Được và mất nếu dừng hoặc tiếp tục dự án
Dự án hồ thủy lợi Yên Ngựa có quy mô đầu tư 305,5 tỉ đồng. Tuy nhiên, do tính toán sai kinh phí, phải tăng tổng mức đầu tư là nguyên nhân khiến dự án này "giậm chân tại chỗ" cả năm nay.
Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là do chi phí đền bù tăng cao, dẫn đến dự án thiếu vốn để chi trả đền bù, giải phóng mặt bằng. Thế nên, dự án không có mặt bằng để triển khai thi công.
Mặt khác, nguồn vốn hơn 143 tỉ đồng của giai đoạn 1 chưa được xác định; song song đó chi phí dự án còn tăng hơn 174 tỉ đồng, vượt tổng mức 480/305,5 tỉ (tăng 57,12%).
Theo Hội đồng Nhân dân tỉnh Đắk Lắk, nếu dừng triển khai dự án, áp lực bố trí vốn đầu tư công của tỉnh sẽ giảm. Tuy nhiên, về phía Trung ương sẽ rút vốn. Trong khi đó, nguồn vốn Trung ương phân bổ đã được tạm ứng trên 88%.
Ngoài ra, với khối lượng đang xây lắp dang dở sẽ gây ra tình trạng lãng phí và dư luận không tốt trong nhân dân. Hơn nữa về phía người dân cũng đã sằn sàng cho việc thu hồi đất nhưng chưa được bồi thường sẽ tiếp tục khiếu kiện, gây ảnh hương đến an ninh trật tự tại cơ sở.
Đặc biệt, chủ trương, mục tiêu của dự án không đạt được, người dân không được thụ hưởng lợi ích từ dự án. Về phía tỉnh phải giải quyết các hậu qủa phát sinh từ việc dừng triển khai dự án.
Trường hợp nếu tiếp tục triển khai dự án bảo đảm tiến độ, công trình hoàn thành, đưa vào sử dụng thì địa phương và Nhân dân trong vùng dự án ít nhiều cũng sẽ được hưởng lợi.
Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay thì vốn đầu tư công trung hạn, kể cả nguồn dự phòng giai đoạn 2021 - 2025 của tỉnh đã được phân bổ hết.
Trong khi đó, nguồn vốn giai đoạn 2 của dự án chưa được bố trí trong kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025. Chưa hết, việc tăng kinh phí đền bù, giải phóng mặt bằng và chi phí xây lắp sẽ tạo ra áp lực về cân đối vốn đầu tư công của tỉnh.
"Tuy nhiên, qua trao đổi với UBND tỉnh vẫn có khả năng cân đối vốn cho dự án này" - văn bản (số 41-BC/ĐĐHĐND) của Đảng đoàn Hội đồng Nhân dân tỉnh Đắk Lắk khẳng định.
Nghiên cứu giải pháp cứu nguy cho dự án
Theo UBND tỉnh Đắk Lắk, để tập trung vốn đầu tư cho dự án Hồ chứa nước Yên Ngựa được tiếp tục triển khai thực hiện, đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu UBND tỉnh xem xét việc tạm dừng đầu tư Hồ chứa nước Ea Khít, ở huyện Cư Kuin với tổng mức đầu tư 100 tỷ đồng và việc sử dụng số vốn 175 tỷ đồng từ nguồn tiết kiệm chi ngân sách cấp tỉnh năm 2021.
Đối với việc này, UBND tỉnh Đắk Lắk yêu cầu Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Giao thông và Nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh khẩn trương triển khai thực hiện, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 11.11.2022 để xem xét, báo cáo Thường trực Tỉnh ủy theo quy định.
Như Báo Lao Động đã thông tin, dự án hồ chứa nước Yên Ngựa được UBND tỉnh Đắk Lắk phê duyệt đầu tư vào tháng 10.2018 với tổng mức đầu tư 305,5 tỉ đồng. Nguồn vốn triển khai dự án chủ yếu từ Chương trình mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh theo Quyết định 1670 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Dự án có 2 công trình hồ chứa được thiết kế với dung tích hơn 3,1 triệu m3 nước bao gồm: Hồ Yên Ngựa (ở xã Cư Êwi, huyện Cư Kuin) và hồ Buôn Biếp (ở xã Yang Tao, Bông Krang, huyện Lắk) với tổng diện tích thu hồi đất hơn 115ha.
Sau khi hoàn thành, dự án sẽ cấp nước tưới cho khoảng 750ha cây trồng và phục vụ sinh hoạt, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống người dân trong khu vực. Tuy nhiên, dự án chỉ triển khai được một thời gian thì "giậm cham tại chỗ".