Dùng công nghệ để chống tiêu cực

Theo thống kê, từ đầu năm 2022 đến nay, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã đình chỉ 12 đăng kiểm viên trong vòng 1 tháng, 3 đăng kiểm viên trong vòng 2 tháng; thu hồi Giấy chứng nhận đăng kiểm viên 1 trường hợp. Cùng với đó đình chỉ 3 nhân viên nghiệp vụ trong đó có 1 trường hợp trong vòng 1 tháng và 2 trường hợp trong vòng 2 tháng. Ngoài ra có 5 dây chuyền kiểm định và 1 trung tâm đăng kiểm bị đình chỉ 1 tháng.

Điển hình như vụ việc tại Trung tâm đăng kiểm 98-03D (Bắc Giang) đã gian dối đưa một số xe tải vào dây chuyền đăng kiểm để kiểm tra nhưng lại cấp tem, giấy chứng nhận cho xe có biển số khác đang ở cách đó hàng trăm kilomet. Cụ thể Trung tâm đăng kiểm này đưa xe vào dây chuyền kiểm định để tránh bị phát hiện qua camera, sau đó nhập thông tin biển số, mã số đăng kiểm khác vào chương trình quản lý kiểm định để in ra giấy chứng nhận cấp cho xe khác có cùng kiểu loại. Sau khi vi phạm bị phát hiện, trung tâm đăng kiểm trên đã bị đóng cửa, rút giấy chứng nhận hoạt động đăng kiểm.

Mới đây nhất, ngày 17.10, Công an huyện Châu Thành (tỉnh Đồng Tháp) đã tạm giữ hình sự Nguyễn Thành Nguyễn - Giám đốc Chi nhánh Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 66-02D và 3 nhân viên dưới quyền để điều tra về hành vi nhận hối lộ. Theo kết quả điều tra ban đầu, trước đó cơ quan điều tra tiếp nhận tố giác của người dân về việc Chi nhánh Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 66-02D trực thuộc Công ty TNHH MTV Đức Khôi (xã An Nhơn, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp) có hành vi nhận hối lộ để bỏ qua lỗi của các ôtô đến kiểm định.

Do đó, để quản lý chặt các trung tâm đăng kiểm, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã triển khai việc tăng cường công tác bảo mật dữ liệu, phần mềm đăng kiểm trên toàn hệ thống. Hiện Cục Đăng kiểm Việt Nam đã xây dựng được chương trình phần mềm quản lý trực tuyến, xe đăng kiểm đến đâu có kết quả trên hệ thống đến đó, giúp kiểm soát hồ sơ trực tuyến từng phương tiện, lịch sử kiểm định. Hồ sơ kiểm định được lưu trữ riêng tại đơn vị đăng kiểm và trích xuất, nhập vào kho dữ liệu chung của toàn hệ thống để ngăn chặn tình trạng này.

Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng cho biết, qua phúc tra kết quả kiểm định, rà soát cơ sở dữ liệu kiểm định để phát hiện hình thức “gian lận” của trung tâm đăng kiểm và sẽ tập trung nghiên cứu, nâng cấp phần mềm kiểm định hiện nay để “bịt” lỗ hổng, ngăn chặn hành vi gian lận, tiêu cực trong kiểm định. Hiện các trung tâm đăng kiểm cũng chú trọng đầu tư nâng cấp hệ thống các thiết bị như: lắp đặt mới thiết bị kiểm tra phanh, kiểm tra độ trượt ngang, hệ thống gương cầu, camera giám sát... và được nối trực tuyến (online) với hệ thống của Cục Đăng kiểm Việt Nam giúp công tác kiểm định công khai, minh bạch, chính xác, hiệu quả. Cùng với đó, tiếp tục nghiên cứu, nâng cấp công nghệ đăng kiểm theo hướng tăng cường tự động hóa nhằm giảm kiểm tra thủ công trong hoạt động kiểm định, góp phần chống sai phạm, tiêu cực trong đăng kiểm.

Gắn trách nhiệm cả cơ quan chủ quản

Theo đánh giá của Cục Đăng kiểm Việt Nam, sai phạm, tiêu cực, nhũng nhiễu trong lĩnh vực đăng kiểm thường gắn liền với việc bỏ qua quy trình, tiêu chuẩn chất lượng phương tiện. Do đó, việc đầu tư công nghệ để tăng tính tự động hoá trong hoạt động kiểm định, dùng công nghệ để quản lý tập trung sẽ giúp kiểm soát chặt chẽ quy trình, chất lượng đăng kiểm và góp phần chống tiêu cực. Kiểm định đúng quy trình sẽ giúp phát hiện những lỗi không đạt an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của các phương tiện, từ đó có những thông báo, nhắc nhở chủ xe khắc phục, sửa chữa, bảo dưỡng, góp phần nâng cao chất lượng phương tiện đảm bảo tham gia giao thông an toàn.

Trao đổi với Giám đốc một trung tâm đăng kiểm được biết, việc trang bị các phương tiện hiện đại để phục vụ công việc tốt hơn là cần thiết. Nhưng để  kiểm soát tiêu cực trong đăng kiểm cần phải kiểm soát chất lượng phương tiện sau đăng kiểm, việc này ngoài việc Cục Đăng kiểm Việt Nam kiểm soát thường xuyên, bản thân các trung tâm đăng kiểm cũng phải làm thường xuyên.

Dưới góc độ quản lý Nhà nước, Cục Đăng kiểm rất khó kiểm soát gần 300 trung tâm đăng kiểm với hàng trăm dây chuyền, kể cả việc ứng dụng KHCN cũng chỉ hạn chế phần nào vì yếu tố con người vẫn quyết định. “Ý thức trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp là quan trọng nhất, ngoài việc hậu kiểm cần phải quy trách nhiệm cho cá nhân và lãnh đạo trung tâm, kể cả cơ quan chủ quản nếu để xảy ra hậu quả có thể truy cứu trách nhiệm cả lãnh đạo cơ quan chủ quản mới đủ tỉnh răn đe”, vị này cho hay.