Phải tìm ra nguyên nhân và tháo gỡ bằng được

Mới đây, báo chí tiếp tục phản ánh về tình trạng thiếu túi đựng máu ở Cần Thơ. Là đại biểu Quốc hội ngành y tế, ông có nhận định gì về vấn đề này?

- Trong báo cáo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đọc trước Quốc hội đã nêu một vấn đề là còn tồn tại là “thiếu thuốc và vật tư y tế cho nhân dân”.

Thực tế, truyền thông báo chí ngay sáng 24.10 đã phản ánh tình trạng thiếu túi đựng máu tại Cần Thơ, gây ra tình trạng không thu gom được máu.

Liên quan đến máu, vấn đề đáng sợ nhất là không có người hiến, nhưng hiện nay, người hiến luôn sẵn sàng nhưng lại không có túi đựng máu. Đây là câu chuyện đã kéo dài mà vẫn chưa được giải quyết.

Từ đó, có thể mở rộng ra nhiều cái thiếu nữa là thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế, thiếu vaccine. Tình trạng này đang xảy ra ở các cấp, từ bệnh viện trung ương đến các bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến huyện. Thực tế này đã được báo chí phản ánh trong suốt thời gian qua.

Nhiều bệnh viện chuyên khoa sản nhi ở các tỉnh, thành miền Nam thiếu thuốc thiết yếu điều trị bệnh tay chân miệng, thiếu vaccine cho trẻ em… Vậy theo ông, vấn đề nằm ở đâu?

- Chính các đồng nghiệp của tôi, cử tri, nhân dân và người nhà, người quen của tôi đang gặp tình trạng này. Tôi cho rằng, việc rất quan trọng là tìm ra nguyên nhân vì sao và thiếu đến đâu?

Có thể nói, trong 2 năm trở lại đây, các vấn đề thuộc về luật, các nghị định, nghị quyết và thông tư, cụ thể là Luật Khám, chữa bệnh (sửa đổi); Nghị định 07, Nghị quyết 30 của Chính phủ và Thông tư 14 của Bộ Y tế đã được ban hành liên lục để tháo gỡ những khó khăn và đang được triển khai rất quyết liệt để giải quyết tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế.

Giải quyết vấn đề này đã trở thành mệnh lệnh của Thủ tướng Chính phủ thế nhưng tình trạng này vẫn diễn ra. Điều này rất vô lý và đặt ra câu hỏi nó bị ách tắc ở đâu? Cần phải tìm ra nguyên nhân và tháo gỡ bằng được.

Tuyệt đối không để nhân dân thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế

Vậy theo ông, vì sao nhiều biện pháp đã được đưa ra để giải quyết tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế mà tình hình vẫn chưa được giải quyết rốt ráo?

- Cá nhân tôi đã chính thức đề nghị Ủy ban Xã hội của Quốc hội phải thực hiện một cuộc giám sát trong toàn ngành y tế, giám sát đến nơi đến chốn để trả lời được câu hỏi: "Tại sao các văn bản pháp quy từ luật đến nghị định, thông tư đã được ban hành mà vấn đề vẫn khó khăn, vẫn bị ách tắc?".

Theo tôi tìm hiểu, nguyên nhân chính nằm ở hai nhóm. Thứ nhất là các văn bản pháp quy hiện nay vẫn thiếu tính thực tiễn, do vậy, vẫn khó cho đấu thầu, mua sắm. Nếu triển khai mua thì thường trúng cả gói thầu chất lượng thấp, có thể do hướng đến vấn đề giá cả nhiều hơn.

Do khó làm nên dễ bị sai, nên họ “sợ trách nhiệm”. Nhiều lãnh đạo ngại, sợ làm lại gặp khó vấn đề này, vấn đề kia. Để xảy ra tình trạng thiếu thuốc là có tội với nhân dân.

Để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, trách nhiệm thuộc về ai?

- Nếu luật, các nghị định, nghị quyết, thông tư đã ra đời mà vẫn để thiếu thuốc thì trách nhiệm thuộc về ngành y tế. Bao gồm lãnh đạo Bộ Y tế đến các cục, vụ và tiếp theo là giám đốc các sở y tế, giám đốc các bệnh viện.

Vậy cần phải đưa ra các biện pháp quyết liệt hơn như thế nào, thưa ông?

- Khi mọi nút thắt đã được tháo gỡ, ở những nơi khác đã làm được, đã có thuốc, có vật tư y tế, mà ở đơn vị này không làm được thì phải xem xét biện pháp về tổ chức, thay thế lãnh đạo.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!