Trung tâm khoa học vũ trụ đầu tiên cả nước

Về việc xin chủ trương xây dựng dự án Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ vũ trụ của Sở KHCN theo chiến lược phát triển khoa học công nghệ vũ trụ Việt Nam đến năm 2030 của Chính phủ, mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Phạm Anh Tuấn đã giao cho sở này phối hợp với các bên liên quan nghiên cứu xây dựng dự án nói trên, nguồn vốn từ ngân sách Trung ương.

Theo Sở KHCN tỉnh Bình Định, dự án trên sẽ được đầu tư tại thung lũng Quy Hòa (phường Ghềnh Ráng, TP Quy Nhơn), gần Trung tâm Khám phá khoa học và đổi mới sáng tạo Quy Nhơn. Khi đi vào hoạt động, dự án sẽ giúp phổ biến các ngành khoa học về thiên văn, hàng không vũ trụ với các thiết bị, học liệu tiên tiến.

Về lâu dài, dự án sẽ trở thành đầu mối thu thập, xử lý hình ảnh viễn thám lớn ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Bên cạnh đó, dự án cũng giúp đội ngũ nhân lực của Trung tâm Khám phá khoa học, đổi mới sáng tạo Quy Nhơn được nâng cao về trình độ. Đồng thời thu hút thêm nhiều chuyên gia, nhà khoa học, giảng viên để đào tạo nhân lực cho ngành thiên văn học, vũ trụ học.

Ngày 29.7, trao đổi với Lao Động, ông Nguyễn Hữu Hà - Phó Giám đốc Sở KHCN tỉnh Bình Định - cho biết, dựa trên đề xuất của Sở, UBND tỉnh Bình Định đã cho chủ trương để xây dựng đề án dự án Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ vũ trụ, đồng thời đưa dự án này vào hạng mục trong Quy hoạch tỉnh Bình Định thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050. Kinh phí dự kiến để thực hiện dự án khoảng 200 tỉ đồng.

Làm thận trọng để không lãng phí

Theo Phó Giám đốc Sở KHCN tỉnh Bình Định, tỉnh chỉ đạo “bắt tay” xây dựng dự án, tuy nhiên sở vẫn còn băn khoăn trong việc đầu tư, vì chưa định hình được sẽ thực hiện nội dung, hạng mục gì để phù hợp với phát triển của tỉnh. Vì vậy, sở sẽ tiếp tục tổ chức thêm các đợt lấy ý kiến chuyên gia trong và ngoài nước, sau đó sẽ đến làm việc với Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, để có được định hướng xây dựng đề án, từ đó sẽ triển khai dự án.

Trong năm 2024, sở sẽ cố gắng hoàn thành đề án, từ “hình hài” đó, sở sẽ mời đơn vị tư vấn hoàn thiện đề xuất dự án với các hạng mục sơ bộ tương ứng với khoảng kinh phí đầu tư, để trình UBND tỉnh phê duyệt.

“Đây là mô hình chưa từng có ở nước ta, do đó chúng tôi phải nhờ vào các ý kiến của chuyên gia trong và ngoài nước, để khi quyết định đầu tư, dự án sẽ không bị lãng phí. Vì đôi lúc có những hạng mục sau khi đầu tư xong lại không phù hợp với thực tế, gây lãng phí ngân sách Nhà nước. Nếu cứ áp các mô hình ở nước ngoài vào rồi đề xuất xây dựng thì sẽ triển khai nhanh thôi. Tuy nhiên để có sự chắc chắn, mang lại hiệu quả, lợi ích cho cả trước mắt lẫn tương lai thì phải tính toán thật kỹ trước khi đầu tư, chứ không phải làm cho thật hoành tráng rồi để đó không dùng đến, gây lãng phí thì rất là có lỗi”, ông Hà nói.

Theo Quy hoạch tỉnh Bình Định thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050, địa phương này sẽ tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, phát triển khu đô thị khoa học Quy Hòa. Từ đó, hình thành trung tâm đổi mới sáng tạo cấp vùng khu vực Nam Trung bộ - Tây Nguyên, các viện nghiên cứu vật lý và thiên văn học theo chiến lược phát triển, ứng dụng khoa học và công nghệ vũ trụ.

Tỉnh sẽ hoàn thành, đưa vào hoạt động dự án Trung tâm trí tuệ nhân tạo, đô thị phụ trợ; hình thành viện nghiên cứu vật lý, thiên văn học và trung tâm nghiên cứu độc học môi trường nhằm nghiên cứu phục vụ cho hoạt động cảnh báo sớm thiên tai, bảo vệ môi trường...