Nhà văn Chu Lai vừa có những trao đổi thẳng thắn với Lao Động xung quanh đề xuất cải tiến tiếng Việt của PGS Bùi Hiền.

Ông bình luận: “Tiếng Việt đã trải qua những thời kỳ huy hoàng như thời Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, sau này là Tự lực văn đoàn rồi cả một hệ thống tác phẩm cách mạng tiền chiến và đến bây giờ. Chúng ta đã quá quen với hơi thở và hồn vía của tiếng Việt rồi. Tự nhiên có sự cải cách quá rườm rà, mới mẻ thế này chẳng khác gì đụng chạm đến phần nhạy cảm nhất của đời sống”.

Phân tích về mục đích của việc cải tiến tiếng Việt, nhà văn Chu Lai bày tỏ: “Cải cách không phải là để tiết kiệm từ 10 trang viết xuống còn 8 trang hay từ 1 giờ đồng hồ xuống chỉ còn 30 phút. Vấn đề là sau khi cải cách, sự lan tỏa của ngôn ngữ vào đời sống con người như thế nào. Chữ Việt bắt đầu trở thành chuẩn xác, đi sâu vào cái thế giới biểu cảm của con người ra sao. Thế giới nhìn nhận thế nào về ngôn ngữ của chúng ta”.

Ông nói thêm: “Tôi hiểu rằng, động cơ của PGS Bùi Hiền chẳng có gì khác ngoài việc làm sao để tiếng Việt đi vào cuộc đời một cách đơn giản. Nhưng tôi thấy khó. Bây giờ mới chỉ tồn tại trên phụ âm thôi mà đã thấy trúc trắc, rắc rối quá rồi. Vậy thì đến phần nguyên âm chúng sẽ còn phức tạp hơn nữa”.

Dù không đánh giá cao đề xuất cải tiến tiếng Việt của tác giả Bùi Hiền, tuy nhiên nhà văn Chu Lai cũng nhắn nhủ cộng đồng mạng hãy lắng nghe với tất cả sự suy xét chân thành. “Càng không nên chạm vào sự riêng tư của người sáng tạo”.

Ông cho rằng, dư luận đang có sự xúc phạm và miệt thị quá mức đối với một nhà khoa học. “Nếu là tôi có khi tôi đã đột quỵ mất rồi. Trong trường hợp này, tôi khâm phục bản lĩnh của tác giả Bùi Hiền trước những phản ứng gay gắt của dư luận. Đó là ý thức của một nhà khoa học. Chúng ta có quyền cải tiến để phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học. Tuy nhiên, nếu muốn khẳng định mình, ông ấy cần phải đưa ra những thể nghiệm về một hệ ngôn ngữ phù hợp hơn nữa. Đừng nói 20 năm mà kể cả 30, 50 hay 100 năm, sai đường vẫn là sai. Nếu đúng thì 1 giờ vẫn là đúng”, nhà văn Chu Lai nhấn mạnh.