QR code là trụ cột quan trọng

Tại nhiều quốc gia trên thế giới như Trung Quốc, Singapore, Canada, các nước Châu Âu…, các ứng dụng công nghệ, đặc biệt là QR code được sử dụng hiệu quả trong chống dịch nói riêng và trong đời sống nói chung. 

Ngày 14.9 vừa qua, TPHCM đã bắt đầu thí điểm cấp mã QR code cho người dân ở quận 7, Củ Chi, Cần Giờ qua ứng dụng Y tế HCM để kiểm soát việc đi lại, tham gia hoạt động sản xuất an toàn sau ngày 15.9.

Theo đó, người dân ở những khu vực này được cấp một mã QR trên ứng dụng di động. Người không có smartphone sẽ được cấp mã số qua tin nhắn điện thoại hoặc được cơ quan nhà nước, đơn vị sử dụng lao động in mã QR ra thẻ. Mã chứa thông tin khai báo y tế, lịch sử tiêm vaccine, kết quả xét nghiệm và thông tin theo dõi sức khỏe F0 tại nhà.

Theo ông Nguyễn Tử Quảng, Chủ tịch tập đoàn Bkav, Kiến trúc sư trưởng Trung tâm Công nghệ phòng chống dịch COVID-19 quốc gia, một trong hai hệ thống quan trọng để Việt Nam chuẩn bị từng bước mở cửa an toàn trở lại là QR code, bên cạnh phần mềm phát hiện tiếp xúc gần.

Ông Quảng dẫn một thống kê cho thấy khoảng 89% những người từ F1 thành F0 là người thân cận với F0 gốc, như: người nhà, đồng nghiệp... Nhưng 11% còn lại rất khó phát hiện, do họ có thể tiếp xúc ở nơi công cộng. Thách thức lớn nhất với đội ngũ chống dịch thời gian tới là làm sao phát hiện được 11% này.

"Lúc này, hệ thống QR code sẽ đặc biệt quan trọng. Sắp tới, khi vào trạng thái bình thường mới, các cơ quan công sở, địa điểm công cộng đều phải quét mã QR để hệ thống ghi nhận được người dân đã đến đó vào thời gian nào. Thao tác quét cũng rất đơn giản, ai cũng làm được", ông Quảng nói.

Về việc kết hợp cài phần mềm phát hiện tiếp xúc gần, ông Quảng cho hay, giả thuyết khi phát hiện được ca F0 chỉ điểm và đưa lên hệ thống, có thể tìm ra mọi địa điểm mà F0 này từng đến và quét (gọi là mốc dịch tễ). Đồng thời quét ra ở thời điểm, địa điểm đó có những ai cùng đến. Khi đó, chúng ta sẽ không cần phải đi tìm, loan báo trên các phương tiện truyền thông. Phần mềm phát hiện tiếp xúc gần cũng giúp tìm ra những người đã tiếp xúc trong khoảng cách 2 mét.

Bài toán về quyền riêng tư

Dù dễ dùng và có thể ứng dụng linh hoạt, tuy vậy mặt trái là có thể quá nhiều mã QR được tạo ra. Một người dân có thể phải lưu 5 - 7 mã QR cho các ứng dụng, mục đích khác nhau.

Theo ông Nguyễn Thế Trung, Chủ tịch Công ty công nghệ DTT, Giám đốc điều hành đề án iTrithuc, một số thông tin trong QR Code có sẵn trong cơ sở dữ liệu dân cư nhưng nhiều ứng dụng đang triển khai hiện nay, người dân lại phải khai báo lại từ đầu.

"Chúng ta cũng có thể nhận biết một người có bệnh nền hay không qua hệ thống cơ sở dữ liệu của bảo hiểm, y tế. Dữ liệu từ doanh nghiệp sẽ cho biết thông tin về hoạt động của người lao động. Tuy vậy, vấn đề về quyền riêng tư cần được giải quyết", ông Nguyễn Thế Trung nói.

Chủ tịch Công ty công nghệ DTT lấy ví dụ, mạng lưới thầy thuốc đồng hành có 6.000 bác sĩ có thể gọi tư vấn cho hàng nghìn F0. Bác sĩ trao đổi với bệnh nhân về tiền sử sức khoẻ hiện nay để chăm sóc tốt hơn và được quyền ghi lại nhưng không được chia sẻ thông tin này cho hệ thống, kể cả cơ quan nhà nước. Chỉ bệnh nhân và bác sĩ biết dữ liệu này. Khi bệnh nhân cho phép mới được sử dụng.

Vì thế, ông Trung đề xuất việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia bắt đầu bằng việc tập hợp dữ liệu của nhà nước trước, sau đó, bổ sung thêm dữ liệu từ sự chia sẻ của doanh nghiệp, cá nhân khi cần thiết, với vai trò chỉ huy duy nhất từ cơ quan quản lý nhà nước.

Cũng về vấn đề này, hồi tháng 7, ông Nguyễn Trường Nam, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin - Bộ Y tế từng cho biết, bản thân mỗi mã QR có những nhiệm vụ khác nhau. Ví dụ, mã QR trên căn cước công dân, BHYT chứa nhiều thông tin nghiệp vụ, còn mã QR phòng chống dịch lại đơn giản, chỉ có thông tin định danh để hỗ trợ truy vết, xác định người dân liên quan thế nào đến ca lây nhiễm.

Được biết, việc thống nhất, chuẩn hoá mã QR trong chống dịch đang được Bộ Thông tin và Truyền thông đẩy mạnh triển khai.