Trong suốt mấy thập kỷ hoạt động nghệ thuật, Lệ Thủy có chỗ đứng vững vàng trong làng cải lương. Bà còn là niềm tự hào để các nghệ sĩ trẻ học hỏi, noi theo.
Được biết, danh tiếng của NSND Lệ Thủy được kiểm chứng qua nhiều giải thưởng chuyên môn danh giá. Đáng chú ý, việc đoạt giải Thanh Tâm năm 16 tuổi.
Từng hụt giải thưởng vì thiếu tuổi
Giải Thanh Tâm là giải thưởng danh giá trong nền sân khấu cải lương Việt Nam, tồn tại từ năm 1958 đến 1968. Giải thưởng cao nhất là huy chương vàng, nhưng từ năm 1965 có thêm 2 giải Diễn viên xuất sắc và Tuồng hay nhất trong năm.
Sau khi ra mắt, giải Thanh Tâm trở nên danh giá trong làng sân khấu. Ngoài tiêu chuẩn ca diễn xuất sắc, giải Thanh Tâm còn đòi hỏi tiêu chuẩn đạo đức, cho nên nghệ sĩ luôn rèn luyện, phấn đấu. Việc chấm giải rất lạ, không hề có một cuộc thi nào diễn ra. Ban giám khảo sẽ đi xem tất cả các vở tuồng trong năm, chọn ra tuồng hay, nghệ sĩ giỏi rồi cuối cùng mới ngồi lại bình bầu. Vì thế, nghệ sĩ phải luôn trong tư thế "thi" suốt cả năm, hết năm này lại năm khác, hết suất này tới suất khác. Thậm chí phải luôn sống tử tế, vì chỉ cần tai tiếng là coi như bị loại.
Nói về giải thưởng này, NSND Lệ Thủy nói thêm: “Giải Thanh Tâm rất đặc biệt, không phải do khán giả bầu chọn, cũng không có cuộc thi nào diễn ra. Giải thưởng này được xem xét bởi các ký giả, nhà báo…
Trong suốt một năm, họ sẽ đi xem tất cả các vở tuồng, chọn ra các nghệ sĩ diễn hay và sau đó tiến hành bầu chọn. Không chỉ ca hay diễn giỏi, nghệ sĩ cũng phải là người có đạo đức”.
Vì vậy giải thưởng này với các nghệ sĩ cải lương như bà là một niềm vinh hạnh. Dù nỗ lực nhưng vào năm 1963, nữ nghệ sĩ không thể đủ điều kiện vì tuổi đời còn quá nhỏ.
Bà kể: “Năm 1963, kí giả đi xem hát rất nhiều để chọn ra những cô đào có triển vọng. Lúc đó, tôi đang công tác tại đoàn Kim Chung 3, hát cùng nghệ sĩ Thanh Hải và các anh chị khác như: Phước Hậu, Thanh Hùng, Ngọc Hoa… Lúc đó, chúng tôi tập vở Bẽ bàng duyên mới, Sương gió bến Tầm Dương… Tuy nhiên, lúc này tôi mới 15 tuổi, chưa đủ điều kiện để xét giải Thanh Tâm”.
Nhận giải thưởng khi chỉ 16 tuổi
Tuy nhiên, chỉ sau 1 năm (tức lúc đó bà 16 tuổi), NSND Lệ Thủy đã được xem xét và bất ngờ đoạt giải.
Nhớ lại khoảnh khắc nhận được tin đã đạt giải, bà xúc động: “Tôi đang hát ở Cần Thơ thì mẹ tôi xuống báo tin mình đã nhận được huy chương vàng giải Thanh Tâm. Hồi đó, không có điện thoại nên mẹ tôi phải xuống tận nơi báo. Trời ơi, mừng quá, hai mẹ con tôi ôm nhau khóc quá trời. Ông bầu Long cũng biết chuyện nên sắp xếp cho người thế tôi đóng tuồng để thu xếp về liền trong vòng 3 ngày”.
Về đến TPHCM, bà được yêu cầu tập tuồng với đoàn Dạ Lý Hương trong vòng nửa tháng để chuẩn bị cho buổi trao giải. Vào thời điểm đó, người đoạt giải cùng bà thời điểm đó là cố nghệ sĩ cải lương Thanh Sang.
Nhớ lại phút giây bước lên sân khấu nhận giải, bà kể: “Tôi được phát một huy chương vàng, một kỷ niệm chương bằng sứ và một bằng khen lớn. Đêm đó, tôi còn hơn hoa hậu đăng quang nữa”.