Theo tờ trình, Sở Văn hóa - Thể thao đề xuất xây Bảo tàng rộng 8 ha tại Khu Công viên Lịch sử - Văn hóa dân tộc, quận 9 với tổng mức đầu tư hơn 1.400 tỉ đồng.

Theo đó, Bảo tàng có tổng diện tích khoảng 52.000 m2, gồm khối trưng bày chính (5 chủ đề về vùng đất Sài Gòn từ trước thế kỷ XVII cho đến nay) và khối trưng bày chuyên đề (lịch sử - xã hội; văn hóa - nghệ thuật, nhân vật lịch sử - văn hóa...). 

Việc xây dựng Bảo tàng TPHCM nhằm tạo ra một công trình văn hóa nghệ thuật chuyên ngành, hiện đại ngang tầm với một trung tâm kinh tế - văn hóa – xã hội lớn của đất nước, góp phần khẳng định vị thế của Thành phố.

Đây cũng là thể hiện mong muốn của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thành phố về xây dựng một công trình văn hóa chuyên ngành có giá trị tiêu biểu, có quy mô, kiến trúc phản ánh được những đường nét kiến trúc nghệ thuật Việt Nam và cư dân Nam Bộ.

Do đây là công trình trọng điểm, Sở Văn hóa - Thể thao kiến nghị được áp dụng một số cơ chế đặc thù. Trong đó, cho phép mời tư vấn quản lý dự án, tư vấn thiết kế, tư vấn nước ngoài, đề xuất các phương án thiết kế kiến trúc để lựa chọn nhưng không tổ chức thi quốc tế.

Bảo tàng Thành phố hiện tại được đề xuất tiếp tục duy trì hoạt động thường xuyên. Do công trình này đã xuống cấp nên sẽ được trùng tu, cải tạo một số hạng mục cấp thiết nhất và sẽ trở thành chi nhánh của bảo tàng mới.

Dự án bảo tàng là một trong những công trình trọng điểm của ngành văn hóa được nêu trong nghị quyết Đại hội IX Đảng bộ Thành phố thuộc danh mục ưu tiên đầu tư giai đoạn 2011-2015 của quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đã được Thủ tướng phê duyệt.