hạn như “Tro tàn rực rỡ”, bộ phim chuyển thể từ hai truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư. Phim có nhiều chi tiết ẩn ý như hình ảnh ngọn lửa và tro tàn, chiếc chòi của Dương, bi kịch của Nhàn... khiến khán giả chưa cảm nhận hết thông điệp nhà sản xuất muốn truyền tải.
Cùng về chủ đề gia đình và tình yêu, “Nhà bà Nữ” chọn vấn đề quen thuộc trong gia đình Việt hiện đại. Phim thực hiện đơn giản, không nhiều tình tiết ẩn ý, câu chuyện chạm đến số đông...
Các giải thưởng giúp phim nghệ thuật được khán giả biết tới rộng rãi hơn, đồng thời tiếp thêm động lực sáng tạo cho nhà sản xuất. Tuy nhiên, nếu muốn vừa có doanh thu tốt vừa giữ được tính nghệ thuật, phải chăng, các đơn vị làm phim cần đổi mới tư duy, phương pháp làm phim sao cho dung hòa 2 yếu tố “nghệ thuật” và “thương mại”.
Bởi tác phẩm dù đạt bao nhiêu giải thưởng mà luôn trong cảnh gồng lỗ, doanh thu thấp thì đội ngũ làm phim cũng khó cho ra đời tác phẩm tiếp theo. Đồng thời, tình trạng này cũng khiến dòng phim nghệ thuật trong nước thiếu bứt phá và nhà đầu tư cũng ngại góp vốn sản xuất.
Bài toán về tính thương mại trong dòng phim nghệ thuật vẫn còn nan giải, tuy nhiên, nếu nhà làm phim thật sự “thoát kén” - sẽ tạo ra cú hích mới trong thị trường điện ảnh vốn còn nhan nhản phim “thảm hoạ” như hiện nay.