Ý nghĩa của ngày Tết ông Táo
Trong mỗi gia đình đều có một vị Thần Bếp (còn gọi là Thần Táo quân - Vua Bếp) trông nom cuộc sống của họ. Thần Táo quân gồm 3 người, hai Táo ông và một Táo bà.
Hằng năm cứ đến ngày 23 tháng Chạp (tháng 12 Âm lịch), Thần Táo quân cưỡi cá chép lên Thiên đình bẩm báo với Ngọc Hoàng mọi việc tốt, xấu trong năm của từng người trong gia đình, nên ngày 23 tháng Chạp được gọi là ngày Tết ông Táo.
Ngày nay, vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm, nhà nhà đều thành kính sắm sửa lễ vật để tiễn ông Táo lên chầu Trời.
Sắm lễ vật để tiễn ông Táo về trời
Việc cúng tiễn ông Táo được thực hiện tại gia, do chính gia chủ sắp xếp những lễ vật để tiễn ông Táo về trời.
Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Thanh Hóa, lễ vật tiễn ông Táo lên trời gồm có:
- Một mâm cỗ mặn, bánh, kẹo, trầu cau, rượu, ....
- Hương thơm, hoa tươi, cùng các loại hoa quả đẹp mắt.
- Ba bộ mũ áo, hia hài Táo quân cùng vàng nén.
- Ba con cá chép sống để Táo quân cưỡi bay lên trời.
Bài văn khấn lễ ông Công ông Táo lên chầu Trời
Trong dân gian hiện nay còn lưu truyền nhiều bài văn khấn ông Công ông Táo lên chầu Trời. Xin được trích văn khấn ông Công ông Táo lên chầu Trời (theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Thanh Hóa) để độc giả tham khảo:
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ (chúng) con là .......
Ngụ tại: .......
Hôm nay ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm vật, xiêm hài áo mũ, kính dâng Tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái. Chúng con kính mời ngày Đồng Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, trẻ già sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần Phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Sau khi bày lễ, thắp hương và khấn xong, đợi hương tàn lại thắp thêm 1 tuần hương nữa lên tạ rồi hóa vàng. Sau đó, mang cá chép ra ao, hồ, sông, suối... để cá chở ông Táo lên chầu Trời.