Theo New York Times đánh giá, nhà văn người Anh gốc Nhật là một trong số hiếm hoi các nhà văn được các nhà phê bình, học giả đánh giá cao và thành công cả về mặt thương mại. Những tác phẩm của ông được biết đến rộng rãi và nhiều tác phẩm đã được chuyển thể lên màn ảnh. Tại Mỹ, tiểu thuyết của Kazuo vừa nhận giải thưởng trị giá 9 triệu krona của Thụy Điển (hơn 1,1 triệu USD) đã bán được tổng số hơn 2,5 triệu bản.
“Jane Austen, Franz Kafka và Marcel Proust”
Khi còn trẻ, Kazuo Ishiguro muốn trở thành một ca sĩ, nhạc sĩ. Chàng trai người Anh gốc Nhật chơi trong các câu lạc bộ dân ca và thể nghiệm nhiều phong cách biểu diễn trước khi chuyển sang lĩnh vực văn chương.
Mặc dù sự nghiệp nhạc sĩ không bao giờ thăng hoa nhưng ông tin rằng, kinh nghiệm đó tạo ra phong cách văn chương đặc trưng, giúp ông trở thành một trong những nhà văn Anh nổi tiếng và có ảnh hưởng nhất trong thế hệ mình. “Đó là những chuẩn bị rất tốt cho thể loại tiểu thuyết tôi đã định viết, nơi có nhiều lớp ý nghĩa ẩn sâu bên trong những ngôn từ” - ông thừa nhận trong cuộc phỏng vấn năm 2005.
Thư ký thường trực Viện Hàn lâm Thụy Điển Sara Danius gọi tác giả vừa giành giải Nobel Văn học 2017 là “một nhà văn có tính chính trực tuyệt vời”, người “phát triển một thế giới thẩm mỹ của riêng mình”, “người mà trong tiểu thuyết với những xúc cảm dạt dào, đã khám phá ra những góc sâu thẳm, huyền ảo ẩn chứa trong chúng ta về mối liên hệ với thế giới”.
Nói về văn chương của Kazuo Ishiguro, Thư ký thường trực Sara Danius miêu tả tựa như sự kết hợp của Jane Austen, Franz Kafka và không quên điểm thêm một chút “hương vị” của Marcel Proust.
Trong khoảng 35 năm sự nghiệp, ông Kazuo Ishiguro được công nhận rộng rãi qua các tác phẩm của mình. The New York Times đánh giá, các tiểu thuyết của ông thường được viết bằng ngôi thứ nhất, với người kể chuyện đang phủ nhận những sự thật dần dần được tiết lộ cho độc giả. Sự cộng hưởng trong những cốt truyện của ông thường xuất phát từ nội dung phong phú, những điều còn lại không được nói ra, khoảng cách giữa nhận thức của người kể chuyện và thực tế.
Những tác phẩm nổi tiếng nhất của nhà văn 62 tuổi là tiểu thuyết “The Remains of the Day” - câu chuyện về một quản gia phục vụ chủ ở Anh trong những năm trước Thế chiến thứ 2 và “Never Let Me Go” - chuyện tình u sầu đặt trong bối cảnh của ngôi trường nội trú ở Anh.
“Hiếm hoi, bí ẩn và luôn gây bất ngờ”
Nhà văn Michael Ondaatje của Canada - tác giả của cuốn “The English Patient” nói rằng, ông rất cảm động với sự lựa chọn của Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển khi trao Giải Nobel Văn học cho tiểu thuyết gia người Anh gốc Nhật: “Ông ấy là một nhà văn hiếm hoi và bí ẩn, và mọi cuốn sách của ông luôn luôn gây bất ngờ cho tôi”.
Nhà văn Kazuo Ishiguro sinh năm 1954 tại Nagasaki, Nhật Bản. Công việc của cha ông - một nhà hải dương học đã đưa gia đình chuyển tới Guildford khi Kazuo Ishiguro 5 tuổi. Tại đây, trong những năm tháng thiếu niên, ông khám phá ra sự say mê văn học qua những cuốn truyện Sherlock Holmes trong thư viện và thậm chí tự sáng tạo ra những câu chuyện trinh thám của riêng mình.
Sau khi học tiếng Anh và triết học tại Đại học Kent, Canterbury, ông nhận bằng thạc sĩ văn chương của Đại học East Anglia năm 1980. Từ khi còn trẻ, Ishiguro đã nổi bật trong giới nhà văn. Năm 1983, ông có mặt trong danh sách những nhà văn trẻ người Anh xuất sắc nhất do tạp chí Granta bình chọn, cùng với những tên tuổi sáng giá như Martin Amis, Ian McEwan và Salman Rushdie.
Cuốn tiểu thuyết đầu tiên của Ishiguro mang tên “A Pale View of Hills”, viết về một phụ nữ Nhật trung niên sống ở Anh, xuất bản năm 1982, đã giành được giải thưởng Winifred Holtby của Hiệp hội Văn học Hoàng gia Anh. Cuốn tiểu thuyết sau đó là “An Artist of the Floating World”, lấy bối cảnh hậu chiến ở Nhật Bản.
Sự hiểu biết sâu sắc của ông về các tục lệ xã hội và những ảnh hưởng của quê hương đã làm nên cuốn tiểu thuyết thứ 3 “The Remains of the Day”. Cuốn sách đoạt giải Booker Prize, từng được chuyển thể lên màn ảnh, được Thư ký thường trực Viện Hàn lâm Thụy Điển Sara Danius ca ngợi là “một kiệt tác thực thụ” đã được ông viết tay bản thảo đầu tiên trong 4 tuần bị cơn sốt rét hành hạ.
Trong các tác phẩm của ông có sự đa đạng về xúc cảm, thể loại. Các nhà phê bình xem “The Unconsoled”, cuốn tiểu thuyết về một nghệ sĩ dương cầm trong một thành phố Châu Âu vô danh, như một tác phẩm của trào lưu chủ nghĩa hiện thực huyền ảo khi cuốn sách ra mắt năm 1995. Trong khi đó “When We Were Orphans” được xem là một cuốn tiểu thuyết trinh thám. Tiểu thuyết “Never Let Me Go” xuất bản năm 2005, tại Việt Nam được phát hành với tựa đề “Mãi đừng xa tôi”, được coi là một bước tiến trong tác phẩm viễn tưởng.
Cuốn tiểu thuyết gần đây nhất của ông - “The Buried Giant”, kể về câu chuyện của cặp vợ chồng già Axl và Beatrice cùng nhau rời khỏi ngôi làng để tìm người con trai mất tích của họ, là ví dụ về những chủ đề mà nhà văn Ishiguro đã đưa vào trong suốt sự nghiệp văn chương của mình.
“Ông ấy có trình độ hiểu biết lạ thường, viết với sự kiềm chế và kiểm soát theo một số chủ đề rất lớn, về ký ức và sự lãng quên, về chiến tranh và tình yêu”, ông Sonny Mehta - Chủ tịch kiêm Tổng Biên tập của Alfred A.Knopf, từng làm việc với ông Ishiguro kể từ cuốn tiểu thuyết “The Remains of the Day” năm 1989 nói.