Các biểu hiện “báo hóa”

Theo Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử, “báo hóa” trang TTĐTTH là hiện trạng trang TTĐTTH xây dựng giao diện, tổng hợp, cập nhật tin bài như báo chí, chuyên nhặt nhạnh thông tin giật gân, câu view khiến cho độc giả nhầm tưởng là các báo điện tử. Các trang này thậm chí có lượng người xem còn nhiều hơn các cơ quan báo chí, vì thế có ảnh hưởng, tác động lớn đến xã hội.

Các biểu hiện của tình trạng “báo hóa” vi phạm như trường hợp cố tình mập mờ giữa trang TTĐTTH và báo điện tử, tạp chí điện tử bằng cách sử dụng những từ ngữ dễ gây nhầm lẫn cho độc giả trên tiêu đề trang chủ, tên miền như: Báo, Tạp chí, Tin tức, News, Online…

Nhiều trang TTĐTTH liên kết với báo chí để hợp pháp hóa nguồn tin, tự sản xuất tin, bài, dọa dẫm doanh nghiệp để ép quảng cáo. Nhiều trang tin dẫn nguồn từ báo điện tử nhưng không gỡ bài khi báo gốc đã gỡ, nhằm mục đích buộc cơ quan, doanh nghiệp được đề cập trong bài viết phải đổi quảng cáo, chi tiền... mới chịu gỡ bài.

Có những trang TTĐTTH lấy tên miền là tên các địa phương rồi đăng tải những thông tin tiêu cực về địa phương đó (pháp nhân đăng ký hoạt động ở địa phương khác).

Tình trạng phổ biến nhất trong thời gian qua là không ít trang TTĐTTH lấy bài từ báo hoặc các trang TTĐTTH khác nhưng không xin phép, gây bức xúc cho các cơ quan báo chí. Nhiều trang TTĐTTH thường xuyên vi phạm các quy định về quảng cáo, đặc biệt đối với sản phẩm y tế, thực phẩm chức năng…

Tràn lan vi phạm… chưa được trị tới nơi tới chốn

Trên thực tế, các cơ quan báo chí phải chịu nhiều chế tài cho nên việc chấp hành cũng phải nghiêm túc hơn trong khi các trang TTĐTTH tràn lan vi phạm lại chưa được xử lý nghiêm và tới nơi tới chốn trong thời gian qua.

Thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, cả nước hiện có 844 cơ quan báo chí cùng với hơn 1.500 trang TTĐTTH. Tuy nhiên, số lượng trang TTĐTTH đang hoạt động trên thị trường còn nhiều hơn, bởi hiện đang có rất nhiều trang TTĐTTH vẫn hoạt động tác nghiệp, sản xuất tin bài như cơ quan báo chí nhưng không có giấy phép trang TTĐTTH.

Theo Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử, đối tượng được cấp phép thiết lập trang TTĐTTH hiện được chia làm 3 nhóm: Nhóm cơ quan nhà nước, đoàn thể; nhóm các cơ quan báo chí; nhóm doanh nghiệp. Trong đó, nhóm các doanh nghiệp hoạt động cung cấp dịch vụ trang TTĐTTH thường có nhiều sai phạm nhất, thậm chí tự sản xuất tin bài như cơ quan báo chí và thường liên kết với một báo nào đó để "rửa" nguồn.

Những trang này nhìn vào giao diện, nội dung, chuyên mục không khác gì một báo điện tử, giật tít câu view, cố tình mập mờ tên gọi, gây nhầm lẫn với cơ quan báo chí. Tình trạng “báo hóa”, "rửa" nguồn, viết bài “đánh” doanh nghiệp chủ yếu xảy ra ở nhóm này. Một số trang TTĐTTH có ý thức tuân thủ pháp luật kém, thậm chí cố tình vi phạm nhiều lần.

Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu - Chủ tịch Trung tâm Trọng tài thương mại Luật gia Việt Nam, tình trạng nhiều trang TTĐTTH lấy lại nguồn tin từ các báo không xin phép và lấy lại của nhau giống như một kiểu đa cấp.

Luật sư Hậu cho rằng, trong trường hợp rơi vào các thông tin không chính xác, nhạy cảm của doanh nghiệp, hoặc những thông tin mang tính riêng tư của cá nhân, thì việc dẫn lại thông tin vô tội vạ của các trang thông tin này là một sự xâm phạm đến quyền riêng tư cá nhân, thậm chí còn xảy ra trường hợp xúc phạm nhân phẩm, danh dự.

"Phải chấn chỉnh, lập lại trật tự. Và doanh nghiệp, nếu bị các trang thông tin kiểu này làm phiền, gây ảnh hưởng, có thể tiến hành khởi kiện", ông Hậu nói.  

Thời gian qua, không ít trường hợp trang TTĐTTH vi phạm đã bị xử lý. Đơn cử, trường hợp trang TTĐTTH baocungcau.net bị xử phạt hành chính 10 triệu đồng vì có hoạt động tự sản xuất tin, bài như báo điện tử, vi phạm quy định trong giấy phép thiết lập trang tin điện tử; trang TTĐTTH nhẫn tâm, vô đạo đức khi dẫn lại bài báo rút tít “Mưa lũ cuốn trôi ôtô chở 4 người: Cả gia đình đoàn tụ nơi chín suối”; hoặc trường hợp trang tin lehoiphaohoadanang.com có nội dung giả mạo đơn vị thực hiện Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng…