Theo đại diện Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội, hiện nay nhà thầu HGU đang sử dụng quyền khiếu nại tới chủ đầu tư là MRB và yêu cầu bổ sung chi phí với tổng giá trị khoảng 114,7 triệu USD (khoảng 2.000 tỉ đồng) do các vướng mắc chủ yếu liên quan đến việc chậm trễ bàn giao mặt bằng cho nhà thầu.

Trong quá trình thực hiện các hợp đồng xây dựng, đặc biệt là các hợp đồng về xây dựng hạ tầng có giá trị lớn, tính chất phức tạp, bị tác động bởi nhiều yếu tố chủ quan cũng như khách quan, thì việc xảy ra tranh chấp/khiếu nại là khó tránh khỏi. Do đó, hợp đồng xây dựng thường quy định chi tiết các bước giải quyết tranh chấp/khiếu nại, từ bước các bên tự thương lượng giải quyết cho đến thành lập Ban xử lý tranh chấp hoặc đưa ra trọng tài…

Đại diện MRB cho rằng, theo quy định của Hợp đồng FIDIC được áp dụng tại dự án này cũng như theo thông lệ quốc tế và pháp luật Việt Nam, cả chủ đầu tư và nhà thầu đều có quyền đưa ra các khiếu nại/yêu cầu bồi thường do các vi phạm nghĩa vụ hợp đồng của bên còn lại. Tuy nhiên, bên khiếu nại cần phải đưa ra các căn cứ, dẫn chứng cụ thể để làm sáng tỏ những nội dung khiếu nại, các hồ sơ, tài liệu chứng minh cho thiệt hại của mình do lỗi của bên kia gây ra.

Theo đó, đối với khoản tiền bồi thường 114,7 triệu USD nói trên, nhà thầu chỉ mới cung cấp được hồ sơ, tài liệu chứng minh cho một phần khiếu nại với giá trị rất nhỏ (khoảng 2-3% tổng giá trị mà nhà thầu khiếu nại).

Đặc biệt, phần lớn giá trị khiếu nại của nhà thầu chỉ dựa trên các bảng tính sơ bộ, khái toán, thiếu căn cứ pháp lý cũng như các hồ sơ, tài liệu chứng minh cần thiết, do đó Tư vấn (Systra - Cộng hòa Pháp) cũng như chủ đầu tư chưa thể đánh giá chính xác cho các khiếu nại để làm cơ sở giải quyết các tranh chấp. Trong khi đó, phía tư vấn và chủ đầu tư đã có nhiều văn bản hướng dẫn nhà thầu, nhưng cho đến nay HGU chưa thực hiện các yêu cầu này.

Theo MRB, để giảm thiểu tác động xấu của việc chậm giải phóng mặt bằng gây ra, cũng như tránh tình trạng tái lấn chiếm mặt bằng khi đã giải phóng mà chưa được thi công, từ những năm đầu thực hiện chủ đầu tư đã đàm phán, thuyết phục nhà thầu chấp thuận nhận mặt bằng từng phần để thi công nhằm giảm thiệt hại lên dự án. Tuy nhiên, tiến độ bàn giao mặt bằng không đáp ứng được tiến độ thi công.