Khi nghệ sĩ là chiến sĩ

Ngày 17.8.1960 tại Hà Nội, Đoàn Điện ảnh Quân đội thuộc Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam được thành lập và được coi như một binh chủng mới với nhiệm vụ sản xuất các tác phẩm điện ảnh về đề tài quân đội. Ngày đầu thành lập, trang thiết bị còn hạn chế, nhân lực còn thiếu thốn, đội ngũ làm phim của Điện ảnh Quân đội đã lên đường, có mặt trên khắp các mặt trận, sát cánh cùng Quân tình nguyện Việt Nam ở 2 nước bạn Lào, Campuchia. Chính những thước phim tài liệu ghi lại từ trận địa mưa bom bão đạn phản ánh sự anh dũng chiến đấu của quân dân ta ngoài mặt trận đã góp phần cổ vũ, động viên tinh thần bộ đội và nhân dân vượt qua mọi khó khăn gian khổ chiến đấu, chiến thắng giặc ngoại xâm, thống nhất nước nhà.

Những bộ phim làm bằng cả máu và nước mắt đó đã đem lại nhiều vinh quang cho điện ảnh quân đội bằng nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế. 

38 nghệ sĩ - chiến sĩ của Điện ảnh quân đội đã ngã xuống, trong đó có những người đến nay vẫn chưa tìm thấy phần mộ, có liệt sĩ ngã xuống khi đang cầm máy quay phim và vĩnh viễn không kịp nhìn thấy những hình ảnh của mình ghi lại… Chính tình yêu nước và lòng yêu nghề đã thúc giục người phóng viên chiến trường ghi lại những thời khắc anh hùng của cuộc chiến mà quên cả tính mạng bản thân.

Trưởng thành, phát triển sau bao năm, Điện ảnh Quân đội đã trở thành một đơn vị sản xuất phim chuyên nghiệp, khép kín (từ tiền kỳ đến hậu kỳ) với đội ngũ cán bộ, nghệ sĩ được đào tạo bài bản, sản xuất nhiều phim, phục vụ đắc lực cho công tác tuyên truyền, giáo dục tư tưởng của Đảng, Nhà nước và quân đội đối với cán bộ, chiến sĩ quân đội cũng như đồng bào cả nước và bạn bè quốc tế.

Năm 1990, Điện ảnh Quân đội nhân dân (ĐAQĐND) đã vinh dự, tự hào được Đảng, Nhà nước và Quân đội phong tặng danh hiệu cao quý “Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”.

Sắc thái mới với nhiều tín hiệu mới

Từ năm 2014 đến nay, với Đề án Hiện đại hóa các cơ quan báo chí Quân đội 2014 - 2025, ĐAQĐND được Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng trực tiếp là Tổng cục Chính trị giao thực hiện nhiệm vụ “hai trong một”: Vừa là cơ quan văn hoá, nghệ thuật, đồng thời là cơ quan báo chí tuyên truyền. Từ năm 2016, cùng với sự ra mắt trang tin điện tử (www.daqd.vn), 100% các bộ phim do Điện ảnh Quân đội sản xuất đều được phát hành trong mạng lưới Phát hành phim Quân đội và phát sóng trên nhiều kênh truyền hình từ trung ương đến địa phương, tạo sức lan toả rộng rãi. Được sự đầu tư, ĐAQĐND cũng đã hoàn thiện hệ thống số hoá nhằm phục hồi, tu sửa, lưu trữ và chuyển đổi hình ảnh phim kỹ thuật số thành phim nhựa và ngược lại, tái sản xuất các bản phim nhựa gốc phục vụ việc lưu trữ, bảo quản lâu dài.

Các dự án phim đang vào guồng

Trong thời gian tới, ĐAQĐND tiếp tục thực hiện các đề án: phim chân dung các tướng lĩnh QĐNDVN, phim tài liệu dài tập “Con đường đã chọn” về cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc; Dự án Biên tập, khai thác kho phim 16mm thu của địch chưa được công bố của Điện ảnh QĐND; Thực hiện sản xuất phim theo nhiệm vụ thường xuyên cũng như đột xuất của cấp trên. Nghiên cứu xây dựng, đề xuất các đề án phim về đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng, hướng đến các ngày kỷ niệm trọng đại của Đảng, Nhà nước và Quân đội; Hợp tác với một số nước (như: Nga, Trung Quốc, Cuba, Triều Tiên...) sản xuất các bộ phim tài liệu, phim truyện hướng đến những dịp kỷ niệm quan trọng như: Thiết lập quan hệ hợp tác quốc phòng với các nước; Kỷ niệm 50 năm cuộc chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị; 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ trên không...

Xác định rõ đảm bảo đúng định hướng và chất lượng tác phẩm được đặt lên hàng đầu, những bộ phim của ĐAQĐND ngày càng thoát khỏi sự khô cứng, mềm mại hơn với cách kể hấp dẫn hơn, giàu ngôn ngữ điện ảnh hơn. Minh chứng rõ nét là nhiều tác phẩm gần đây liên tục đoạt các giải cao tại Liên hoan phim quốc gia, Giải Cánh diều Hội điện ảnh Việt Nam, Giải Báo chí Quốc gia, Liên hoan Truyền hình toàn quốc… khẳng định vị trí, vai trò của ĐAQĐND trong nền Điện ảnh, Báo chí Cách mạng Việt Nam.