Sự thật khó tin
Công trình Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn, do Chính phủ Na Uy tài trợ với số vốn khoảng 400.000 USD, được đưa vào sử dụng năm 2007 và đến năm 2017 được sửa chữa, cải tạo.
Tuy nhiên, đập vào mắt du khách khi đặt chân lên Trung tâm là một công trình xiêu vẹo, nghiêng ngả. Nhìn đâu cũng thấy sắt thép han gỉ, gãy vỡ.
Hệ thống cầu dầm thép nâng đỡ toàn bộ công trình Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn bị nước biển ăn mòn, ăn thủng ở nhiều vị trí. Khắp nơi giăng dây cấm, cảnh báo du khách bước vào vì không còn an toàn.
Ngay bên cạnh công trình Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn là phòng học - vốn là nơi xưa kia trẻ em làng chài Cửa Vạn từng học, sau giữ lại nguyên vẹn để làm du lịch. Tuy nhiên, phòng học đó đã nghiêng lệch hẳn sang một bên, khiến nước biển tràn vào một phần. Khu này đã cấm hẳn du khách vào tham quan bởi sàn gỗ ọp ẹp, mục nát...
Khó có thể tưởng tượng được, làng chài Cửa Vạn - một trong những điểm chuyên đón khách quốc tế giữa vịnh Hạ Long tuyệt đẹp và có doanh thu vào năm cao điểm lên tới hơn 1.200 tỉ đồng - lại có những công trình xuống cấp như vậy.
Theo báo cáo của Ban Quản lí vịnh Hạ Long, qua thời gian sử dụng, do tác động của môi trường biển khắc nghiệt đã khiến một số hạng mục công trình xuống cấp. Đặc biệt là phần kết cấu dầm thép đỡ toàn bộ khối công trình phía trên đã bị gỉ sét, ăn mòn và xuống cấp nghiêm trọng. Ngoài ra, hệ thống xích neo han gỉ, bung chìm; hệ thống phao composite có nhiều hà bám.
Khu vực nhà máy phát điện bị nghiêng, bong bật tấm láy đặt máy, không đảm bảo an toàn; đường dẫn dạng cầu sắt giữa các đơn nguyên bị han gỉ; sơn tường trong và ngoài nhà nhiều chỗ bị bong tróc... dẫn đến mất an toàn và ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan của Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long.
Việc cấp bách nhưng cứ bàn mãi
Các đơn vị trực thuộc Ban Quản lí vịnh Hạ Long đã nhiều lần có báo cáo tình hình, xin ý kiến về việc sửa chữa, cải tạo.
Trong đó, Ban Quản lí vịnh Hạ Long cũng đã kiến nghị cấp bách cho thay thế, sửa chữa hệ thống kết cấu; cải tạo, nâng cấp phần kiến trúc của Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn, nhằm đảm bảo an toàn cho du khách, đảm bảo mĩ quan, môi trường của Di sản Thiên nhiên Thế giới vịnh Hạ Long.
Liên tiếp các công văn trao đi đổi lại giữa Ban Quản lí vịnh Hạ Long, UBND TP Hạ Long, UBND tỉnh Quảng Ninh và các sở, ngành liên quan được ban hành cùng một số cuộc họp nhằm tìm giải pháp, trong đó có vấn đề nguồn vốn để nâng cấp, sửa chữa các hạng mục, công trình ở làng chài Cửa Vạn.
Tuy nhiên, cho đến hiện nay, các cơ quan liên quan vẫn tiếp tục… họp để tìm giải pháp trong khi một số hạng mục đang chìm dần dưới mực nước vịnh Hạ Long.
Theo công văn chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Ninh và giải đáp của Sở Tài chính Quảng Ninh thì nguồn kinh phí để sữa chữa, nâng cấp, cải tạo các công trình để phục vụ du khách trên vịnh Hạ Long sẽ được trích từ nguồn bán vé tham quan vịnh Hạ Long.
Nguồn thu phí tham quan vịnh Hạ Long (phần nộp ngân sách Nhà nước sau khi trích để lại tỉ lệ 11% cho Ban Quản lí vịnh Hạ Long) được điều tiết 100% cho TP Hạ Long để thực hiện đầu tư các dự án trên bờ và dưới vịnh Hạ Long với mục tiêu đảm bảo cảnh quan môi trường; tôn tạo, duy trì các giá trị văn hóa của vịnh Hạ Long; bảo đảm an toàn cho khách du lịch tham quan vịnh.
Do đó, Sở Tài chính Quảng Ninh đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo Ban Quản lí vịnh Hạ Long và UBND TP Hạ Long phối hợp tiếp tục rà soát lại các hạng mục cần phải đầu tư, cải tạo, sửa chữa, nâng cấp để đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn của thành phố giai đoạn 2021-2025 theo quy định.