Ông Trần Trung Khánh - Phụ trách Tổ quản lý nước và công trình, chi nhánh ĐBSCL (thuộc Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi Miền Nam) cho biết, 11 cửa van của cống Cái Lớn (Kiên Giang) được vận hành đóng hoàn toàn không chỉ điều tiết nguồn nước, hạn chế xâm nhập mặn mà còn chủ động bảo vệ nước sinh hoạt, sản xuất cho người dân.
Trước mùa khô, đơn vị đã phối hợp địa phương xây dựng kế hoạch vận hành các công trình, hàng tháng có kế hoạch chi tiết vận hành.
Trong đợt mặn cao điểm từ tháng 3 đến tháng 4, ngoài kế hoạch đã có, đơn vị còn phối hợp với địa phương như Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Đài Khí tượng thủy văn, theo dõi sát nguồn nước, điều chỉnh kế hoạch vận hành cho phù hợp thực tế.
Ông Khánh cũng thông tin, dựa trên quan trắc để có kế hoạch vận hành, đơn vị có bố trí hệ thống 15 trạm quan trắc. Từ cống vào phía thượng lưu có 5 trạm quan trắc, trong đó 1 trạm khống chế cách cống khoảng 40km nằm ở ranh tỉnh Kiên Giang và Hậu Giang để kiểm soát độ mặn không được vượt ngưỡng 1‰.
Trong quá trình kiểm soát mặn (đóng 11/11 cửa), các phương tiện thủy đi theo cửa âu thuyền.
Việc vận hành nhằm kiểm soát nguồn nước, đảm bảo duy trì môi trường bên trong ổn định cho các mô hình sản xuất, hệ sinh thái bên trong phát triển hài hòa, ngoài ra phải đảm bảo lưu thông qua công trình an toàn, duy trì dòng chảy môi trường thuận lợi, phục vụ sản xuất.
Ông Khánh cũng lý giải: Khi đóng xong 11 cửa van vào chiều hôm trước thì đến khoảng 3h sáng hôm sau sẽ mở khoảng 4 cửa, tiếp tục theo dõi độ mặn nước mới quyết định đóng mở ra sao. Có nhiều yếu tố để ra quyết định vận hành đóng bao nhiêu cửa trong đó có thể kể 3 yếu tố chính là: độ mặn tại cầu Cái Tư, diễn biến độ mặn tại công trình Cái Lớn và diễn biến của thủy triều.
Những ngày qua, độ mặn ở tại công trình khoảng 13‰, lúc khuya độ mặn sẽ tăng lên cao hơn khoảng 20%.
Ông Khánh cũng cho hay, trước đó từ chiều ngày 31.3, đơn vị đã vận hành đóng 11 cửa van. Khi nước rút kiểm tra lại sẽ mở 4 cửa giữa, hôm sau quan sát tiếp và đóng lại 4 cửa đó. Mở như vậy, đơn vị muốn rút nồng độ mặn ra biển và tạo dòng chảy môi trường, hạn chế ô nhiễm. Theo kế hoạch sẽ thực hiện đóng cho đến hết ngày 4.4.
Trước đó, Chi cục Đường thủy nội địa khu vực III có thông báo về việc hạn chế giao thông đường thủy trên sông Cái Lớn và Cái Bé. Theo đó, để phục vụ cho việc vận hành cụm cống Cái Lớn, Cái Bé và Xẻo Rô, thực hiện đóng các cửa cống và phân luồng, điều tiết hướng dẫn phương tiện thủy lưu thông qua Âu thuyền cống Cái Lớn và cống Cái Bé. Mức độ hạn chế là đóng tất cả cửa cống hoàn toàn, phương tiện thủy không được lưu thông qua các cửa cống, chỉ được lưu thông qua khu vực cống Cái Lớn và cống Cái Bé bằng cửa âu thuyền.
Theo Đài Khí tượng thủy văn Kiên Giang, dự báo độ mặn cao nhất mùa khô 2023-2024 trên sông Cái Lớn, Cái Bé ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, độ mặn cao nhất xuất hiện vào tháng 3-4.2024 và khả năng kết thúc muộn, mặn xâm nhập sâu vào các ngày triều cường. Hiện nồng độ mặn 1‰ đã theo sông Cái Lớn xâm nhập sâu vào nội đồng nên cống Cái Lớn đã đóng hoàn toàn góp phần kiểm soát mặn, bảo vệ mùa màng của người dân địa phương.