Xe buýt BRT không phù hợp với thực tế

Năm 2013, Chính phủ phê duyệt dự án đầu tư Dự án phát triển bền vững TP.Đà Nẵng với 5 hợp phần là cải thiện hệ thống nước mưa, nước thải; hệ thống xe buýt nhanh (BRT) thí điểm; các đường chiến lược đô thị; tăng cường năng lực và hỗ trợ thực hiện dự án và hợp phần các hạng mục được chuyển từ dự án đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên. Theo kế hoạch, dự án sẽ hoàn thành vào tháng 6.2021 nhưng đến nay, chỉ mới thực hiện xong 84% khối lượng với kinh phí 185 triệu USD (tương đương hơn 4.200 tỉ đồng).

Hiện tại, các hợp phần 1,3 và 4 đã cơ bản hoàn thành, hợp phần 5 hoàn thành 100%. Tuy nhiên, hợp phần 2 có nội dung xây dựng hệ thống xe buýt BRT chỉ mới đạt được 33% khối lượng. Cụ thể, hợp phần 2 hoàn thành hạ tầng cho xe buýt trợ giá thành phố gồm điểm đầu cuối, nhà chờ, trụ biển báo, cải tạo một số nút giao thông, xây dựng hầm chui nút giao Điện Biên Phủ - Nguyễn Tri Phương. Hợp phần này chưa hoàn thành đầu tư xây dựng hệ thống vé thông minh, hệ thống tín hiệu giao thông ưu tiên…

Trên cơ sở rà soát, đánh giá công tác quản lý, vận hành xe buýt đô thị trợ giá đưa vào vận hành từ năm 2017, Sở GTVT Đà Nẵng nhận thấy, việc đưa xe buýt nhanh thí điểm vào trong giai đoạn này có những bất cập. Nguyên nhân do dự báo sản lượng hành khách tính toán của BRT chưa đạt yêu cầu, hiện Đà Nẵng vẫn chưa có bãi đỗ xe cá nhân, thói quen tham gia giao thông công cộng của người dân chưa cao.

Với thực tế này, nếu Đà Nẵng triển khai hệ thống BRT sẽ không mang hiệu quả xã hội cao; không thực hiện được mục tiêu chống ùn tắc giao thông trên địa bàn cũng như tăng số lượng người sử dụng phương tiện giao thông công cộng, trong khi đó chi phí trợ giá sẽ tăng cao hơn nhiều so với trợ giá xe buýt thường và kéo dài.

Tập trung đầu tư xe buýt chất lượng cao

Tại Kỳ họp thứ 17, khóa IX, nhiệm kỳ 2016-2021, HĐND TP.Đà Nẵng đã thông qua tờ trình của UBND thành phố về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án phát triển bền vững TP.Đà Nẵng, vay vốn Ngân hàng Thế giới (WB). Trong tờ trình này, Thành ủy, HĐND, UBND thành phố và WB đã thống nhất cho phép chuyển hệ thống xe buýt nhanh BRT sang hệ thống xe buýt chất lượng cao.

Ông Lê Trung Chinh - Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng cho biết, đối với hợp phần 2, hiện thành phố sẽ giảm mức độ đầu tư, tạm ngừng triển khai đấu thầu và thi công các công trình, hạng mục mới liên quan xe buýt nhanh. Thời gian tới, thành phố chỉ tiếp tục triển khai thi công một số hạ tầng cơ bản xe buýt trợ giá để đảm bảo hoàn thành toàn bộ các điểm đầu cuối phục vụ cho 12 tuyến buýt trợ giá.

Ngay khi công bố thông tin ngừng phát triển xe buýt BRT, nhiều ý kiến người dân tại Đà Nẵng đã bày tỏ sự ủng hộ. Nhiều người dẫn chứng tại một số địa phương trên cả nước, sau khi đổ hàng nghìn tỉ đồng vào xây dựng xe buýt BRT nhưng vẫn không cải thiện được tình trạng kẹt xe, gây lãng phí ngân sách.

Ông Huỳnh Anh Vũ - Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên TP.Đà Nẵng (chủ đầu tư, kiêm điều hành dự án) xác nhận, hiện BQL đã làm việc với WB và đạt được sự nhất trí về việc dừng việc xây dựng hệ thống xe buýt BRT trên địa bàn thành phố. Theo ông Vũ, thay vì phát triển xe buýt BRT, Ban Quản lý sẽ tập trung hoàn thiện các hạng mục liên quan đến việc phát triển tuyến xe buýt trợ giá tại Đà Nẵng.