Dưới đây là cách sắm lễ và văn khấn gia thần, cúng lễ tổ tiên đúng cách theo phong tục truyền thống cổ truyền Việt Nam.
Sắm lễ
Lễ cúng vào ngày mùng Một (lễ Sóc) và lễ cúng vào chiều tối ngày Rằm (lễ Vọng) thường là lễ chay: Hương, hoa, trầu cau, quả, tiền vàng. Ngoài lễ chay cũng có thể cúng thêm lễ mặn vào ngày này gồm: Rượu, thịt gà luộc, các món mặn.
Sắm lễ ngày mùng Một và ngày Rằm chủ yếu là thành tâm kính lễ, cầu xin lễ vật có thể rất giản dị:
- 1 hũ rượu
- 1 lọ hoa tươi
- 1 đĩa quả tươi
- 1 cốc nước
- Trầu, cau
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương
Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ phương Ngũ thổ, Phúc đức chính Thần
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này
Các cụ Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ
Thúc bá đệ huynh và các hương linh nội, ngoại
Hôm nay là ngày ........ tháng ..... năm Kỷ Hợi
Tín chủ con là ......................................................
Ngụ tại........................ cùng toàn gia quyến. Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả và các thứ cúng dâng, bày lên trước án
Chúng con thành tâm kính mời:
Các vị Tôn thần cai quản trong khu vực này, hương hồn Gia tiên nội, ngoại, cúi xin các Ngài thương xót tín chủ, Giáng lâm trước án. Chứng giám lòng thành. Thụ hưởng lễ vật
Phù trì tín chủ chúng con:
Toàn gia an lạc, mọi việc hanh thông
Người người được chữ bình an,
Tám tiết vinh khang thịnh vượng,
Lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang
Sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).
Hoặc độc giả có thể tham khảo hai bài văn khấn gia thần và gia tiên chuẩn nhất cho ngày mùng Một và ngày Rằm hàng tháng dưới đây:
Văn khấn thần Thổ Công và các vị thần
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười Phương Chư Phật, Chư phật mười phương
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần
Con kính lạy ngài Đông Thần quân
Con kính lạy ngài Bản gia Thổ Địa, Long Mạch
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Phúc đức Tôn thần
Con kính lạy ngài Tiền hậu Địa chủ Tài thần
Con kính lạy các Tôn thần cai quản trong xứ này.
Tín chủ chúng con là: …………………………………….
Ngụ tại:…………………………………………………......
Hôm nay là ngày…… tháng…… năm…., tín chủ con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, kim ngân, trà quả, đốt nén hương thơm dâng lên trước án. Chúng con thành tâm kính mời Giáng lâm trước án. Chứng giám lòng thành. Thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ chúng con toàn gia bình an, công việc hanh thông, lộc tài thăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Giãi tấm lòng thành cúi xin được phù hộ độ trì và chứng giám.
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Cẩn cáo!
Văn khấn gia tiên
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương
Kính lạy ngài Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngũ Phương Ngũ Thổ, Phúc đức chính Thần.
Con kính lạy các ngài Thần linh cai quản trong xứ này.
Các cụ Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ
Thúc bá đệ huynh và các hương linh nội, ngoại trong họ.
Hôm nay là ngày ........ tháng ..... năm ..............
Tín chủ con là ....................................................
Ngụ tại .................................... cùng toàn gia quyến.
Thành tâm sửa biện hương hoa, lễ vật, trà quả bày lên trước án.
Chúng con thành tâm kính mời:
Các vị Tôn thần cai quản trong xứ này
Hương hồn Gia tiên nội, ngoại
Cúi xin các Ngài thương xót tín chủ, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Phù trì tín chủ chúng con:
Toàn gia an lạc, mọi việc hanh thông
Người người được chữ bình an,
Tám tiết vinh khang thịnh vượng,
Lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang
Sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm.
Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Cẩn cáo!
(Theo "Văn khấn cổ truyền Việt Nam", nhà xuất bản Hồng Đức)