Chặt hạ cả nghìn cây dương
Đối với người dân ở thôn Huỳnh Giản Bắc (xã Phước Hòa, huyện Tuy Phước), từ bao đời nay, khu rừng dương rộng 250ha là bức trường thành phòng hộ, che chắn thiên tai, bão cát cho trên 500 hộ dân (với khoảng 2.000 nhân khẩu). Tuy nhiên, diện tích rừng dương phòng hộ này hiện đã bị phá trắng gần 60%. Tổng diện tích rừng bị phá lên đến 140ha, nằm trong khu vực mà UBND tỉnh Bình Định giao cho Công ty CP Phong điện Phương Mai đầu tư dự án phong điện Phương Mai 1.
Ghi nhận tại hiện trường, cả nghìn cây dương, đường kính từ 10-50cm, tuổi từ 5-40 năm bị cưa sát gốc. Những dấu vết để lại cho thấy, các đối tượng sử dụng cưa máy và các phương tiện cơ giới để mở đường phá rừng, sau khi cưa hạ cây thì vận chuyển đi nơi khác. Ngoài ra, hiện trường được dọn dẹp, đốt cháy nhiều lần.
Theo ông Nguyễn Văn Năm - Bí thư Chi bộ thôn Huỳnh Giản Bắc (xã Phước Hòa), rừng bị tàn phá từ tháng 4.2019; đến tháng 6.2019 thì cơ bản bị phá trắng. Rừng dương là “lá phổi” của dân làng Huỳnh Giản Bắc và các vùng lân cận. Rừng còn che chắn bão cát, khắc chế sa mạc cát Phương Mai, cải tạo môi trường cảnh quan giúp người dân yên tâm sinh sống, sản xuất vụ mùa.
“Rừng được hình thành từ rất lâu, sau này, theo dự án trồng mới 5 triệu ha rừng (chương trình trồng rừng BAM-327) của Thủ tướng chính phủ, người dân mới hưởng ứng trồng bổ sung thêm, dần tăng diện tích lên 250ha. Giờ thì bạt ngàn rừng xanh đã không còn gì, chỉ còn lại những gốc trơ trụi” - ông Năm cho hay.
Ông Huỳnh Thanh Vương - Chủ tịch UBND xã Phước Hòa (huyện Tuy Phước) - cho hay, đã tập hợp từ ý kiến của người dân về việc rừng dương ở bị chặt phá, đốt cháy. “Các phản ứng, lo ngại của người dân là hoàn toàn chính đáng. Địa phương đã báo cáo Ban quản lý khu kinh tế (BQLKKT) tỉnh Bình Định và Ban này đã yêu cầu Công ty CP Phong điện Phương Mai phải khắc phục rừng bị phá và cháy; đồng thời phải có biện pháp bảo vệ, trồng lại rừng” - ông Vương nói.
Đã chuyển đổi... nên khó xử lý
Ông Võ Thành Hải - Chủ tịch UBND xã Cát Chánh (huyện Phù Cát), địa phương có trên 130ha rừng giao cho Công ty CP Phong điện Phương Mai bị phá trắng - nói rằng, dự án phong điện được giao đất khoảng năm 2009. UBND tỉnh Bình Định yêu cầu khi triển khai dự án, doanh nghiệp (DN) phải giữ lại rừng cây phi lao để chống bão cát cho người dân. Thế nhưng, khi được giao đất, DN lại thiếu trách nhiệm bảo vệ rừng cây, môi trường sống cho người dân. “Điện gió chẳng thấy đâu, chỉ thấy rừng cây bị cưa, phá, đốt trắng mà chủ đầu tư không kịp thời báo cáo cho chính quyền, đơn vị chức năng để ngăn chặn thì rất khó hiểu…” - ông Hải đặt vấn đề.
Qua trao đổi, ông Phan Viết Hùng - Phó trưởng BQLKKT tỉnh Bình Định, đơn vị quản lý nhà nước, được giao quản lý dự án phong điện Phương Mai 1 - cho biết, đã có công văn đề nghị Công an tỉnh Bình Định vào cuộc điều tra nguyên nhân rừng bị phá, cháy. Theo quy hoạch, ở đây chỉ cho phép chặt, hạ 1 số diện tích rừng đủ để trồng trụ điện gió, không được phá trắng.
“Trách nhiệm chính là của chủ đầu tư. Còn về quản lý nhà nước thì chỉ kiểm tra, nhắc nhở và đôn đốc thôi. BQLKKT đã gửi cho Công an điều tra, đồng thời yêu cầu chủ đầu tư trồng cây xanh trở lại” - ông Hùng nói thêm.
“Vụ phá rừng này rất phức tạp, chưa có tiền lệ. Nếu đây là rừng phòng hộ thì xét theo mức độ nghiêm trọng trên, có thể khởi tố và xử lý trách nhiệm hình sự ngay. Tuy nhiên, năm 2015, rừng đã được chuyển đổi chức năng không còn rừng phòng hộ nên rất khó…”, đại diện Công an tỉnh Bình Định nói.