Nguy cơ thừa vaccine COVID-19

Ngày 5.5 của Bộ Y tế đã có báo cáo gửi Ủy ban Xã hội của Quốc hội về phòng chống COVID-19.

Theo Bộ Y tế, người dân không tiêm, nhiều địa phương muốn trả lại dẫn đến khả năng dư thừa vaccine COVID-19 do không kịp sử dụng trước khi hết hạn.

Bộ Y tế giải thích vaccine COVID-19 hạn dùng ngắn, điều kiện bảo quản khắt khe, tiêm chủng phụ thuộc nhiều vào diễn biến dịch và tâm lý người dân.

Công tác triển khai tiêm chủng ở địa phương gặp nhiều khó khăn do vẫn còn tình trạng người dân không đi tiêm chủng, không hưởng ứng tiêm chủng; nhiều gia đình chưa đồng thuận cho trẻ đi tiêm chủng, lo lắng trẻ bị tác dụng phụ.

Nhiều địa phương muốn trả lại vaccine do không vận động được người dân đi tiêm, trong khi rất ít địa phương có nhu cầu tiếp nhận thêm vaccine, vì vậy có thể xảy ra khả năng dư thừa vaccine do không kịp sử dụng trước khi hết hạn.

Tuy nhiên, các đối tượng như người lớn tuổi, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai dễ chuyển biến nặng và có nguy cơ tử vong khi mắc COVID-19, do đó cần tuân thủ việc tiêm vaccine phòng COVID-19 đúng lịch, đủ liều theo các hướng dẫn, khuyến cáo của Bộ Y tế.

Tại một số địa phương, sự vào cuộc của các cấp ủy, đảng, chính quyền chưa quyết liệt. Người dân có tâm lý chủ quan trước dịch bệnh COVID-19 do thời gian dài nhiều địa phương không có ca mắc mới hoặc không có ca nặng.

Số liều vaccine sử dụng trên toàn quốc ít dần do hầu hết đạt tỉ lệ bao phủ cao, ít người có nhu cầu tiêm. Trong tháng 2 và 3, trung bình mỗi ngày cả nước tiêm được 10.000 liều; từ đầu tháng 4 giảm còn 6.500 liều.

Đến ngày 3.5, Việt Nam tiêm được 266 triệu liều vaccine COVID-19. Số liều trên 100 dân cao hơn 1,6 lần trung bình thế giới và nhiều nước phát triển. Tỉ lệ tiêm đủ liều cơ bản của Việt Nam gấp 1,4 lần; tỉ lệ tiêm liều nhắc lại cao gấp hai lần trung bình thế giới.

Tất cả người từ 12 tuổi được tiêm đủ hai mũi cơ bản. Tỉ lệ tiêm mũi ba cho người từ 18 tuổi đạt 81%; tiêm mũi bốn cho người từ 18 tuổi nguy cơ cao đạt 89%; mũi ba cho trẻ từ 12 đến dưới 18 tuổi đạt 69%.

Nguy cơ hết hạn phải hủy bỏ vaccine COVID-19 từng được Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên nêu từ giữa năm 2022, khi tốc độ tiêm của địa phương chậm. Sau đó, Bộ Y tế nhiều lần đốc thúc địa phương đẩy nhanh tiêm chủng.

Còn hai ứng viên nghiên cứu sản xuất vaccine

Về nghiên cứu sản xuất vaccine COVID-19 trong nước, Bộ Y tế cho biết hiện còn hai ứng viên là Nanocovax và ARTC-154. Nanocovax đã được nghiệm thu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn một; đánh giá giữa kỳ giai đoạn hai và ba.

Hiện các bên hoàn thiện báo cáo kết quả giữa kỳ giai đoạn ba. ARTC-154 đang nghiên cứu giai đoạn ba đến cuối năm nay.

Ngày 3.5, WHO ban hành chiến lược chuẩn bị và ứng phó với COVID-19 giai đoạn 2023-2025. Mục tiêu là giảm và kiểm soát số ca mắc, nhất là nhóm nguy cơ cao, dễ tổn thương; ngăn ngừa, chẩn đoán, điều trị, giảm biến chứng, tử vong, hậu COVID-19; hỗ trợ các nước chuyển từ tình trạng khẩn cấp sang quản lý bền vững.

Thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục thường xuyên theo dõi, bám sát tình hình dịch bệnh trong nước, quốc tế; kịp thời hướng dẫn trong trường hợp cần thiết và phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc tổ chức triển khai công tác phòng, chống dịch.

Đảm bảo chủ động, sẵn sàng và kịp thời ứng phó với các diễn biến có thể xảy ra của dịch bệnh. Chỉ đạo các địa phương, đơn vị lấy mẫu, xét nghiệm, giải trình tự gen, phát hiện sớm các biến thể mới của virus.

Tiếp tục rà soát nhu cầu vaccine phòng COVID-19 cho các nhóm đối tượng, đề xuất các tổ chức quốc tế tiếp tục hỗ trợ vaccine phòng COVID-19 và chỉ đạo công tác triển khai tiêm chủng; ban hành kế hoạch tiêm vaccine năm 2023 để làm cơ sở cho các địa phương triển khai thực hiện.