Rúng động giới mỹ thuật Việt Nam

Một cuộc rượt đuổi "điên cuồng" cho bức tranh Portrait de Mademoiselle Phuong (tạm dịch: Chân dung cô Phương) của danh họa Mai Trung Thứ ngay tại sàn Quốc tế Sotheby’s. Khi con số cuối cùng 3,1 triệu USD (cả thuế, khoảng 72 tỉ đồng), kỷ lục 2 năm trước đó của họa sĩ Lê Phổ đã bị phá sâu. Bức "Khỏa thân" của Lê Phổ đạt mức giá gần 1,4 triệu USD vào năm 2019.

"Chân dung Madam Phương" là tác phẩm của họa sĩ Mai Trung Thứ (1906 - 1980) - một trong bốn danh họa Việt Nam - xuất thân từ trường Mỹ Thuật Đông Dương và thành danh ở Pháp.

Bức tranh được Sotheby's miêu tả "là một tác phẩm hoành tráng nhưng rất dịu dàng và gần gũi. Bức tranh lôi cuốn này còn thể hiện sự ngưỡng mộ sâu sắc của hoạ sĩ đối với người mẫu, một quý cô được đồn đại là người yêu của nghệ sĩ".

Bức tranh này được trưng bày lần đầu tại Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương vào năm 1930. Sau đó, tác phẩm được tuyển chọn để tham dự Triển lãm quốc tế thuộc địa năm 1931 ở Paris (Pháp). Sau này, bức tranh lọt mắt xanh của các nhà sưu tầm và nằm trong bộ sưu tập tranh của người phụ nữ gốc Việt có tên Dothi Dumonteil.

Bức tranh sơn dầu có kích thước 135,5x80cm được thực hiện vào khoảng năm 1930, trên tranh có chữ ký của họa sĩ. Người mẫu trong bức tranh sơn dầu là một phụ nữ trẻ thuộc tầng lớp quý tộc Hà Nội.

Ngay từ khi được nhà đấu giá Sotheby’s Hong Kong (Trung Quốc) ước tính tác phẩm sẽ đạt mức giá từ 900.000 - 1,2 triệu USD, giới nghệ thuật Việt Nam đã rúng động. Bởi đây là bức tranh Việt có mức giá ước chừng cao nhất từ trước đến nay.

Tín hiệu này cho thấy, giá sẽ được đẩy lên rất cao, nếu tính thêm cả thuế phí thì bức tranh sẽ nhận về mức giá kỷ lục.

Tác phẩm khác biệt của hoạ sĩ Mai Trung Thứ

Lý giải về lý do vì sao "Chân dung Madam Phương" có giá công khai cao nhất nền mỹ thuật Việt Nam, hoạ sĩ Mai Đại Lưu cho biết, đây có lẽ là tác phẩm có giá cao nhất từ trước đến nay, trong nền mỹ thuật Việt Nam. Sở dĩ tác phẩm này được định giá cao như vậy là vì lịch sử Việt Nam được giới mỹ thuật đánh giá cao từ khi mới thành lập trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Ông Mai Trung Thứ là một thế hệ đầu tiên của ngôi trường này.

Thời điểm đó, những người đi học nghệ thuật rất ít và phải là những người cực kỳ xuất sắc mới có thể tiếp cận với nền mỹ thuật. Tác phẩm đấu giá ở sàn Quốc tế Sotheby’s lên tới 3,1 triệu USD, đó là một tác phẩm được vẽ bằng sơn dầu. Đây là một trong những chất liệu khá hiếm của hoạ sĩ Thứ.

"Chân dung Madam Phương" là tác phẩm được vẽ khi ông ấy tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, vào trong Huế dạy học và có triển lãm tác phẩm này. Sau đó, tác phẩm này được chọn sang Pháp để tiếp tục trưng bày ở bên Paris.

Bức tranh này hoàn toàn khác biệt với những tác phẩm sau này của hoạ sĩ Mai Trung Thứ. Vì hoạ sĩ Mai Trung Thứ sau này chủ yếu vẽ về phụ nữ với trẻ em.

Bức "Chân dung Madam Phương" có điểm rất khác biệt về bút pháp và tạo hình. Thông thường, trong một quá trình hoạt động nghệ thuật, tác giả sẽ cho ra những tác phẩm khác biệt và xuất sắc. Đó là những tác phẩm được giới nghiên cứu và sưu tầm đánh giá cao. Do đó, tác phẩm này được định giá 3,1 triệu USD, tác phẩm có giá công khai cao nhất của nền mỹ thuật Việt Nam.